ރިޕޯޓު: އެހެނިހެން ޤައުމުތަކުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް އެޅުން ތާރީޙީ ނަޒަރަކުން

މިނިވަން ދައުލަތްތަކާއި، ވެރިކަން ޤާއިމްކޮށް ކޮންމެ ޤައުމަކުންވެސް އުޅެން ބޭނުންވަނީ އެބައެއްގެ ދާހިލީ އަދި ހާރިޖީ ކަންކަމާއި ބޭރުގެ މީހުންނަށް ނުބެހެވޭނެހެން މިނިވަންކަމާއި އެކުއެވެ. ނަމަވެސް ތާރީހުގައި ހިނގާދިޔަ ބޮޑެތި ހަނގުރާމަތަކާއި އެކިއެކި ހާދިސާތަކަށްފަހު ބައެއް ބޮޑެތި ބާރުތަކުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކާއި އެހެން ބިނާތައް، އެކި ސަބަބުތަކަށްޓަކައި، ޤައުމުތަކުގައި ބިނާކުރެއެވެ.

މިގޮތުން ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ޤައުމުތަކުގެ އެއްހާހަށްވުރެ ގިނަ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް ނުވަތަ މިލިޓަރީ ބޭސްތައް އެހެން ޤައުމުތަކުގައި ބިނާކޮށްފައި ހުރެއެވެ. ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ބާރުތަކުން ހިފާ ފައި ހުރި ސަރަހައްދުތައް ދޫކުރިފަހުން، އެތަންތަނުގެ ސުލްހަ ދެމެހެއްޓުމަށް ކަމަށް ބުނެ، އަސްކަރީ އަދި އެހެން މަރުކަޒުތައް ޤައުމުތަކުގައި ޤާއިމްކޮށް ދަމަހައްޓާފައިވެއެވެ. ފިނި ހަނގުރާމައަށްފަހުވެސް އެމެރިކާ އަދި އޭރުގެ ސޮވިއެޓް ޔޫނިއަނުން އެބައިމީހުންގެ ބާރު އޮތް ސަރަހައްދުތަކުގައި މަރުކަޒުތައް ޤައިމްކުރިއެވެ. އެމެރިކާގެ ޓުވިން ޓަވަރަށް ދިން ހަމަލާއަށްފަހުވެސް މެދުއިރުމަތީގެ ޤައުމުތަކުގައި އެމެރިކާއާއި ބޮޑެތި ބާރުތަކުން އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް ޤާއިމްކުރިއެވެ.

advertisement

މިގޮތުން މިސަރަހައްދަށް ބަލާއިރު، އެމެރިކާގެ އަސްކަރީ ބޭސްތައް ސައުދީ އަރަބިއާ، ޤަތަރު، ޔޫ.އޭ.އީ، ކުވެއިތު، މިސްރު އަދި ސިންގަޕޫރުގައި ޤާއިމްކުރެވިފައިވެއެވެ.

ބޮޑެތި ބާރުތަކުން އެމީހުންގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް އެންމެ ގިނައިން ބިނާކޮށްފައި ހުންނަނީ ބޮޑު ހަނގުރާމައަކުން ބަލިވެފައިވާ ޤައުމުތަކުގައެވެ. ބޭރުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް އެންމެ ގިނައިން ޤާއިމް ކޮށްފައިވާ ހޮސްޓް ޤައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ޖަރުމަނު، އިޓަލީ، ޖަޕާން އަދި ކޮރެއާ ހިމެނެއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް އަސްކަރީ މަރުކަރުތަކަކީ އޭގެ ޒާތުގައި ސުލްހަވެރި މާހައުލެއް ބިނާކުރުމުގެ ނަމުގައި ޤާއިމްކުރާ ތަންތަން ވިޔަސް، މިއީ ބައިނަލްއަޤްވާމީ ގޮތެއްގައި ހަމަނުޖެހުމާއި ހަނގުރާމައަށް ވާގިވެރިވާ ތަންތަނުގެ ގޮތުގައި ތާރީހު ދައްކުވައިދެއެވެ. މިސާލަކަށް ތުރުކީ، ޑިއޭގޯގާސިޔާ، ޖަރުމަނު، ސައުދީ އަދި ގަލްފްގެ ޤައުމުތަކުގައި ބިނާކޮށްފައިވާ އަސްކަރީ މަރުކަރުތަކާއި ނުލާ އިރާގުގައި ހިނގި ހަނގުރާމަ ނުހިނގީސްކަމަށް ދުނިޔޭގެ މިފަދަ ތާރީހީ ކަންތައްތައް ދިރާސާ ކުރާ ފަރާތްތަކުން ބުނިއެވެ. އެމެރިކާއިން އިރާޤަށް އަރާ ހިނގި ހަމަނުޖެހުމުގެ ހިތި އަދިވެސް އެޤައުމަށްދަނީ ކުރަމުންނެވެ. މިފަދަ އެތައް ހާދިސާއެއްގެ ސަބަބުން އެހެން ޤައުމެއްގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒެއް އަމިއްލަ ޤައުމުގައި ބިނާ ކުރުމަށް ޤައުމުތަކުގެ ރައްޔިތުން ދެކޮޅު ހަދައެވެ.

ދެން އޮތީ ޢިޖްތިމާއު އަދި ތިމާވެއްޓަށް އަސްކަރީ މަރުކަޒުތަކުގެ ސަބަބުން ކުރާ ނޭދެވޭ އަސަރުތަކުގެ ވާހަކައެވެ. ބޭރުގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް ބިނާކޮށްފައި ހުންނަ ޤައުމުތަކުގެ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި އެކި ހާދިސާތައް ހިނގާ ވާހަކަ މީޑިއާތަކުގެ ފަލަ ސުރުހީގައި ވަނީ އެތައް ފަހަރެއްގެ މަތިން ފެތުރިފައެވެ. މިގޮތުން އަސްކަރީ މަރުކަޒުތައް ޤާއިމްކުރެވިފައި ހުންނަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ރައްޔިތުންނަށް މިފަދަ ތަންތާންގައި ތިބޭ ސިފައިންގެ ކިބައިން އެކި ކަހަލަ ފުރައްސާރަ އާއި އަނިޔާ ލިބޭ ހަބަރުތައް ވަރަށް ގިނައިން އިވެއެވެ.

މިގޮތުން މިފަދަ މުޖުތަމަޢުތަކުގައި ރައްޔިތުން ބޭރު ސިފައިންގެ ކިބައިން ތަހަންމަލްކުރާ އަނިޔައާއި، ރޭޕް ގެ ހަބަރުތަކާއި، އެމީހުންގެ އަމިއްލަ ބިންތައް ގެއްލުމާއި، މަރުކަޒުތައް ބިނާކޮށްފައި ހުންނަ ސަރަހައްދުގެ ތިމާވެއްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުމާއި، ޕޮލިއުޝަން އަދި ސިއްޙީ މައްސަލަތަކުގެ ހަބަރުތައްވެސް ލިބެއެވެ. މިފަދަ ކަންކަމުގައި މަރުކަޒުގެ ބެލެނިވެރި ޤައުމު ޖަބާބުދާރީވެސް ނުކުރެވެއެވެ. އެއީ ބައެއް ޤައުމުތަކުގައި އަސްކަރީ މަރުކަޒު އަޅަން ދެޤައުމު މެދުގައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން އަސްކަރީ މަރުކަޒުގައި ތިބޭ ސިފައިންނަށް ކޮންމެ ކުށެއް ކުރިޔަސް ޤާނޫނީ ފިޔަވަޅު ނޭޅޭ ގޮތައް އޮންނާތީއެވެ.

ރާއްޖޭގައި އެހެނިހެން ޤައުމުތަކުގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ކުރިން މަރުކަޒުތައް އެޅިއެވެ.

ރާއްޖެ އަކީ ސްޓްރެޓީޖިކް ގޮތުން އިންޑިއާ ކަނޑުގެ މުހިންމު ރޫޓެއްގައި އޮންނަ ޤައުމެއްކަމުން 16 ވަނަ ޤަރުނު އެކި އިރު ދުނިޔޭގެ ބާރުތަކުން ރާއްޖެއަށް ބާރު ފޯރުވުމަށް މަސައްކަތްކޮށް ކާމިޔާބުވެފައިވާ ދުވަސްތައްވެސް ތާރީހުގެ ތެރެއިން ފެންނަން އެބައޮތެވެ. މިގޮތުން ބައެއް ޤައުމުތަކުގެ އަޅުވެތިކަމުގެ ދަށަށްވެސް އެކިއިރު ގޮސްފައިވެއެވެ.

ރާއްޖޭގައި ބޭރު ޤައުމެއްގެ އަސްކަރިއްޔާ ތިބިކަމަށް ތާރީހުން ފެންނަން އޮތީ ތިން ފަހަރުއެވެ. އެއީ ޕޯޗުގީސް، ފަރަންސޭސިން އަދި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ އަސްކަރިއްޔާއެވެ.

މިގޮތުން ހަސަން ރަސްގެފާނު (king hassan IX) ގެ ވެރިކަމުގެ ދުވަސްވަރު ޕޯޗުގީޒުން ރާއްޖެ އަޅުވެތިކޮށް އެމީހުންގެ ސިފައިން ބޭތިއްބި ކަމަށް ތާރީހީ ލިޔެކިއުންތަކުން ފެންނަން އެބައޮތެވެ. އޭރު އެމީހުންގެ ސިފައިން ރާއްޖޭގައި ތިބީ އިންޑިއާ ކަނޑުގެ ސަރަހައްދުން އެމީހުން ބޯޓު ފަހަރުގައި ކުރާވިޔަފާރި ދެމެހެއްޓުމަށެވެ.

ރާއްޖޭގައި އެއް ޒަމާނެއްގައި ފަރަންސޭސިވިލާތުގެ އަސްކަރިއްޔާ ތިބިކަމަށް ލިޔެކިއުންތަކުން ދައްކައެވެ. މިގޮތުން ފަރަންސޭސި އަސްކަރިއްޔާ ރާއްޖޭގައި ތިބީ މަލާބާރީންގެ އަތް ދަށުން ދޮން ބަންޑާރައިން ރާއްޖެ މިނިވަން ކުރުމަށްފަހު ރާއްޖޭގެ ސަރުކާރުގެ ފަރަންސޭސި އަސްކަރިއްޔާގެ އެހީތެރިކަމަށް އެދުމުގެ މަތިންނެވެ. މިގޮތުން ފަރަންސޭސި އަސްކަރިއްޔާ ރާއްޖޭގައި ތިބި އިރު ވަނީ އެމީހުންގެ ފޯޓެއް މާލޭގައި ޤައިމްކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް ފަރަންސޭސި ސިފައިން ރަސްގެފާނު މަރާލަން އުޅުމުގެ ތުހުމަތުގައި ރާއްޖެއިން ފަހުން ފޮނުވާލިއެވެ.

ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރު 1939-1945ވަނަ އަހަރާއި ދެމެދު އައްޑު އަތޮޅު ގަމުގައާއި، މާލެ އަތޮޅު ދޫނިދޫ އަދި ތިލަދުންމަތީ ކެލާގައި އިނގިރޭސި ސިފައިން ތިބިކަމަށްވެސް ލިޔެކިއުންތަކެއް ފެންނަން ހުއްޓެވެ.

ބޮޑު ހަނގުރާމައަށް ފަހު އަސްކަރީ ގޮތުން ބޮޑެތި އެކި ޤައުމުތަކުން ރާއްޖެއަށް ބާރު ފޯރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރިކަން ލިޔެކިއުންތަކުން ފެންނަން އެބައޮތެވެ. އަސްކަރީ ގޮތުން ބަލިކަށި ގައުމެއްކަމުން މިފަދަ ހަމަލާތަކުން ދިފާއުވުމުގެ ބޭނުމުގައި ރާއްޖޭގެ ސަރުކާރުގެ އެދުމުގެ މަތިން އިނގިރޭސިންގެ ހިމާޔަތުގެ ދަށަށް 1887 ވަނަ އަހަރުގައި ރާއްޖެ ގެނައެވެ.

އިނގިރޭސިންގެ ހިމާޔަތުގެ ދަށުން ރާއްޖެއަށް ފުރިހަމަ މިނިވަންކަން ލިބުނީ 1965 ގެ ޖުލައިން 26 ގައެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ ފަހުންވެސް 1976 ވަނަ އަހަރާއި ހަމަޔަށް އިނގިރޭސިން އެމީހުންގެ ވައިގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒެއް ގަމުގައި ޤާއިމްކޮށްފައި ހުއްޓެވެ. ފިނި ހަނގުރާމައިގެ ދުވަސްވަރު ރާއްޖޭގައި ތިބި އިނގިރޭސި ސިފައިން ދިއުމާއި ގުޅިގެން އެ މީހުން ތިބި ވައިގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒަށް ވާނެ ގޮތަކާއިމެދު މަޝްވަރާތައް ކުރެވުނެވެ. މިދަނޑިވަޅާއި ދިމާކޮށް ސޮވިއެޓް ޔޫނިއަން އިން ވެސް މިމަރުކަޒު ބޭނުންކުރުމަށް އެދުމުން ދިވެހި ސަރުކާރުން އެކަމަށް ހުއްދަ ދީފައެއް ނުވެއެވެ.

އަދި އިންޑިއާޔާއާއި ސްރީ ލަންކާ މިނިވަންވުމުން އިނގިރޭސިން ވަނީ ރާއްޖޭގައި އެމީހުންގެ އަސްކަރީ މަރުކަޒެއް ޤައިމްކުރުމަށް އެދިފައެވެ. މިކަމަށް ދިވެހި ސަރުކާރުން ހުއްދަދީފައެއް ނުވެއެވެ.

މީގެފަހުން މިފަދަ ވާހަކަތަކެއް އިވުނީ އުތުރު ތިލަފަޅުގައި ކޯސްޓް ގާޑު ޕޯޓެއް ތަރައްގީކުރުމަށް އިންޑިއާޔާއާއި އެކު ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމާއި ގުޅުވައިގެނެވެ. ޔޫޓީއެފްގެ ނަމުން މިހާރު މަޝްހޫރުވެފައިވާ ބަނދަރާ ބެހޭ ގޮތުން އިންޑިއާ އާއި ދިވެހި ސަރުކާރުން ހެދި އެއްބަސްވުމުގެ ޑްރާފްޓް ކަމަށް ބުނާ ލިއުމެއް ވަނީ އާންމުވެފައެވެ. ނަމަވެސް ސަރުކާރުން ވަނީ އެއީ ސައްހަ ލިޔުމެއް ނޫން ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. މިކަމާއި މެދު އާންމުންގެ ޝުއޫރުތައް މީސްމީޑިޔާގައި ފާޅުކުރަން ފެށިއެވެ.

އަދި އިންޑިއާޔާއާއި އެކު ވެފައިވާ އެއްބަސްވުމުގެ ސަބަބުން ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް އެއްވެސް ނުރައްކަލެއް ނެތް ކަމަށް ޑިފެންސް މިނިސްޓްރީން ވަނީ ބުނެފައެވެ. އެމިނިސްޓްރީން ވިދާޅުވީ އުތުރު ތިލަފަޅަކީ ދިވެހި ސިފައިން ބޭނުންވާ ތަނެއް ކަމަށެވެ. އެކަން ކުރުމަށް ސަރުކާރަށް ބާރުއަޅަނީ ވެސް ދިވެހި ސިފައިން ކަމަށާއި އެއީ ގާނޫނު އަސާސީން ލާޒިމްކުރާ މިޝަން ހާސިލްކުރުމަށްޓަކައި އެފަދަ ފެސިލިޓީއެއް ބޭނުންވާތީ ކަމަށް ވިދާޅުވިއެވެ.