އަމިއްލަ ހިޔާލު: ގެދޮރުވެރިކަމަށް ދޫކުރާ ލޯނު: މާލެ އާއި ރާއްޖެތެރެ އަނެއްކާ ވެސް ތަފާތު!

މާލެ އާއި ރާއްޖެތެރެ މީހުންގެ ބަހުސަކީ ނިމުމެއް ނެތް ކަމެކެވެ. މާލެ ސަރަހައްދު މާލޭ މީހުންނަށް ހިލޭ ގޯތި ދިނުމާއި ރަށްރަށުން މާލޭ މީހުންނަށް ގޯތި ނުދިނުމާއި މިހެން ގޮސް މި ބަހުސް ކުރާތާ އެތައް ޒަމާނެއް ވެއްޖެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ސަރުކާރެއްގެ ސިޔާސަތެއްގެ ތެރެއަށް މި ތަފާތުކުރުން ވައްދާނެ ކަމަށް ހީކުރަނީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟ ނަމަވެސް އެކަން ވެސް ވެއްޖެއެވެ.

ގެދޮރު އިމާރާތްކުރުމަށް ހެޔޮ އަގުގައި ލޯނު ދޫކުރުމަށް ހާއްސަ ހިޔާވަހި ފައިނޭންސް ސްކީމް މި މަހުގައި ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ އިފްތިތާހުކޮށްދެއްވާފައެވެ. މިއީ ގެދޮރު އިމާރާތްކުރުމަށްޓަކައި ފަސް ޕަސެންޓް އިންޓަރެސްޓް ރޭޓްގައި ދޫކުރާ ލޯނެކެވެ. މިއީ ރައީސްގެ ރިޔާސީ ވައުދުފުޅެކެވެ. މި ސްކީމްގެ ދަށުން ފައިސާ ދޫކުރުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ލޯނު ދޭ ފަރާތަކުން ފުރަތަމަ އަޅާ ގެއަށެވެ. މިއީ ހުސް ބިންތަކުގައި އަޅާ އިމާރާތްތަކާއި ނުވަތަ މިހާރު ފަށައި، ނުނިމި ހުރި އިމާރާތްތައް ނިންމުމަށާއި މަރާމާތަށް ދޫކުރާ ލޯނެކެވެ.

advertisement

ހިޔާވަހި ލޯން ސްކީމް – 3 ފަންތިއެއްގެ ލޯންތަކެއް

ހިޔާވަހި ފައިނޭންސް ސްކީމްގެ ތަފްސީލްތަކަށް ބަލާއިރު އެ ސްކީމްގެ ދަށުން ތިން ކެޓަގަރީއަކަށް ލޯނު ދޫކުރުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވެއެވެ. “ހިޔާވަހި ރަށްވެހި” ސްކީމުން ރަށްރަށުގައި ގެދޮރު އިމާރާތްކުރުމަށް އެންމެ ގިނައިން ދޫކުރަނީ އެއް މިލިއަން ރުފިޔާއެވެ. އެއީ އެއްވެސް އިކުއިޓީއެއް ބެހެއްޓުމަކާ ނުލައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ނޮމިނަލް ކޮންޓްރިބިއުޝަނެއްގެ ގޮތުގައި މިނިސްޓްރީން އާންމުކުރާ ރަސްމީ އަގުތަކާ އެއްގޮތަށް ކޮންމެވެސް މިންވަރެއް ދައްކަންޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ބަންޑާރަ ގޯއްޗެއް އަމިއްލަކުރުމަށް ދައްކަންޖެހޭ މިންވަރެވެ. މި ލޯނު ދޫކުރާނީ ހައުސިންގް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ފައިނޭންސް ކޯޕަރޭޝަން (އެޗްޑީއެފްސީ) މެދުވެރިކޮށެވެ. އަދި މި ލޯނު ދެއްކުމަށް 25 އަހަރު ލިބެއެވެ.

ދެ ވަނަ ކެޓަގަރީ ކަމަށްވާ “ހިޔާވަހި ސަހަރު” ހިމެނެނީ އާބަން ސެންޓަރުތަކެވެ. މި ކެޓަގަރީގެ ދަށުން ލޯނު ދިނުމަށް ހަމަޖެހިފައިވަނީ އެންމެ ގިނަ ވެގެން ތިން މިލިއަން ރުފިޔާއާ ހަމައަށެވެ. އާބަން ސެންޓަރުތަކުގެ ގޮތުގައި ހިމެނޭނީ ސިޓީތަކާއި އިގްތިސާދީ މައި މަސައްކަތްތައް ހިނގާ ސަރަހައްދުތަކެވެ. އޭގެ ތަފްސީލްތައް އަދި ހާމަކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. މި ލޯނު ދޫކުރުމަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ފަސް ޕަސެންޓް އިކުއިޓީ ދައްކަންޖެހޭ ގޮތަށެވެ.

ތިން ވަނަ ކެޓަގަރީއެއްގެ ގޮތުގައި ހިމަނާފައި ވަނީ “ހިޔާވަހި ފުރަމާލެ” އެވެ. މިއީ މާލޭ ސަރަހައްދުގައި އިމާރާތްކުރުމަށް ދޫކުރާ ލޯނެކެވެ. މި ކެޓަގަރީގެ ދަށުން ހަ މިލިއަނާއި ހަމައަށް ލޯނު ދޫކުރާނެއެވެ. މިއީ 10 ޕަސެންޓްގެ އިކުއިޓީއަކާ އެކު ފަސް ޕަސެންޓް އިންޓަރެސްޓްގައި ދޫކުރާ ލޯނެކެވެ. ސަރުކާރުން ބުނެފައި ވަނީ މި ލޯނު ދިނުމުގައި އިސްކަން ދޭނީ ކުދި ބިންތައް އެއްކޮށްލައިގެން އިމާރާތްކުރާ ފަރާތްތަކަށް ކަމަށެވެ. މާނައަކީ އެއް ގެއަކުން ބަހައިގެން ލިބޭ ކުދި ކުދި ބިންތައް އެއްކޮށްލައިގެން އިމާރާތެއް އެޅުމަށެވެ. އެހެން ކަމުން މިއީ އާއިލާގެ މީހުން އެކުގައި ގުޅިގެން އިމާރާތްކުރުމަށް އިސްކަންދޭ ސްކީމެކެވެ. އެ ގޮތުން 600 އަކަ ފޫޓަށް ވުރެ ކުދި ބިންތައް އެއްކޮށްލައިގެން އިމާރާތްކުރާ ނަމަ އެއްކޮށްލާ ކޮންމެ ބިމަކަށް އިތުރު އެއް މިލިއަން ރުފިޔާ ލޯނުގެ ގޮތުގައި ދޫކުރުމަށް ވަނީ ނިންމާފައެވެ. މިއަދަދު 10 މިލިއަނާއި ހަމައަށް އިތުރުކުރެވޭނެ ކަމަށް ވެސް ސްކީމްގެ ތަފްސީލްގައި ބުނެފައި ވެއެވެ. “ހިޔާވަހި ސަހަރު” އަދި “ހިޔާވަހި ފުރަމާލެ” ސްކީމުން ލޯނު ދޫކުރާނީ ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް އާއި މޯލްޑިވްސް އިސްލާމިކް ބޭންކް މެދުވެރިކޮށެވެ.

ގެދޮރު އިމާރާތްކުރުމަށް ކުޑަ އިންޓަރެސްޓްގައި ލޯނު ލިބުމަކީ ބިން އޮވެމެ އިމާރާތްކުރެވޭނެ ގޮތެއް ނެތް އެތައް ބަޔަކަށް ލިބިގެންދާ ތަސައްލީއެކެވެ. އަދި މިދިޔަ ސަރުކާރުން ނިންމައި މާލެ އާއި ހުޅުމާލެ އަދި ގުޅިފަޅާއި ގިރާވަރުފަޅުން ހިލޭ ބެހި ގޯތިތައް ހެދުމަށް ވެސް ވަރަށް ބޮޑު އެހީއަކަށް ވެގެންދާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ގޯތި ދިނުމުގައި ގެންގުޅުނު ތަފާތުކުރުން ލޯނު ދިނުމުގައި ވެސް ގެންގުޅޭތީ ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުން ވަނީ އަމާޒުވެފައެވެ. ފަހަކާ ޖެހެންދެން އަދި މިހާރު ވެސް ވިޔަފާރި އުސޫލުން ބިން ވިއްކަމުން އައި ހުޅުމާލެ އިން ހަމައެކަނި މާލޭ މީހުންނަށް ގޯތި ބެހި މައްސަލާގައި ވެސް މާލެ އާއި ރާއްޖެ ތެރޭ މީހުންގެ މެދުގައި ފަރަގު ގެންގުޅޭ ކަމަށް ބުނެ ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވިއެވެ. މި ތަފާތުކުރުން ލޯނު ދިނުމުގައި ގެންގުޅުމަކީ ކޮށްގެން ވާނެ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދަނީ ބުނަމުންނެވެ.

ރަށްރަށުގައި އިމާރާތް ކުރުމުގެ ހަރަދު ބޮޑު, ލިބޭ ލޯނު ކުޑަ

ފާޑުކިޔާ ފަރާތްތަކުން ދެކޭ ގޮތުގައި ރަށްރަށުގައި އިމާރާތްކުރުމަށް ކުރަންޖެހޭ ހޭދަ ވެސް ބޮޑެވެ. އެއީ ރަށްރަށުން ތަކެއްޗާއި މެޝިނަރީޒް ލިބެން ނެތުމުން އެކަށީގެންވާ އިމާރާތެއް ކުރާ ނަމަ ތަކެތި އުފުލަން ދާ ހަރަދު ބޮޑުވުމެވެ. އެހެންކަމުން އުސް އިމާރާތެއް ރަށެއްގައި އެޅުމަށް ކުރަންޖެހޭ ހޭދަ ބޮޑު ކަމަށް ކަމުގެ ތަޖުރިބާކާރުން ދެކެއެވެ.

“ހަ ބުރީގެ އިމާރާތެއް އަޅަން ބަލާއިރު މާލޭގައި އިމާރާތް އެޅުމާއި ރަށެއްގައި އިމާރާތް އެޅުމާ ވެސް ވަރަށް ތަފާތު. ތަކެތި ގަންނަން މިޖެހެނީ މާލެއިން. މެޝިނަރީ ގެންދަން މި ޖެހެނީ ވެސް މާލެއިން. އެހެންވީމާ ޓްރާންސްޕޯޓް ކޯސްޓް އޭގެ ތެރެއަށް އެބަ އެޑްވޭ. އެހެންވީމާ ހަގީގަތުގައި ރަނގަޅު ފެންވަރެއްގެ އިމާރާތެއް އަޅާ ނަމަ ރަށެއްގައި އެކަން ކުރަން ކުރާ ހޭދަ ނިސްބަތުން ބޮޑު. ބިމުގެ އަގު ދަށް ވިޔަސް މެޓީރިއަލް ކޯސްޓް މަތިވާނެ ރަށްރަށުގައި،” ކޮންސްޓްރަކްޝަން ދާއިރާގައި މަސައްކަތްކުރާ ތަޖުރިބާކާރަކު ވިދާޅުވިއެވެ.

އެހެން ނަމަވެސް ލޯނު ދޫކުރުމުގެ ސިޔާސަތަށް ބަލާއިރު ރަށްރަށަށް ދޭ ލޯނުގެ މިންވަރު ކުޑަވީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ އެއް ބުރި ނުވަތަ ދެ ބުރިއަށް ވުރެ މައްޗަށް ރަށްރަށުގައި އިމާރާތްނުކުރާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ބަލަނީ ހެއްޔެވެ؟ ނޫނީ ރަށްރަށުގައި ފެންވަރު ރަނގަޅު އުސް އިމާރާތްތައް ކުރުމަކީ ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ކަމަކަށް ނުވަނީ ހެއްޔެވެ؟

ސިޔާސަތުން ތަފާތުކުރުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތެއް ނޫން

މާލެ އާއި އާބަން ސެންޓަރުތަކުގައި އިމާރާތްކުރުމަށް ދޭ ލޯނު ބޮޑުވެފައި ރަށެއްގައި އިމާރާތްކުރާ މީހަކަށް ކުޑަ މިންވަރެއް ދިނުމަކީ ހަމަޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ ދައުލަތެއްގެ ސިޔާސަތެއްގެ ތެރެއިން ފެނިގެން ވާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އާންމުންގެ ތެރޭގައި މާލެ އާއި ރާއްޖެތެރޭގެ ތަފާތުކުރުމުގެ ބަހުސް އޮތް ނަމަވެސް ސަރުކާރުން ދޭ އެހީއެއް ނުވަތަ ކަނޑައަޅާ ސިޔާސަތެއްގެ ތެރެއަށް މި ބަހުސް ވެއްދުމަކީ ކޮށްގެން ވާނެ ކަމެއް ނޫނެވެ.

ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދެކޭ ގޮތުގައި އިމާރާތްކުރާ ތަނުގެ ގޮތުން ލޯނު ދޭ މިންވަރު ތަފާތު ކުރެވިގެން ނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް ބިމުގެ އަގާއި އެހެން ކަންކަމަށް ބަލާފައި އިކުއިޓީ ފަދަ ކަންކަމަށް ބަދަލުތަކެއް ގެނައުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ.

“މި ކަހަލަ ސްކީމަކުން ލޯނު ދޭން ވާނީ އެންމެންނަށް ވެސް އެއް މިންވަރަކަށް. ލިމިޓް ކަނޑައަޅަން ވާނީ އެއް ހަމައެއްގައި. އެހެނެއް ނޫން. ބިމުގެ އަގަށް ބަލާފައި އިކުއިޓީ ނުވަތަ ބޭންކްގައި ބަހައްޓަންޖެހޭ ނިސްބަތް ތަފާތުކުރެވިދާނެ. މިސާލަކަށް މާލޭގެ ބިމުގެ އަގު މަތި. އެހެންވީމާ އިކުއިޓީ ވެސް އެ ނިސްބަތުން ބެހެއްޓިދާނެ. ނޫނީ ނަގާ ލޯނުގެ މިންވަރުން ވެސް އިކުއިޓީ ތަފާތުކުރެވިދާނެ. މިސާލަކަށް އެއް މިލިއަން ނަގާ ނަމަ އެއްވެސް އިކުއީޓިއެއް ދައްކަން ނުޖެހޭ ގޮތަށް. ތިން މިލިއަނަށް އަރާ ނަމަ ފަސް ޕަސެންޓް އަދި ފަސް މިލިއަނުން މައްޗަށް 10 ޕަސެންޓް. މިހެން ގޮސް އަދަދުތަކެއް ކަނޑައެޅިދާނެ،” ކުރިން ވާހަކަ ދެއްކެވި ބޭފުޅާ ވިދާޅުވިއެވެ.

ގެދޮރު އިމާރާތްކުރުމަށް ކުރިއަށް ވުރެ ފަސޭހަ ގޮތަކަށް، ކުޑަ އިންޓަރެސްޓެއްގައި އަދި އިކުއިޓީގެ ގޮތުގައި ކުޑަ އެއްޗެއް ބަހައްޓައިގެން ލޯނު ލިބޭނެ ގޮތް މެދުވެރިވުމަކީ އެތައް ބަޔަކަށް ލިބިގެންދާނެ ފަސޭހައެކެވެ. ރަށްރަށުގައި ވެސް ނުހެދި ހުރި ގޯތިތައް ގިނައެވެ. ލާމާއި އައްޑޫ ފަދަ ބިން ބޮޑު ސަރަހައްދުތަކުގައި ވެސް އިމާރާތްނުކުރާ ގޯތިތައް ގިނަ އެވެ. ބިން ހިއްކުމަށް ފަހު ގޯތި ދޫނުކޮށް ހުރި ރަށްތައް ވެސް ގިނަ އެވެ. މާލެ ސަރަހައްދުގައި ވެސް އެތައް ގެއެއް ވަރަށް ހާލުގައި އެބަ ހުއްޓެވެ. ހުޅުމާލެއިން ކުރިން ދޫކޮށްފައި ހުރި ބައެއް ބިންތަކުގައި ވެސް އިމާރާތް ނުކޮށް އެބަ ހުއްޓެވެ. ދެ ވަނަ ފިޔަވަހިން ގޯތި ދިން އިރު ވެސް އެ ތަންތަން ހެދޭނެ ގޮތް ނެތް އެތައް ބަޔަކު އެބަ ތިއްބެވެ. އަދި ތިން ވަނަ ފިޔަވައްސާއި ގުޅިފަޅުން ދޫކުރާ ގޯތިތައް ވެސް އޮތީއެވެ. އަދި ނުހިއްކައި އޮތް ނަމަވެސް ގިރާވަރުން ވެސް ބަޔަކަށް ވަނީ ގޯތި ދީފައެވެ. އެހެން ކަމުން މި ލޯނަކީ އެތައް ބައެއްގެ އުންމީދާ ގުޅިފައިވާ ލޯން ސްކީމެކެވެ. މި ސްކީމް މިހާރަށް ވުރެ ހަރުދަނާކުރަންޖެހޭ ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ދެކެއެވެ.

“އަމިއްލަ ހިޔާލު” ކެޓަގަރީގެ ދަށުން ޝާއިއުކުރެވޭ ލިޔުންތަކުގައި ހިމެނެނީ ލިޔުން ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ހިޔާލެވެ. މި ލިޔުންތަކަކީ ކޮންމެހެން އެމްވީ ޕްލަސްގެ އެޑިޓޯރިއަލް ދައްކުވައިދޭ ލިޔުންތަކެއް ނޫނެވެ. އެމްވީ ޕްލަސްއަށް ލިޔުމެއް ހުށައަޅަން ބޭނުންނަމަ media@plus.mv އަށް އީމެއިލް ކުރެއްވުން އެދެމެވެ.