އަމިއްލަ ހިޔާލު: ވަގު ސިނގިރޭޓުން މާކެޓް ފުރިފައި! ދައުލަތަށް ލޯ ލާރި ވެސް ނުލިބޭ!

ރާއްޖެ އަށް މަސްތުވާތަކެތި އެތެރެކުރުން މަނަލެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ރާއްޖޭގެ މާކެޓުން ހުސްނުވެ، އަބަދު ވެސް އެ ތަކެތި ލިބެ އެވެ. ޑިމާންޑް އިތުރުވާ ވަރަށް ސަޕްލައި ވެސް ވަކި ދަށެއް ނުވެ އެވެ. މަގުމަތީ އަގުތަކަށް ބަދަލެއް ވެސް ނާދެއެވެ. އެހެންކަމުން ރާއްޖެ އަށް އެތެރެކުރުން މަނާ ކޮންމެ އެއްޗަކީ އަދި ރާއްޖެ އިން ނުލިބޭ އެއްޗަކަށް ނުވެއެވެ. ސިނގިރޭޓަށް ވެސް ވެފައި ވަނީ މި ކަހަލަ ގޮތެކެވެ. ޑިއުޓީ އާއި ޓެކްސް އަށް ގެނައި ބަދަލާ އެކު ސިނގިރޭޓްގެ އަގު އިންތިހާ އަށް އުފުލުމުން ވަގު ސިނގިރޭޓްތައް މާކެޓްގައި މި ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ.  

ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް ރާއްޖެ އަށް އެތެރެކުރާ ނަމަ ދިވެހި ބަހުން އިންޒާރުގެ މެސެޖެއް ލިޔެފައި އޮންނަންޖެހެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިހާރު މާކެޓްގައި އުޅޭ ސިނގިރޭޓްގެ ބްރޭންޑްތަކަކީ މި ދެންނެވި ލިޔުން ނެތް ބްރޭންޑްތަކެވެ. އަދި މީގެ ކުރިން ރާއްޖޭގެ މާކެޓުން ނުފެންނަ ބްރޭންޑްތައް ވެސް މިހާރު ފިހާރަތަކުން ލިބެން އެބަ ހުއްޓެވެ. މިފަދަ ތަކެތި އެތެރެކުރުން މަނާވުމުގެ އިތުރުން ވިއްކުމަކީ ވެސް މަނާ ކަމެކެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މާލެ އާއި ރަށްރަށުގެ ފިހާރަތަކުން ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި އެތަކެތި އެބަ ވިއްކައެވެ. ހުއްޓުވާނެ ބަޔަކު ނެތެވެ. 

advertisement

ސިނގިރޭޓްގެ އަގު އުފުލުނީ ޓެކްސް ބޮޑުކުރުމުންނެވެ. އަދި ކޮންމެ ސިނގިރޭޓަކުން ކުރިން ނަގަމުން އައި 3ރ.ގެ ބަދަލުގައި މިހާރު 8ރ. ނަގައެވެ. ކުރިން 110ރ. އަށް ލިބުނު ފޮށި މިހާރު ލިބެނީ 250ރ އަށެވެ. ސަރުކާރުން މި ގެނައި ބަދަލާ އެކުއެކީގައި، ގިނަ ބަޔަކު ބޭނުންކުރަމުން އައި ވޭޕްގެ ބާވަތްތައް އެތެރެކުރުމާއި ވިއްކުމާއި ބޭނުންކުރުން ވެސް މަނާކުރިއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެ ތަކެތި ވެސް ބްލެކް މާކެޓްގައި އަގު ބޮޑުކޮށް ވިޔަސް ލިބެން އެބަ ހުއްޓެވެ. ޖޫރިމަނާކުރާނެ ކަމަށް ބުނި ނަމަވެސް އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ތަންފީޒުނުކުރެވޭތީ މަގުތަކާއި ކެފޭތަކުގައި ވެސް ވޭޕް ކުރުން ނުހުއްޓެއެވެ. 

ވަގަށް އެތެރެކޮށްފައިވާ ސިނގިރޭޓްގެ ބްރޭންޑްތައް މާކެޓްގައި ގިނަވެފައި މި ވަނީ އަގު ބޮޑުވުމުން ސިނގިރޭޓްގެ ބަދަލުގައި ދުންފަތް އޮޅައިގެން ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ އަދަދު އިތުރުވެފައިވާ ދަނޑިވަޅެއްގައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެކަމަށް ވެސް ސަރުކާރުން ވަނީ ހުރަސް އަޅަން ފަށާފައެވެ. ބިޑި އަނބުރަން ބޭނުންކުރާ ދުންފަތާއި ކަރުދާހުގެ ދެ ޝިޕްމެންޓެއް ކަސްޓަމްސް އިން ހިފެހެއްޓި މައްސަލައެއް މި ފަހުން ވަނީ ފެންމަތިވެފައެވެ. ކަސްޓަމްސްގެ އޮފިޝަލުންނާ ހަވާލާދީ ބައެއް މީޑިއާތަކުން ބުނެފައި ވަނީ އެ ޝިޕްމަންޓްތައް ހިފެހެއްޓީ ހެލްތު މިނިސްޓްރީން އަންގައިގެން ކަމަށެވެ. 

ހެލްތު މިނިސްޓްރީން ކަސްޓަމްސް އަށް ސިޓީ ފޮނުވީ ގާނޫނުގައިވާ ގޮތުން ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް އުފެއްދުމަކީ މަނާ ކަމެއް ކަމަށްވާތީ އެ ކަމަށް ބޭނުންވާ ތަކެތި ރާއްޖެ އެތެރެކުރުން ވެސް މަނާވާނެކަން ހަނދާންކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ރާއްޖެ އަށް އެތެރެކުރުން މަނާ ތަކެތީގެ ލިސްޓްގައި އެތަކެތި ހިމެނިފައި ނުވާތީ އޭގެ ތެރެއިން އެއް ޝިޕްމެންޓް ދޫކޮށްލާފައިވާ ކަމަށް ކަސްޓަމްސްގެ އޮފިޝަލުންނާ ހަވާލާދީ ބައެއް މީޑިއާތަކުން ރިޕޯޓްކޮށްފައި ވެއެވެ. 

ހެލްތު މިނިސްޓްރީގެ ސިޓީން ދޭހަވެގެންދަނީ ދުންފަތް އުފެއްދުމަށް ބޭނުންކުރާ ސާމާނު ވެސް ރާއްޖެ އެތެރެކުރުން ކުރިއަށް އޮތްނުގައި މަނާކުރަން ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ކަމެވެ. އެކަމުގެ އިޟާރާތެއް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ދާދި ފަހުން ވެސް ވަނީ ދެއްވާފައެވެ. ރ. އަތޮޅަށް ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ދަތުރުފުޅުގައި ރ. އުނގޫފާރުގެ ރައްޔިތުންނާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ރައީސް ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރުމަކީ އެތައް އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ރާއްޖޭގައި އޮތް އާދައެއް ކަމަށާއި އެހެން ކަމުން ކުއްލިއަކަށް މަނާކުރުމަކީ ރަނގަޅު ގޮތް ނޫން ކަމަށެވެ. ކުއްލިއަކަށް ސިނގިރޭޓް މަނާނުކޮށް ވޭޕް މަނާކުރުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމުމާ ގުޅިގެން ބައެއް ފަރާތްތަކުން އެކަމާ މެދު ސުވާލު އުފައްދާފައި ވެއެވެ.   

“ދުންފަތް އެއްކޮށް މަނާކޮށްލުމަކީ ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރުން ފަދައެއް ނޫން. ދެ ކަންތައް އެއްފަހަރާ ކުރެވޭނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑަކަށް ނުވިސްނޭ. ރައްޔިތުން ތިބީ ވަރަށް ބޮޑަށް އާދަވެފައި ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރަން،” ރައީސް މުއިއްޒު ވިދާޅުވި އެވެ.

މާކެޓްގައި ވަގު ސިނގިރޭޓް އިތުރުވެފައިވާ އިރު އެއީ ވަގަށް އެތެރެކޮށްގެން ވިއްކާ ތަކެއްޗަށް ވުމުން މި ތަކެތިން ދައުލަތަށް އެންމެ ލޯ ލާރިއެއް ވެސް ނުލިބޭނެއެވެ. ދުންފަތުގެ ބާވަތްތައް ފަސޭހަކަމާ އެކު ވަގަށް އެތެރެވުމަކީ ދައުލަތަށް ލިބޭ ވަރަށް ބޮޑު ގެއްލުމެކެވެ. ދުންފަތުގެ ބާވަތްތަކުން ދައުލަތަށް މިހާރު ވެސް ބޮޑު އާމްދަނީއެއް ލިބެއެވެ. އަދި މިދިޔަ އަހަރަށް ވުރެ މި އަދު ލިބޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާކޮށްފައިވާ އާމްދަނީ ވެސް އިތުރެވެ. އަނެއްކޮޅުން ސަރުކާރުން ބުނެފައި ވަނީ ދުންފަތުގެ އަގަށް ބަދަލުތައް ގެނެސް، ވޭޕް މަނާކުރީ އެކަމުން މީހުން ދުރުކުރުމަށް ކަމަށެވެ. ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ ދުންފަތް އެއްކޮށް ކޮންޓްރޯލް ކުރުމެވެ. 

“މި ކަމުގައި މިއީ ޖީލެއް ސަލާމަތް ކުރުމުގައި ކުރިއަށް އޮތް މުސްތަގުބަލާއި ކުރިއަށް އޮތް ޖީލުގައި އެކަން އަށަގަންނަމުން ދިޔަލެއް ބާރުމިނުގައި އެެކަން ދޫކޮށްލެވިފައި އޮތް ނަމަ ދެން އަތުނުޖެހޭ ހިސާބަށް ދިއުން ހުއްޓުވުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ކުރި ކަމެއް،” ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ.

އަގު ބޮޑުކުރުމުން ގިނަ ބަޔަކު ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރުން ހުއްޓާލާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުން ގަބޫލުކުރި ނަމަވެސް ފެނިގެން މި ދަނީ އެ މީހުން އެ ނޫން އެހެން ގޮތެއް ހޯދާ ތަނެވެ. ރާއްޖެ އަށް ވަގަށް އެއްޗެއް އެތެރެކުރެވޭނީ އެތައް ބައެއްގެ އިހުމާލުންނެވެ. ހާއްސަކޮށް ސިނގިރޭޓް ފަދަ އެއްޗެއް ވަގަށް އެތެރެކުރުމަކީ ފަސޭހަ ކަމަކަށް ވެސް ނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް ކޮންމެ ވެސް ބާގަނޑެއްގެ ތެރެއިން އެކަން އެބަ ހިނގައެވެ. ދުންފަތުގެ އިސްތިއުމާލުކުރާ މީހުން މަދު ނުވާ އިރު މާކެޓްގައި ވަގު ސިނގިރޭޓް ގިނަވުމަކީ ދައުލަތުގެ އާމްދަނީ އަށް ލިބޭ ގެއްލުމެކެވެ.  އޭގެ އިތުރުން މި ތަކެތީގެ ކޮލިޓީ އާއި އާންމު ސިއްހަތަށް ހުރި އިތުރު ނުރައްކާތަކަކީ ކޮބައި ކަމެއް ވެސް ނޭނގެއެވެ. މިފަދަ އެތައް ސިނގިރޭޓެއް ރާއްޖޭގެ ފިހާރަތަކުގައި ވިއްކަމުންދާ އިރު މިއިން އެންމެ ސިނގިރޭޓަކުން ދައުލަތަށް އެންމެ ލޯލާރި ވެސް ނުލިބޭނެ އެވެ. 

“އަމިއްލަ ހިޔާލު” ކެޓަގަރީގެ ދަށުން ޝާއިއުކުރެވޭ ލިޔުންތަކުގައި ހިމެނެނީ ލިޔުން ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ހިޔާލެވެ. މި ލިޔުންތަކަކީ ކޮންމެހެން އެމްވީ ޕްލަސްގެ އެޑިޓޯރިއަލް ދައްކުވައިދޭ ލިޔުންތަކެއް ނޫނެވެ. އެމްވީ ޕްލަސްއަށް ލިޔުމެއް ހުށައަޅަން ބޭނުންނަމަ media@plus.mv އަށް އީމެއިލް ކުރެއްވުން އެދެމެވެ.