އަމިއްލަ ހިޔާލު: ކުރީގެ ވެރިންނާއި މެންބަރުންނަށް ކުރާ ބޭކާރު ހަރަދު

ރާއްޖޭގެ ވެރިކަން ކުރައްވާފައިވާ ވެރިންނާއި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ މެންބަރުންނަށް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ބޮޑު ހޭދައެއް ކުރެއެވެ. ނިމިދާ ކޮންމެ ދައުރަކާ އެކު މި އަދަދު އިންތިހާ އަށް ބޮޑުވެއެވެ. މިހާރު ގާނޫނުތައް ހުރި ގޮތުން މުސްތަގުބަލުގައި ވެސް އެ ހަރަދު ދާނީ ބޮޑުވަމުންނެވެ. 

މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ މެންބަރުންނަށް އިނާޔަތް ދޭ ގޮތަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިމްތިޔާޒުތަކާއި ބާރުތަކުގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން އިނާޔަތް ދޭން ފެށީ 2014 ވަނަ އަހަރުގެ ޖޫން މަހުން ފެށިގެންނެވެ. ގާނޫނަށް މި ބަދަލު ގެންނަން އުޅުނު އިރު ވެސް ގިނަ ބައެއްގެ ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވިއެވެ. ފަސް އަހަރުގެ ދައުރެއް ހަމަކުރާ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށް އިނާޔަތް ދޭންޖެހޭ ސަބަބެއް ނެތް ކަމަށް އޭރު ވެސް ބުނަމުން ދިޔައެވެ. ދައުލަތުން އެންމެ ބޮޑު މުސާރައެއް ނަގަނީ ވެސް އެ މީހުންނެވެ. އެހެންކަމުން ދައުރު ނިމުމުން ވެސް އުމުރު ދުވަހަށް ސަރުކާރަށް ބަލަދު އެރުމަކީ ގޯހެއް ކަމަށް އެ ގާނޫނު ފާސްކުރި އިރު ވެސް ފާޑުކިޔާ ފަރާތްތަކުން ބުނަމުން ދިޔައެވެ. 

advertisement

މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ އަދަދު ވެސް ކޮންމެ ދައުރެއްގައި ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. ގާނޫނު އޮތީ އާބާދީ އަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާ އެކު މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ އަދަދު ވެސް އިތުރުވާ ގޮތަށެވެ. އެ ގޮތުން 18 ވަނަ މަޖިލީހުގައި 78 މެންބަރުން ތިއްބެވި އިރު 19 ވަނަ މަޖިލީހުގައި އެ އަދަދު 87 އަށް ބަދަލުވި އެވެ. އަދި މިހާރު 93 މެންބަރުން އެބަ ތިއްބެވެ. މިހާރުގެ މަޖިލީހަށް ބަލާއިރު އެއް ދައުރަށް ވުރެ ގިނަ ދައުރު ހަމަކުރެއްވި މެންބަރުން ވަރަށް މަދެވެ. އެހެންކަމުން ގިނައީ 19 ވަނަ މަޖިލީހުގެ ތެރެއިން ގިނަ މެންބަރުންނަކީ އިނާޔަތުގެ ލިސްޓްގައި ތިއްބެވި މެންބަރުންނެވެ. 

ގާނޫނު ބުނާ ގޮތުން މަޖިލީހުގެ މެންބަރުކަން ކުރައްވާފައިވާ މެންބަރަކު 55 އަހަރު ވުމުން އިނާޔަތް ދޭންޖެހެއެވެ. އެ ގޮތުން އެއް ދައުރު އަދާކުރައްވާފައިވާ މެންބަރަކަށް މުސާރައިގެ 30 ޕަސެންޓް އަދި އެއް އަށް ވުރެ ގިނަ ދައުރު ފުރިހަމަކުރައްވާފައިވާ ނަމަ 45 ޕަސެންޓް ދޭންޖެހެއެވެ. މި އިނާޔަތް ލިބެނީ ދައުލަތުގެ އެއްވެސް ވަޒީފާއެއް އަދާނުކުރައްވާ ނަމައެވެ. 

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަކީ ދައުލަތުގެ އެންމެ ބޮޑެތި މުސާރަ ލިބޭ ފަންތީގެ ބޭފުޅުންނެވެ. މިހާރަށް ބަލާއިރު އަސާސީ މުސާރައިގެ ގޮތުގައި 42،500ރ. އަދި އިނާޔަތާ އެކު ޖުމްލަ 82،500ރ. ލިބެއެވެ. މި ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު އެއް ދައުރު އަދާކުރައްވާފައިވާ މެންބަރަކަށް 12،750 އަދި އެއް ދައުރަށް ވުރެ އިތުރަށް އަދާކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅުންނަށް މަހަކު 19،125ރ. ދައުލަތުން ދެއެވެ. މި ވަގުތަށް ބަލާއިރު މި އިނާޔަތް ލިބޭ 43 ބޭފުޅަކު އެބަ ތިއްބެވިއެވެ. ތަފާސް ހިސާބުތައް ދައްކާ ގޮތުން ހިދުމަތުގެ އިނާޔަތުގެ ގޮތުގައި، މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ މެންބަރުންނަށް އިނާޔަތް ދޭ ގޮތަށް ނިންމި ފަހުން މިހާތަނަށް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން 33.8 މިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ހޭދަކޮށްފައެވެ. އަދި މި އަހަރު އެކަނި ވެސް 6.5 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ ރުފިޔާ އެ ކަމަށް ހޭދަވާނެ ކަމަށް ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ދައްކައެވެ. 

މެންބަރުންގެ އިތުރުން ކުރީގެ ރައީސުންނަށް ވެސް ބޮޑު ހޭދައެއް ދައުލަތުން ކުރެއެވެ. އެ ގޮތުން މުސާރައިގެ 50 ޕަސެންޓް އިނާޔަތުގެ ގޮތުގައި ކޮންމެ މަހަކު ވެސް ދެއެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ މުސާރައަކީ މަހަކު 100،000ރ. އެވެ. އެހެންކަމުން ރައީސްކަން ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅަކަށް އެލަވަންސްގެ ގޮތުގައި 50،000ރ. ކޮންމެ މަހަކު ދޭންޖެހެއެވެ. އަދި އެއް ދައުރަށް ވުރެ އިތުރަށް ވެރިކަން ކުރައްވާފައިވާ ނަމަ މަހަކު 75،000ރ. ދައުލަތުން ދެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ދިރިއުޅޭ ތަނުގެ ހަރަދުގެ ގޮތުގައި އިތުރު 50،000ރ. އާއި މުޖްތަމައުއަށް ފައިދާ ހުރި މަސައްކަތެއް ކުރައްވާ ނަމަ، އޮފީސް ހިންގުމުގެ ޚަރަދަށް މަހަކު ގިނަވެގެން 175،000ރ. އާ ހަމައަށް އެ ބޭފުޅަކަށް ލިބިވަޑައިގަންނަވާނެ އެވެ. މި

ި ވަގުތަށް ބަލާއިރު ކުރިން ވެރިކަން ކުރެއްވި ފަސް ބޭފުޅަކު އެބަ ތިއްބެވިއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމަކީ ދެ ދައުރަށް ވުރެ ގިނަ ދައުރު ފުރިހަމަކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅަކަށް ވުމުން މަހަކު 300،000ރ. ނެންގެވުމުގެ ފުރުސަތު އެބަ އޮތެވެ. ހަމައެކަނި އެ ބޭފުޅާ އަށް ވެސް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން އަހަރަކު 3.6 މިލިއަން ރުފިޔާ ހޭދަވާނެ އެވެ. ދެން ތިއްބެވި ހަތަރު ބޭފުޅުންނަށް މަހަކު 1.1 މިލިއަން ރުފިޔާ ދައުލަތުން ދޭ އިރު ކުރީގެ ރައީސުންނަށް އަހަރަކު 16.8 މިލިއަން ރުފިޔާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ދެއެވެ. މީގެ އިތރުން ކުރީގެ ރައީސުންގެ ސަލާމަތީ ކަންކަން ވެސް ބަލަހައްޓަނީ ދައުލަތުންނެވެ. 

ރައީސެއްގެ ގޮތުން ދައުލަތަށް ހިދުމަތް ކޮށްދެއްވީތީ ދައުލަތުން އެލަވަންސެއް ދިނުމަކީ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އަދި އެފަދަ ބޭފުޅެއްގެ ސަލާމަތީ ކަންކަން ވެސް ދައުލަތު ބަލަހައްޓަންޖެހޭނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އިނާޔަތް ދިނުމުގެ އުސޫލްތައް މިހާރު އޮތީ ވަރަށް ދޯދިޔާކޮށެވެ. ދައުލަތުގެ އެހެން މަގާމެއް ފުރުއްވި ނަމަވެސް ކުރީގެ ރައީސުންނަށް ލިބޭ އިނާޔަތްތައް ލިބެއެވެ. އެ ގޮތުން ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު މަޖިލީހަށް އިންތިހާބުވެ ވަޑައިގެން އަދި އެ މަޖިލީހުގެ ރައީސްކަން ކުރެއްވި އިރު މަޖިލީހުގެ ރައީސްގެ މުސާރަ ވެސް ނެންގެވިއެވެ. އަދި ކުރީގެ ރައީސުންގެ އިނާޔަތް ވެސް ލިބެމުން ދިޔައެވެ. 

ކުރީގެ ރައީސުންނާއި މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ އިތުރުން ޝަރުއީ ދާއިރާގައި ވެސް މިފަދަ ބޮޑެތި އެލަވަންސްތައް ލިބޭ މީހުން ގިނައެވެ. އެ ގޮތުން ފަނޑިޔާރުކަން ކުރައްވާފައިވާ ބޭފުޅުންނަށް ވެސް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން ބޮޑު އެލަވަންސެއް ދެއެވެ. ކުރީގެ ރައީސުންނާއި މަޖިލީހުގެ ކުރީގެ މެންބަރުންނަށް އުމުރު ދުވަހު ދައުލަތުން ހޭދަކުރަންޖެހިފައިވާ އިރު އެތައް އަހަރެއް ވަންދެން ދައުލަތަށް ހިދުމަތް ކޮށްފައިވާ މީހުންނަށް އެކަށީގެންވާ އެލަވަންސެއް ނުލިބެއެވެ. ގިނަ މީހުންނަށް ލިބެނީ 65 އަހަރު ވުމުން މަހަކު ލިބޭ 5،000ރ. އެވެ. އެއީ ދައުލަތަށް ހިދުމަތް ނުކުރިޔަސް ދިވެހި ކޮންމެ ރައްޔިތަކަށް ލިބޭ އެލަވަންސެކެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ދެކޭ ގޮތުގައި އެންމެ ފަސް އަހަރު ދައުލަރަށް ހިދުމަތް ކޮށްދޭ މީހަކަށް ބޮޑު އިނާޔަތެއް ދީފައި ދައުލަތަށް އެތައް އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ހިދުމަތް ކޮށްދޭ މީހުންނަށް އެކަށީގެންވާ އިނާޔަތެއް ނުދިނުމަކީ އިންސާފެއް ނޫނެވެ. މި ތަފާތުކުރުން ނައްތާލަންޖެހެއެވެ.

“އަމިއްލަ ހިޔާލު” ކެޓަގަރީގެ ދަށުން ޝާއިއުކުރެވޭ ލިޔުންތަކުގައި ހިމެނެނީ ލިޔުން ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ހިޔާލެވެ. މި ލިޔުންތަކަކީ ކޮންމެހެން އެމްވީ ޕްލަސްގެ އެޑިޓޯރިއަލް ދައްކުވައިދޭ ލިޔުންތަކެއް ނޫނެވެ. އެމްވީ ޕްލަސްއަށް ލިޔުމެއް ހުށައަޅަން ބޭނުންނަމަ media@plus.mv އަށް އީމެއިލް ކުރެއްވުން އެދެމެވެ.