!އެންމެން އެއްމަޤުސަދެއްގައި، އެކަކު އަނެކަކަށް ފާޑު ނުކިޔަމާ

ލިޔެފައިވަނީ ޑރ. އާސިޔަތް

ކޮންމެ އަހަރެއްގެ މާރޗް މަހުގެ 9 ވަނަ ދުވަހު މުޅި ސޯޝަލްމީޑިއާގައި އެންމެ އަޑުގަދަކޮށް ކެމްޕޭންކުރެވޭ ތަން ފެންނަނީ އަންހެނުންގެ ހައްޤުތަކާއި ގުޅޭ ގޮތުންނެވެ. ފިރިހެނުންނާ އެއްހަމައެއްގައި އަންހެނުން ވަޒީފާ އަދާކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާއި ބަސްބުނުމުގެ މިނިވަންކަމުގެ އިތުރުން ގޭތެރޭގެ ކަންކަން ކުރުމުގައި ދެފަރާތްވެސް ހަމަހަމަ ގޮތެއްގައި ކަންތައް ކުރުމަށް ވަކާލާތުކޮށް ކުރެވޭ ބަހުސެވެ. މިއާއެކު ސޯޝަލްމީޑިއާގައި ދެން ފެނިގެންދާ އެންމެ ހޫނުގަދަ އަނެއް ބަހުސަކީ ވަޒީފާ އަދާކުރާ އަންހެނުންނާއި ވަޒީފާ އަދާ ނުކުރާ އަންހެނުންގެ ތެރެއިން ބުރަކޮށް އުޅެނީ ކޮންބައެއްތޯ ނިންމުމުގައި އެކަކު އަނެކަކަށް ކުރެވޭ ބަހުސެވެ. މިކަމުގައި ހުރި އެންމެ ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ މިފަދަ ބަހުސްތަކުގައި އެންމެ ހަރުއަޑުން ވަކާލާތުކޮށް އުޅެނީ ވެސް އަންހެން ބޭފުޅުން ކަމަށްވީތީ އެވެ.

advertisement

ޢާއިލީ ދިރިއުޅުންތައް ބައްޓަންކުރެވިފައިވާ ގޮތުން ކޮންމެ ދެމަފިރިއެއްގެ ދިރިއުޅުންވެސް ވަރަށް ތަފާތުވާނެއެވެ. އެ އާއިލާއެއްގެ ކަންކަން ރޭވުމުގެ އިޚުތިޔާރު އޮންނަންޖެހޭނީ ހަމައެކަނި އެއާއިލާއެއްގެ މެމްބަރުންނަށެވެ. އެކަމަށް ބަސްބުނެ ފާޑުކިޔުމަކީ އެހެންމީހުން ކޮށްގެންވާނެ ކަމެއްނޫނެވެ. ވަޒީފާއަށް ދަނީ އެ ޢާއިލާގެ މަންމަތޯ، ބައްޕަތޯ ނުވަތަ ދެމީހުން އެކުގައިތޯ ބަލައި އެކަންކަމަށް ފާޑުކިޔުމުގެ ގޮތުން އިނގިލި ދިއްކުރުމަކީ އަނެކާއަށް ލިބިގެންވާ ހައްގެއް ނޫނެވެ. މިކަމުގައި ބަލަންޖެހޭނީ އާއިލީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށާއި ކުދިންނަށް ރަނގަޅު މުސްތަޤުބަލެއް ހޯދައިދިނުމަށް ބޭނުންވާ މާލީ ފުދުންތެރިކަން އެ ޢާއިލާއެއްގައި ހުރި މިންވަރަށެވެ. އެކަން ދެމަފިރިންކުރެ ކޮންމެވެސް އެކަކު މަސައްކަތް ކޮށްގެން ހަމަޖެއެސޭނަމަ، އަދި ދެމީހުންކުރެ އެކަކު ބޭނުންވަނީ ގޭގައިހުރެގެން ކުދިން ބަލަންކަމުގައިވާނަމަ އެކަމާމެދު ފާޑުކިޔުމުގެ ހައްގު އެއްވެސް މީހަކަށް ލިބިގެންނުވެއެވެ. ހަމަހަމަކަން ހޯދުމުގެ މަޤުޞަދުގައި ޢާއިލީ މިފަދަ ނިންމުންތަކަށް ފާޑުކިޔައި ބަސްބުނުމަކީ އެކަކަށްވެސް ލިބިގެންވާނެ ހައްގެއް ނޫނެވެ.

އެއްވެސް މީހަކީ އަނެކާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ކަންކަމަށް ފާޑުކިޔޭނެ މީހެއް ނޫނެވެ. އެހެނީ އަނެކާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ކަންކަން ހަމަޖެހިފައިވާ ގޮތް ތިމާއަށް ނޭނގޭ ހާލު އެކަންކަމާމެދު ސުވާލު  އުފެއްދުމަކީ އެންމެ އިންޞާފުވެރި ގޮތްކަމުގައި ނުވާނެތީއެވެ.  ވަޒީފާއަށް ދާ މަންމައަކަށް ވީތީ ނުވަތަ ވަޒީފާއަކަށް ނުދާ މަންމައަކަށް ވީތީ އަމިއްލަ ކުދިން ދެކެ ލޯބިވާ މިންވަރާއި އެކުދިންނަށް އަޅާލާ މިންވަރާއި ކުދިންނާއެކު ވަގުތު ހޭދަކުރާ މިންވަރު ނުވަތަ 24 ގަޑިއިރުތެރޭގައި އެމީހަކު މަސައްކަތްކުރާ މިންވަރާ މެދު ސުވާލު އުފެއްދުމަކީ އެކަކަށްވެސް ލިބިގެންވާ ހައްގެއް ނޫނެވެ. މިފަދަ ކަންކަމަކީ ޢާއިލީ މަޝްވަރާތަކުގެ ތެރެއިން ނިންމޭ ނިންމުންތަކަށްވެފައި މިފަދަ ކަންކަމަށް ބަދަލު ގެނެވޭނީ ވެސް ޢާއިލާގެ މެންބަރުންނަށް ކަމަށްވީހިނދު އެހެންމީހުންގެ ދައުރެއް މިކަމުގައި ނެތްކަން ގަބޫލުކޮށް މިފަދަ ފާޑުކިޔުންތަކަށް ފުރުޞަތު ނުދެމާތޯއެވެ.  

ރަސްމީވަޒީފާއެއް އަދާނުކުރިކަމުގައިވިޔަސް ކޮންމެ މަންމައަކާއި ބައްޕައަކުވެސް ވަމުންދަނީ ވަރަށް މަތިވެރި ގުރުބާނީތަކެކެވެ. ދިރިއުޅުމުގެ އާދަތައް ހަމަޖެހިފައިވާ ގޮތުން ޢާއިލީ ޒިންމާތަކާއި ކުދިންގެ ޒިންމާ ނެގުމުގައި ބައްޕައަށް ވުރެ މަންމަގެ ދައުރު ފުޅާވެފައިވާއިރު ވަޒީފާއަކަށް ނުދިޔަކަމުގައިވިޔަސް ގޭތެރޭގައި ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތާއި އަދާކުރަންޖެހޭ ޒިންމާތަކަށް ބަލައި 24ގަޑި އިރުވަނީ މަދުކަމުގައެވެ. ހަމައެހެންމެ ވަޒީފާއަށް ދާ ފަރާތްތަކަށް ލިބޭ ގިނަފުރުސަތުތަކެއް ގޭގައި ތިބޭ މަންމައިންނަށް  ނުލިބިދާ ފަހަރުތައްވެސް މަދެއްނޫނެވެ. މިގޮތުން ބަލާނަމަ ވަޒީފާއަށް ދާ މަންމައިންނަށް، އެކުގައި މަސައްކަތްކުރާ ރައްޓެހިންނާއެކު ވަގުތު ހޭދަކުރެވި، ތަމްރީން ޕްރޮގްރާމުތަކުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ފުރުޞަތު ލިބި، މީހުންނާ ދިމާވެ މުޢާމަލާތް ކުރުންފަދަ ކިތަންމެ ފުރުޞަތުތަކެއް ފަހިވެފައި ވެއެވެ. ތަފާތު މާހައުލުތަކުގައި މީހުންނާ އެކުގައި އުޅެ، ވާހަކަ ދައްކަން ލިބޭ ފުރުޞަތުތަކުގެ ސަބަބުން މީހާގެ ނަފުސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމަށް އެދެވޭ އަސަރުތައް ކުރާއިރު، ވަޒީފާއަށް ނުދާ ފަރާތްތައް މިފަދަ ކަންކަމުން މަޙުރޫމްވެ އޭގެ ސަބަބުން ދިމާވާ ނަފުސާނީ އުނދަގޫތައް ތަހައްމަލުކުރަން ޖެހުމަކީވެސް ދުރުކަމެއް ނޫނެވެ. ވަޒީފާއަށް ނުދާ ކޮންމެ މަންމައެއް ނުވަތަ އަންހެންބޭފުޅަކީ ހުރިހާ ވަގުތެއް ގޭތެރޭގެ ކަންކަމުގައި ހޭދަކުރާ މީހަކަށްވެސް ނުވެދާނެއެވެ. ވަޒީފާއަށް ނުދިޔަކަމުގައިވިޔަސް އިޖުތިމާޢީ ކަންކަމުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ކަނބަލުންވެސް މަދެއްނޫނެވެ. އެހެންކަމުން ކޮންމެ މީހަކުވެސް ބަލަންވީ އަނެކާ ކަންކުރާގޮތް ނުބަލައި ތިމާގެ ދިރިއުޅުމުގެ ކަންކަން ރަނގަޅުކުރުމަށް ހުރި ފުރުޞަތުތައް ހޯދައި އެފަދަ ފުރުޞަތުތަކުގެ ބޭނުން ހެޔޮގޮތުގައި ހިފޭތޯއެވެ.

ދެމަފިރިން ވަޒީފާ އަދާކުރާ ޢާއިލާއެއްނަމަ ދިމާވާ ދަތިތައް ވެސް އެންމެ ބޮޑަށް އެނގޭނީ ހަމަ އެ ޢާއިލާއަކަށެވެ. އަޅުގަނޑަކީ މިކަން ތަޖުރިބާކުރަމުންދާ ފަރާތަކަށް ވުމުން މިކަމުގައި ހުރި ދަތިތައް ވަރަށް ރަނގަޅަށް އެނގެއެވެ. ވަޒީފާއަށް ހެނދުނު 6:30 ގައި ދާންޖެހޭތީ ލޯބިކޮށް ނިދާފައި އޮންނަ ކުޑަދަރިފުޅު ހޭލައްވައިގެން ގޮސް މާމަމެންގެޔަށް ލާން ޖެހޭތީ އިންތިހާއަށް ދެރަވެއެވެ. ކުދިންކޮޅު ސްކޫލް ނިންމާފައި ގެއަށް އަންނައިރު ގޭގައި ކާނެއެއްޗެއް ނެތިގެން ބިސްކޯޒެއް ކާލާށޭ މަންމަ ގެޔަށްއައިސް ކައްކާނަމޭ ބުނާއިރު އިންތިހާއަށް އަސަރު ކުރެއެވެ. ދެމީހުންވެސް ވަޒީފާގެ ކަންކަމުގައި ބުރަކޮށް އުޅެންޖެހޭ ދުވަސްތަކުގައި ރޭގަނޑު ދަންވަންދެން ކުދިން އެކަނި ގޭގައި ބައިތިއްބަންޖެހުމަކީ ވެސް ނުހަނު ހިތްނުތަނަވަސްވާ ކަމެކެވެ. އެހެނަސް ދެމީހުން ވަޒީފާއަށް ދާން ނިންމީ އަމިއްލަ އިޚުތިޔާރުގައިކަމުން އެކަމާ ޝަކުވާއެއް ނުކުރަމެވެ. އަދި  ކުޑައިރުއްސުރެން ކުދިން ބޮޑުކުރުމުގައި ސަމާލުކަން ދެމުން އަންނަނީ އަމިއްލަކަންކަމުގައި އަމިއަލްޔަށް ޒިންމާ ނަގައިގެން އުޅެންދަސްކޮށް ދިނުމަށް ކަމުން މިއަދު މާތްﷲގެ އިރާދަފުޅާއެކު އެކުދިން ވަނީ އެގޮތަށް ހޭނިފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ދުވަހުގެ ގިނަ ވަގުތު ކުދިންނާ ބައްދަލުނުވެ އުޅެންޖެހުމުން އެކަމާ އަމިއްލަޔަށް ދެރަވެ، އަމިއްލަ ނަފުސު ކުށްވެރިކުރެވޭ ކުރުމުން  ސަލާމަތްވުމަށް އައިސްކުރީމާއި ޕިއްޒާ ގަނެދީގެން ކުދިންގެ ހިތްހަމަޖައްސައިދޭންޖެހޭ ދުވަސްތައް މަދެއްނޫނެވެ. ވަޒީފާގެ ކަންކަމާ ގުޅިގެން ސިކުނޑިއަށް ބުރަބޮޑުވެ، އެހެންކަމަކާ ވިސްނާނެ ވަގުތެއް ނުވާ ދުވަސްތައް ގިނަވުމުގެ ސަބަބުން ވަޒީފާ ދޫކޮށްލުމަށްފަހު ގޭގައި މަޑުކުރުމަށް ހިތަށްއަރާ ފަހަރުވެސް މަދެއްނޫނެވެ. ވަޒީފާ އަދާކުރުމާއެކު ޢާއިލީ ޒިންމާ އަދާކުރަމުން އަމިއްލަ ނަފުސަށް އެއްވެސް ވަގުތެއް ނުދެވި ފަރުވާކުޑަކުރެވިގެން ދިމާވާ އުނދަގޫތަކުން އަރައިގަތުމަށް މަސައްކަތް ކުރަންޖެހޭ ވަގުތުތަކުގައިވެސް ނުލާހިކު ހިތްދަތި ވެއެވެ. އެހެނަސް ވަޒީފާއަށް ދާން ނިންމީވެސް އަދި ވަޒީފާއަށް ދަނީވެސް އަމިއްލަޔަށް ބޭނުންވެގެން ކަމުން އަބަދުވެސް މަސައްކަތް ކުރަނީ އެއްވެސް ޝަކުވާއަކާއި ނުލައި ވަޒީފާގެ މަސްއޫލިއްޔަތާއި ޢާއިލީ ޒިންމާވެސް ފުރިހަމަޔަށް އަދާކުރުމަށެވެ. 

އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ މީހަކުވެސް ހަނދާންކުރަންޖެހެނީ ކޮންމެ މަންމައަކާއި ބައްޕައަކުވެސް ދަރިން ލިބުމަށްފަހު އަމިއްލަ ނަފުސަށްވުރެ މުހިންމު ވާނީ އެކުދިން ކަމެވެ. އެހެންކަމުން ވަޒީފާއަށް އަދާކުރިކަމުގައި ވިޔަސް އަދި ނުކުރިކަމުގައި ވިޔަސް ހުރިހާ ވަގުތެއްވެސް ހޭދަކުރެވެނީ ކުދިންގެ ހައްޤުގައި އެކުދިންގެ މުސްތަޤުބަލް އުޖާލާ ކުރުމަށް ކަމެވެ. ކޮންމެ އިންސާނަކީ ތަފާތު މީހެއްކަމުން މިކަމުގައި ތަފާތުތަކެއް ހުރެދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން ދިރިއުޅުމުގެ މިފަދަ ކަންކަމުގައި އެކަކު އަނެކަކަށް ފާޑުކިޔައި، އަނެކުންގެ މަސައްކަތް ތިމާގެ ތަރާދުން ކިރައި އެކަންކަމަށް ބަސްބުނެ ހެދުމަކީ އެއްގޮތަކަށްވެސް ކޮށްގެންވާނެ ކަމެއްނޫނެވެ. އަންހެނަކަށްވީތީ އާއި ވަކިން ޚާއްސަކޮށް ކުރީ ސަފުގައި އަންހެނުން ފައިތިލަ ސާބިތުކުރަމުންދާތަން ދެކެންބޭނުން މީހެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އެފަދަ ފާޑުކިޔުންތަކާއި ބަހުސްތައް ފެނިގެން ދިޔުމުން ނުހަނު ދެރަވެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންނަކީ އެފަދަ އަމަލުތަކުން ދުރުހެލިވެ އެކަކު އަނެކަކަށް ހިތްވަރުދޭ، ދިމާވާ ދަތިތަކުގައި އެކަކު އަނެކަކަށް އެހީވެދޭ ބަޔެއްގެ ގޮތުގައި ވެގެންދިޔުމަކީ އަޅުގަނޑުގެ އެދުމެވެ. އަޅުގަނޑުގެ އިޚުލާޞްތެރި ދުޢާއަކީ އަޅުގަނޑުމެން ކުރާމަސައްކަތްތައް ކާމިޔާބުވެ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރިންނަކީ މުޖުތަމަޢަށް ބޭނުންވާފަދަ ކެރޭ، ހިތްވަރުގަދަ، ވިސްނުންތޫނު ކުދިންތަކަށްވެގެން ދިޔުމެވެ.  

ހިތަދޫ ސްކޫލުގެ ޕްރިންސިޕަލް ޑރ. އާސިޔަތު މުޙައްމަދު ދީދީ އަކީ އެޑިޔުކޭޝަން ދާއިރާ އިން ޕީ.އެޗް.ޑީ ފުރިހަމަކޮށްފައިވާ ، ތަޢުލީމީ ދާއިރާއަށް ޚިދުމަތް ކުރުމުގައި 15 އަހަރު ހޭދަކޮށްފައިވާ ފަރާތެއް. އަދި އުނގަންނައިދިނުމާއި ގުޅުން ހުރި ކަންކަމުގައި ހޭލުންތެރި ކުރުމުގެ ސެޝަންތައް ހިންގުމުގެ ތަޖުރިބާއާއިއެކު އެކަމުގައި ޢަމަލީ ގޮތިން އުޅުއްވާ. ހަމައެހެންމެ އަންހެނުން ބާރުވެރިކުރުމަށް ވަކާލާތު ކުރައްވާ އެފަދަ ތަފާތު ހަރަކާތްތަކުގައި އަމަލީގޮތުން ބައިވެރިވާ ފަރާތެއްކަން ފާހަނގަ ކުރެވޭ