ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ވިސްނާ ފިކުރުކުރާ، ހިތްވަރުގަދަ ކުއްޖަކަށް ހަދަމާ!

ލިޔެފައިވަނީ: ހިތަދޫ ސްކޫލުގެ ޕްރިންސިޕަލް ޑރ. އާސިޔަތު މުޙައްމަދު ދީދީ

ކޮންމެ ކުއްޖަކުވެސް ދުނިޔެއަށް އުފަންވަނީ ފިތުރަތުގެ ސާފުކަންމަތީގައެވެ. އެހެންކަމުން ކުއްޖަކު ބޮޑުވެ ފުރާފުރިހަމަ ވެގެން އަންނައިރު ކޮންމެ ކުއްޖަކުވެސް ވަކިގޮތަކަށް ބަންޓަންކުރުމުގައި ކުއްޖާގެ ވަށައިގެންވާ މާޙައުލުގެ ދައުރު ބޮޑުކަމުގައި ޢީލްމީ މާހިރުން ވިދާޅުވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މައިންބަފައިން، ރައްޓެހިން އަދި އުޅެބޮޑުވާ މާޙައުލުވެސް ނުހަނު ބޮޑުރޯލެއް އަދާކުރެއެވެ. ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ވެސް ތަފާތު ކުއްޖެއްކަމާއި ކޮންމެ ކުއްޖެއްގެވެސް ހެދިބޮޑުވުމުގެ މަރުޙަލާތަކުގައި ތަފާތުތައް ހުންނާނެކަން އެނގިތިބެ އެކުއްޖެއްގެ ޤާބިލުކަން ތަންދޭ އެންމެ ފުރިހަމައަށް އެކުއްޖަކު ތަރުބިއްޔަތުކޮށް މުޖުތަމައަށް ނެރުމަކީ ކޮންމެ ބެލެނިވެރިޔަކަށް މަތިކުރެވިފައިވާ ޒިންމާއެކެވެ. އެހެންކަމުން އަމިއްލަޔަށް ކަންކަން ނިންމަން އެނގޭ ހިސާބަށް ދިޔަ ނަމަވެސް ކޮންމެ ކުއްޖަކީ ވެސް ވިސްނާ ފިކުރުކުރާ، ހިތްވަރުގަދަ ކުއްޖަކަށް ހެދުމަށް ބެލެނިވެރިން ގިނަގުނަ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަންޖެހެއެވެ. ދަރިފުޅު މިފަދަ ކުއްޖަކަށް ހެދުމަށް ބެލެނިވެރިންނަށް ކުރެވިދާނެ ބައެއްކަންކަން ފާހަގަ ކޮށްލާނަމެވެ.

advertisement

ކުރިޔަށްދާނެ މަގު ޚިޔާރުކުރުމުގެ އިޚުތިޔާރު ދީ އެކަމަށް މަގުދެއްކުން

ޢިލްމުވެރިންގެ ނަޒަރުގައި ބެލެނިވެރިން ދެ ގޮތަކަށް ސިފަކުރައްވައެވެ. އެއީ ވަޑާންކުރާ މިހެއް ނުވަތަ ބަގީޗާ ހައްދާމީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ޢިލްމީ ދިރާސާކުރައްވާ ބައެއް ބޭފުޅުން ވިދާޅުވަނީ ބެލެނިވެރިޔާ ވާންޖެހެނީ ބަގީޗާ ހައްދާ މީހަކަށް ކަމަށާއި އެއްގޮތަކަށްވެސް ވަޑާންކުރާ މީހަކަށް ވެގެން ނުވާނެކަމަށެވެ. ސަބަބަކީ ވަޑާންކުރާ މީހާ އެއްޗެއް ތައްޔާރުކުރާނީ އެމީހާ ކުރިން ކަނޑައަޅައި ނިންމާފައިވާ ގޮތަކަށް ސީދާ އެބައްޓަމަކަށެވެ. ނަމަވެސް ބަގީޗާ ހައްދާމީހާ ގަސް އިންދުމަށްފަހު އެގަސް ހެދިފޯދުމަށް ދޫކޮށްލައެވެ. އަދި ގަސް ހެދެމުންދާ ވަރަކުން ގަސް އިންދާފައިވާ ފަސްގަނޑަށް ބޭނުންވާ ތަފާތު ކާނާތައް ގަހަށް ހޯދައިދެއެވެ. އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑުމެން ބެލެނިވެރިންވެސް ވާންވީ ކުއްޖާ ހެދިބޮޑުވަމުން އަންނައިރު ގަސްއިންދާ ހައްދާ މީހެއްގެ ބީދައިން ކުއްޖާގެ ހެދިބޮޑުވުމާއި ކުރިއަށް ދާނެ މަގު ޚިޔާރުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ވަސީލަތްތައް ފަހިކޮށްދީ އެކަމަށް މަގުދައްކާ މީހަކަށެވެ. އޭރުން އެކުއްޖެއްގެ ހުރި ޤާބިލިއްޔަތުކަމަށް ބިނާކޮށް އެކުއްޖަކު ގަޔާވާ ރޮނގަކުން ކުރިއަށް ދިޔުމުގެ މަގު ފަސޭހަވެގެންދެއެވެ.

ދަރިފުޅާ ވާހަކަ ދެއްކުން

އެންމެ ކުޑައިރުއްސުރެން ފެށިގެންވެސް ވީހާ ގިނައިން ދަރިފުޅާ ވާހަކަ ދެއްކުމަކީ ނުހަނު މުހިއްމު ކަމެކެވެ. ހަމައެހެންމެ ފޮތްފޮތުގައި ލިޔެފައި ހުންނަ ލިޔުންތައް ކިޔައިދިނުމަކީ ވެސް ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ. މިގޮތަށް ކިޔައިދޭ އެއްޗެއްގެ މާނަ ކުއްޖާއަށް ނޭނގުނު ކަމުގައިވިޔަސް ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ އިވޭއަޑުތައް ކުއްޖާގެ ސިކުނޑިއަށް ނަގައިގަންނަ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން އެކުދިންނަށް ވިހާވެސް ގިނަ އަޑުތަކާއި ލަފުޒުތައް އިއްވުމަކީ އެންމެ ޅައިރުއްސުރެންވެސް ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެކެވެ.
ތަފާތު އިހުސާސްތައް ރަމްޒުކޮށްދޭ ބަސްތައްބޭނުން ކޮށްގެން ވާހަކަ ދެއްކުމުން ޅަފަތުގައި ދެރަވުން، އުފާވުން އަދި ކަންބޮޑުވުން ފަދަ ލަފުޒުތައް އަޑުއިވުމުން އެލަފުޒުތަކާއި އެފަދަ އިހުސާސްތައް ގުޅުވަން ކުއްޖާއަށް ދަސްވެއެވެ. އަދި އޭގެ ސަބަބުން އަފަތަ ޙާލަތްތަކަށް ހޭނި އެފަދަ ކަންކަމާ ކުރިމަތި ވާހިނދު އެކަންކަން ދަނެގަނެ ހާލަތާ ގުޅޭ ގޮތަށް އަމަލުކުރަން ދަސްވެއެވެ. މިސާލަކަށް އެހެންމީހަކު އެފަދަ ހާލަތެއްގައި ވާތަން ދައްކާފައި އެވާހަކަ ދެއްކުމަކީ އެފަދަ ޙާލަތްތައް ދަނެގަތުމަށް ކުދިންނަށް ދަސްވާކަމެކެވެ. “ދަރިފުޅު ބަލާބަލަ އެކުއްޖާ ރޮނީ. ދެންމެ ދުއްވައިގަތް ތަނާ ވެއްޓުނީމަ ދޯ؟ ވެދާނެ ދޯ ވަރަށް ތަދުވެގެން ކަމަށްވެސް؟ ނޫނީ ވެދާނެ އެންމެން ބަލާތީ ލަދުންކަމަށްވެސް ދޯ؟ ބައްޕަ ބައްދާލީމަ ވެސް ފަހަރެއްގަ ރަނގަޅުވެދާނެ ދޯ؟” މިގޮތަށް ވާހަކަދެއްކުމުން، ދެރަވުން އަދި ލަދުގަތުން ފަދަ އިހުސާސްތަކާ މެދު ވިސްނައި ފިކުރުކޮށް، ޙާލަތާއި ގުޅުވައިގެން ވިސްނަން ކުއްޖާއަށް ދަސްވެއެވެ. އަދި އެފަދަ ޙާލަތްތަކުގައި އަމިއްލަޔަށް އަމަލުކުރާނެ ގޮތަކާމެދު ވިސްނައި، ގޮތް ނިންމެމުގައި އެހީއަކަށް ވެއެވެ.

ވަށައިގެންވާ މާހައުލުން ނަމޫނާ ދެއްކުން

“ދަރިފުޅާ! ބަންގި އެގޮވީ އަވަހަށް ނަމާދަށްދޭ!” މިހެން ބުނާއިރު ބައްޕަ ނިދަން އޮވެފައި މަންމަ ޓީވީ ބަލަން އިނުމުން ކުއްޖާއަށް އެކަމުގެ މުހިންމުކަން އިޙްސާސް ނުވެއެވެ. ދަރިފުޅު ގާތުގައި ގިނައިން ފޮތް ކިޔަންވާނެއޭ ތަކުރާރުކޮށް ބެލެނިވެރިޔާ އަދި ޓީޗަރ ބުނި ކަމުގައި ވިޔަސް ދުވަހަކުވެސް މަންމަ، ބައްޕަ ނުވަތަ ޓީޗަރުވެސް ފޮތެއް ކިޔާތަން ކުއްޖާއަށް ނުފެންނަނަމަ އެއީ ކުރަންޖެހޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އެކުއްޖަކަށް އިހުސާސްވުމުގެ ބަދަލުގައި ކުއްޖާ ގަބޫލުކުރާނީ އެއީ ދެންހަމަ ބުނެލި އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެހެންކަމުން ކުއްޖެއްގެ ކިބައިން ފެންނަން ބޭނުންވާ ސިފަތައް އެކުއްޖެއްގެ ވަށައިގެންވާ މާޙައްލުން ފެނިގެން ދިޔުމަކީ އެއްވެސް ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި އެކަމުގެ މުހިއްމުކަން އިޙްސާސް ކުރެވި ކުއްޖާގެ ސިކުނޑީގައި އެކަން ހަރުލެވި، އަމަލުން އެކަންކަން ފެނުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުވެގެންދާނެ ކަމެކެވެ.

ކަންކަން ރަނގަޅަށް ކިޔައިދޭންޖެހޭ

ކުއްޖާއަށް މޮޅުކަމެއް ކުރެވޭ އިރަށް ނުވަތަ ދެރަ ކަމެއްދިމާވާ އިރަށް ބެލެނިވެރިން ގާތަށް ނުވަތަ އިތުބާރުކުރެވޭ އެހެން ބޮޑުމީހެއްގެ ގާތަށް ދިޔުމަކީ ވަރަށްވެސް އާންމުކަމެކެވެ. މިގޮތަށް ދަރިފުޅު އައުމުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އާންމުކޮށް ކަންކުރެވޭ ގޮތަކީ ކުއްޖާ ރަނގަޅުކަމެއް ކޮށްފިއްޔާ ތަޢުރީފު އޮއްސާލެވެނީއެވެ. އަދި އެ ކުރި ކަން ގޯސް ވެއްޖެއްޔާ ރުޅިއައިސް އަދަބު ދެވެނީއެވެ، މީގެ އިތުރުން ވަރަށް ގިނަފަހަރަށް ހާދަ މޮޅުކުއްޖެކޭ، ހާދަ ވިސްނުންތޫނު ކުއްޖެކޭ ނުވަތަ މިހާރު ވަރަށް ބަސްނާހާ ކުއްޖަކަށް ވެއްޖެއޭ ފަދަ ބަސްތައް ބޭނުންކުރެވެއެވެ.
މިފަދަ ޙާލަތްތަކުގައި ކުއްޖާއަށް އަމަލު ކުރެވުނު ގޮތް އޮޅުންފިލުވައިދީ، އެކަމާ ގުޅޭގޮތުން ސުވާލުކޮށް، ވާހަކަ ދައްކާ ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ދިނުން ވަރަށް މުހިންމެވެ. ތަޢުރީފުކުރިޔަސް އަދި ހިތްހަމަނުޖެހިގެން ވާހަކަ ދެއްކިޔަސް ވާހަކަ ނިސްބަތް ކުރަންވާނީ ކުރެވުނު ޢަމަލަށެވެ. ކުއަޖާއަކަށް ނޫނެވެ. މީގެސަބަބުން ކުއްޖާއަށް ކުރެވުނު ކަންތަކާ މެދު ވިސްނައި ފިކުރުކޮށް ދެންވެސް އެފަދަ ކަމެއް ކުރާނީތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ ވިސްނައި ފިކުރުކުރުމުގެ ފުރުސަތު ލިބެއެވެ. އަދި އަމިއްލަ ނަފުސަށް ކުރެވޭ އިތުބާރު އިތުރުވެ ކަންކަމާ ކުރިމަތިލާން ކެރެއެވެ.

ތަފާތު މާޙައުލުތައް ތަޖުރިބާކުރުމަށް ފުރުސަތު ދިނުން

ކުދިންގޭގެ ހަތަރު ފާރުން ބޭރަށްނެރެ ކަންކަން ހޯދާބަލައި އެހެން ކުދިންނާ އެކު ކުޅެ އުޅުމުގެ ފުރުސަތަކީ މިއަދުގެ ކުދިންނަށް ހޯދައިދޭން އެންމެ އުނދަގޫ ފުރުސަތަކަށް މިވަނީ ވެފައެވެ. ސަބަބަކަށްވެފައިވަނީ ދުވަހުގެ ގިނަ ވަގުތު ކުދިން ހޭދަކުރަނީ ކޮންމެވެސް ސްކްރީންއެއްގެ ކުރިމަތީގައި ކަމަށްވާތީއެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިޙްސާސްކުރެވޭ ވަރަށް ވުރެވެސް އޭގެ ގެއްލުން ބޮޑުކަމެކެވެ. މީގެސަބަބުން ކުދިންނަށް މީހުންނާއެކު އުޅެންނޭގި އެކަނިވެރިކަމާއި މާޔޫސްކަމާ ކުރިމަތިލާންޖޭ ފަހަރުވެސް މަދެއްނޫނެވެ.

ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި ކުއްޖެއްގެ ސިކުނޑި ފުރިހަމަވެ، ވިސްނުންތޫނުވުމުގައި އެކުއްޖަކު ޅަފަތުގައި ތަފާތު މާޙައުލުތަކަށް ހުޅުވިގެންދާ ދިޔުމުގެ ދައުރު ނުހަނު ބޮޑެވެ. އެހެންކަމުން އެންމެ ތުއްތު އިރުއްސުރެންވެސް ކުއްޖާ ތަފާތު މާޙައުލުތަކަށް ނެރެ، ތަފާތު ތަންތަން ފެނި، ތަފާތު މީހުންނާ ދިމާވެ، ތަފާތު އެއްޗެހީގައި އަތްލައި ހޯދައި ބަލާ ސުވާލުކޮށް ކަންކަން ދެނެގަތުމަށް ފުރުސަތު ލިބެގެން ދިއުމަކީ ކުއްޖާގެ ވިސްނުމުގެ ހުނަރު ތަރައްޤީކޮށް ކަންކަން ހޯދާ ބަލާ ކުއްޖަކަށް ހެދުމަށް ނުހަނު މުހިއްމު ކަންތަކެކެވެ.

ބައެއްފަހަރަށް ދަރިފުޅު އުފަންވުމުގެ ކުރިން އަޅުގަނޑުމެން ބެލެނިވެރިން ކުއްޖާގެ މުޅި މުސްތަޤުބަލް ރާވައި ނިންމާލައެވެ. ގިނަފަހަރަށް ދަރިފުޅު ސްކޫލުގައި ކިޔަވާނެ މާއްދާތަކާއި، ކުޅޭނެ ކުޅިވަރުތަކާއި ބޮޑުވެގެން ޚިޔާރުކުރާނެ ދާއިރާއެއްވެސް ކަނޑައަޅައި ނިންމާލައެވެ. ނަތީޖާއަކަށް ވަނީ ކުއްޖެއްގެ ހުރި ހުނަރަކަށް ބެލުމެއް ނެތި ވަކިގޮތަކަށް ބައަޓަންވުމަށް ކުއްޖާއަށް މަޖުބޫރު ކުރުމެވެ. މީގެސަބަބުން ޅަފަތުގައި ކުދިން ވިސްނާ ފިކުރުކޮށް އަމިއްލަޔަށް ކަންކަން ހޯދައިބެލުން ދޫކޮށްލައެވެ. އެހެންކަމުން މިއީ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ ބެލެނިވެރިޔަކުވެސް ވަރަށް ފުންކޮށް ވިސްނައި ފިކުރު ކުރަންޖެހޭ ކަމެއްކަން ކަށަވަރެވެ. އަދި ކޮންމެ ކުއްޖަކަށްވެސް އެކުއްޖަކު ބޭނުންވާ ރޮނގަކުން އެކުއްޖެއްގެ ޤާބިލުކަން ތަންދޭ އެންމެ ފުރިހަމަޔަށް ކުރިއަރައި ދިއުމަށް މަގުފަހިކޮށްދިނުން އެއީ ބެލެނިވެރިން އަދާކުރަންޖެހޭ ޒިންމާއެކެވެ. އަޅުގަނޑުގެ އިޚުލާޞްތެރި ދުޢާ އަކި މިކަމުގައި ކޮންމެ ބެލެނިވެރިޔަކުވެސް ކާމިޔާބު ވުމެވެ.

ހިތަދޫ ސްކޫލުގެ ޕްރިންސިޕަލް ޑރ. އާސިޔަތު މުޙައްމަދު ދީދީ އަކީ އެޑިޔުކޭޝަން ދާއިރާ އިން ޕީ.އެޗް.ޑީ ފުރިހަމަކޮށްފައިވާ ، ތަޢުލީމީ ދާއިރާއަށް ޚިދުމަތް ކުރުމުގައި 15 އަހަރު ހޭދަކޮށްފައިވާ ފަރާތެއް. އަދި އުނގަންނައިދިނުމާއި ގުޅުން ހުރި ކަންކަމުގައި ހޭލުންތެރި ކުރުމުގެ ސެޝަންތައް ހިންގުމުގެ ތަޖުރިބާއާއިއެކު އެކަމުގައި ޢަމަލީ ގޮތިން އުޅުއްވާ. ހަމައެހެންމެ އަންހެނުން ބާރުވެރިކުރުމަށް ވަކާލާތު ކުރައްވާ އެފަދަ ތަފާތު ހަރަކާތްތަކުގައި އަމަލީގޮތުން ބައިވެރިވާ ފަރާތެއްކަން ފާހަގަ ކުރެވޭ