ރިޕޯޓު: ބަލައިލި ކޮންމެ ދިމާއަކުން އިހްމާލު، ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތް!

އަންގާރަ ދުވަހުގެ އިރުއެރީ 13 އަހަރުގެ ކުޑަ ފިރިހެންކުއްޖަކު އަނިޔާވެރި ގޮތަކަށް މަރާލުމަށް ފަހު ފޮއްޓަކަށް ލާފައި އެއްލާލާފައި އޮތް ޚަބަރާ އެކުގައެވެ. މި ޚަބަރާ އެކު އެތައް ބަޔަކު ދަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަމުންނެވެ. އެތައް ސުވާލެއް ދަނީ ފެންމަތިކުރަމުންނެވެ.

އެ ކުއްޖާ މަރާލައި، އެއްލާލާފައި އޮތީ ހުޅުމާލޭ ދެ ވަނަ ފިޔަވަހީގައި އާންމުންނަށް ވެސް ބަންދުކޮށްފައި އޮތް ސަރަހައްދުގެ މޫދަށެވެ. ފުލުހުން މައުލޫމާތު އާންމުކޮށްފައިވާ ގޮތުން އެ ކުއްޖާ ފެނިފައި ވަނީ ކުއްޖަކަށް އަނިޔާ ލިބިފައިވާ ކަމަށް ބުނެ ހުޅުމާލޭ ފުލުހުންނަށް ހޯމަ ދުވަހުގެ ހަވީރު ވަގުތެއްގައި ލިބުނު މައުލޫމާތަކާ ގުޅިގެން ހޯދަމުން ދަނިކޮށް، އެ ރޭގެ ދަންވަރު 2:27 ގައެވެ. ތަހުގީގުގެ ކުރީކޮޅު ކަމަށް ވުމުން މާ ބޮޑު އިތުރު މައުލޫމާތެއް ފުލުހުންގެ ހާމައެއް ނުކުރެއެވެ. ނަމަވެސް އާންމުންގެ އެތައް ސުވާލެއް އެބަ ހުއްޓެވެ. އެ ތަނަށް އެ ކުއްޖާ ގެންދިޔައީ ކޮން ބައެއް ހެއްޔެވެ؟ ގެންދިޔައީ ކިހިނަކުން ހެއްޔެވެ؟ ފޮއްޓެއްގެ ތެރެއަށް ލައިގެން ގެންދިޔަ އިރު އެއްވެސް މީހަކަށް ނުފެނުނީ، ނޫނީ ޚަބަރެއް ނުވީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ މި ފަދަ އެތައް ސުވާލު ތަކެކެވެ.

advertisement

މިއީ ކޮވިޑް ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް މުޅި މާލެ ސަރަހައްދު “ލޮކްޑައުން”ގައި އޮތް ދުވަސް ވަރެކެވެ. ބޭރަށް ނުކުމެ އުޅެވެނީ ފުލުހުންގެ ހުއްދައާ އެކުގައެވެ. ހާއްސަކޮށް ހަވީރު 4:00 އިން ފަތިހު 4:00 އަށް އާންމު މީހާ އަށް ނުކުމެވެނީ އެމަޖެންސީތަކުގައި އެކަންޏެވެ. މީހުން ނުކުމެ އުޅެނީ ގަވާއިދާ އެއްގޮތަށްތޯ ބެލުމަށް މާލެ ސަރަހައްދުގެ އެކި ތަންތަނުގައި ފުލުހުންނާއި ސިފައިން އަންނަނީ ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. މީހުންނާއި ވެހިކަލްތައް ހިފަހައްޓައި ހުއްދަ އޮތްތޯ ޗެކްކޮށް ސުވާލުކޮށް ހަދައެވެ. ހާއްސަކޮށް ހަވީރު 4:00 އިން ފެށިގެން ވަރަށް ބޮޑަށް ޕެޓްރޯލް ކުރަމުން ގެންދެއެވެ. މިފަދަ ހާލަތެއްގައި އޮއްވައި ބޮޑު ފޮއްޓަކަށް ކުއްޖަކު ލައިގެން ހުޅުމާލެ ދެ ވަނަ ފިޔަވަހީގައި އާންމުން ވެސް ވަދެ އުޅުން މަނާ ސަރަހައްދަކަށް ބަޔަކު ދިޔައީ ކިހިނެއްތޯ އެތައް ބަޔަކު ދަނީ ސުވާލު ކުރަމުންނެވެ.

ހައިރާންވެ އަންތަރީސްވާންޖެހޭ ސަބަބަކީ އެ ކުއްޖާގެ ހަށިގަނޑު ފެނިފައި ވަނީ ރަހީނުކޮށްފައިވާ ކަމުގެ ރިޕޯޓް ލިބިގެން ފުލުހުންނާއި ކަމާ ބެހޭ އިދާރާތަކުން ހޯދަމުން ދަނިކޮށް ކަމެވެ. އެއަށް ވުރެ ވެސް ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމަކީ މިކަން ހިނގާފައި މި ވަނީ އާއިލާއާ ގުޅިގެން އެ ކުއްޖާއާ އަށް ބޭނުންވާ އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަން ދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރަމުން ދަނިކޮށް ކަމަށް ޖެންޑާ މިނިސްޓްރީން ބުނުމުންނެވެ. ކަމާ ބެހޭ އިދާރާތަކުން އަންގާރަ ދުވަހު ހަވީރު ދިން ޕްރެސް ސްޓޭޓްމަންޓްގައި ޖެންޑަ މިނިސްޓްރީގެ ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރު ފާތިމަތު ޔުމްނާ ވިދާޅުވި ގޮތުން ނަމަ އެކަމަށްޓަކައި އެ މިނިސްޓްރީން މައުލޫމާތުތަކެއް މީގެ ކުރިން އެއްކޮށްފައި ވެސް ވެއެވެ. އެ ގޮތުން އެ ކުއްޖާއަކީ ކިޔެވުމަށް ގާބިލްކަން ހުރި ކުއްޖެއްކަން ޓީޗަރުންގެ ފަރާތުން އެނގިފައިވާކަން ޔުމްނާ ހާމަކުރެއްވިއެވެ. ޖެންޑަ މިނިސްޓްރީގެ ވެސް ސަމާލުކަމަށް އައިސް އަދި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރަމުން ދަނިކޮށް، އަދި އެ ކުއްޖާ “ރަހީންކޮށް” ހޯދަމުން ދަނިކޮށް ދެ ދުވަސް ފަހުން މަރާލާފައި އޮއްވާ ފެނުމުން އިނގިލި ދިއްކުރަންވީ ކާކަށް ހެއްޔެވެ؟

މި މައްސަލަ އިން ހާމަވީ އެންމެ ކަމެއް ދެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަނެއްކޮޅުން މި މައްސަލައިގެ ތުހުމަތުގައި ހައްޔަރުކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރޭގައި 17 އަހަރުގެ ކުޑަ ކުއްޖަކު ވެސް ހިމެނެއެވެ. މިހާތަނަށް އާންމުވެފައިވާ މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލާއިރު 17 އަހަރުގެ ކުއްޖާއާ އެކު 27 އަހަރުގެ ފިރިހެނަކު މާލޭގެ ގެސްޓް ހައުސްއެއްގެ ތެރެއިން ފުލުހުން ވަނީ ހައްޔަރުކޮށްފައެވެ. ކުޑަ ކުއްޖެއްގެ މަރުގެ މައްސަލައިގެ ތުހުމަތުގައި ވެސް ކުޑަ ކުއްޖެކެވެ. މީގެ އިތުރުން ވެސް މިކަމާ ގުޅުންހުރި އެކި އެކި ކަންކަމުގައި ކުޑަކުދިންނަށް ތުހުމަތުތަކެއް އަމާޒުވަމުން އެބަދެއެވެ. ސޯޝަލް މީޑީއާގައި ފޮޓޯތައް ދައުރުވަމުން އެބަ ދެއެވެ.

އެތައް ހާސް ފުލުހުންނާއި ސިފައިން މާލޭގެ މަގުތަކުގައި ފޯރިމަރަމުން ދަނިކޮށް ކުށްކުރާ މީހުން ކުށްކުރަނީއެވެ. ކާރޫބާރު ބޮޑު މަޖީދީ މަގުގައި އެންމެ ބާރު ބޮޑު ވަގުތު ގައުމުގެ އެއް ބާރުގެ ވެރިޔާ އަށް ބޮމުގެ ހަމަލާއެއް ދީގެން އަދި މިއުޅެނީ ރަނގަޅަށް ތަހުގީގުކޮށް ދައުވާ ވެސް ނުކުރެވިއެވެ. އެކަމާ ގުޅިގެން ސެކިއުރިޓީ ލެވެލް އިންތިހާ އަށް މައްޗަށް ޖައްސާފައި ވިޔަސް ވައްކަންކުރާ މީހާ ވައްކަން ކުރަނީއެވެ. ފޭރެނީއެވެ. ފުލުހުންގެ ކުރިމަތީގައި އެއްވެސް ޖެހިލުމެއް ނެތި މާރާމާރީ ވެސް ހިންގަނީއެވެ. ބަދުއަހުލާގީ އަމަލުތައް ހިންގައި ރޭޕްކުރަނީއެވެ. ޖިންސީ ގޯނާގެ މައްސަލަތަކާއި ގެވެށި އަނިޔާގެ މައްސަލަތައް އިންތިހާއެވެ. ފެންނަނީ އަކަ ކިލޯ މީޓަރެއްހާ ކުޑަކުޑަ ތަނެއް ނުބެލެހެއްޓިގެން އުޅޭ މަންޒަރެވެ.

މިހުރިހާ ކަމަކުން ވެސް ފެންނަނީ އިހްމާލެވެ. މިއީ އާ މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. ރާއްޖޭގައި ހާއްސަކޮށް ތޮއްޖެހިފައިވާ މާލެ ސަރަހައްދުގައި އިޖުތިމާއީ އެތައް މައްސަލައެއް އެބަ އޮތެވެ. ވައްކަމާއި ފޭރުމާއި މާރާމާރީ އާއި މީހުން މެރުން ފަދަ ކަންކަން ވަނީ އާންމު ވެފައެވެ. މަސްތުވާކެއްޗާއި ގޭންގް މާރާމާރީތަކުގައި ކުޑަކުދިން އިންތިހާ އަށް ވަނީ ގެނބިގެން ގޮސްފައެވެ. ކުށުގެ ކޮންމެ މައްސަލައަކުން ފެންނަނީ މުއްސަސާތައް ފެއިލްވެފައިވާތަނެވެ. އިޖުތިމާއީ މައްސަލަތައް ގޮސް ގުޅެނީ ބޯހިޔާވަހިކަމާއި އަސާސީ ބޭނުންތައް ފުދޭނެ ގޮތެއް ނެތް މައްސަލައާއެވެ.

އާބާދީ އެއްތަނަކަށް ޖަމާވެ، އިޖުތިމާއީ ރައްކާތެރިކަން ނުލިބި، މުޖުތަމައު ވެސް ފެއިލްވެފައިވާ އިރު ތަންފިޒީ އިދާރާތައް ވެސް ފެންނަނީ ފެއިލްވެފައިވާ މަންޒަރެވެ. ފުލުހުންގެ މުއްސަސާ ވަކީ ކިލަނބުވެފައެވެ. މި ހުރިހާ ކަމަކަށް އިންސާފު ހޯދުމަށް ދާން އޮތް ޝަރުއީ ދާއިރާގެ ހާލަތު މާ ގޯހެކެވެ. ޝަރުއީ ކޯޓުތަކާ މެދު އާންމު މީހާގެ އިތުބާރެއް ނެތެވެ. ކުށްކުރާ މީހުންގެ ތެރެއިން މަދު މީހަކަށް އަދަބު ދިނަސް އެމީހާ އަނބުރާ މުޖުތަމައުއަށް ގެނައުމަށް އޮތް ނިޒާމު އޮތީ ބޮއްސުންލާފައެވެ. ޖަލާއި ހުކުމް ތަންފީޒުކުރާ ތަންތަނުގެ ވާހަކަ ރަނގަޅު ވާނީ ނުދެއްކިއްޔާއެވެ.

މަގު އޮޅިދާ ކުޑަކުދިންނަށް އެހީވުމުގެ ނިޒާމު ފެއިލްވެގެން ވަޒީރުންގެ އިސްތިއުފާ އަށް ނުގޮވާ އިރެއް ނުދެއެވެ. އެ ތަންތަނުގައި ހުރި މައްސަލަތަކުގެ ވާހަކަ ފަލަ ސުރުހީތަކުން ނުފެންނަ އިރެއް މަދެވެ. މަސްތުވާކެތީގެ މައްސަލަ އިންތިހާ އަށް ބޮޑުވެފައިވާ އިރު އެތެރެވުން ހުއްޓުވޭ ކަމަކަށް ނުވެއެވެ. އޭގެ ވަބާގައި ޖެހި އެތައް 100 ބަޔަކު “ފަރުވާއެއް”ގެ އިންތިޒާރުގައި ތިބޭތާ އެތައް އަހަރެކެވެ. މިކަންކަން ހައްލުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ގާނޫނު ހަދާ މަޖިލީހުގައި އޮތީ ޒާތީ ހަސަދަ އާއި އަމިއްލަ އެދުމެވެ.

މިއީ އިއްޔެއަކު މިއަދަކު ވެގެން އުޅޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. މިއީ އެތައް ސަރުކާރުތަކެއްގެ، އެތައް ބައެއްގެ އަދި ހާއްސަކޮށް މުޅި މުޖުތަމައުގެ ވެސް އެތައް އަހަރެއްގެ ފެއިލްވުމުގެ ނަތީޖާއެވެ. ދިވެހި މުޖުތަމައުގައި ރައްކާތެރިކަމެއް ނެތެވެ. ހާއްސަކޮށް މާލޭގައެވެ. މުޅި ނިޒާމު ވަނީ ފެއިލްވެފައެވެ. ބަލައިލި ކޮންމެ ދިމާއަކުން ފެންނަނީ އިހްމާލެވެ. ކަންކަން ބަލަހައްޓަން ތިބި މީހުންނުން ފެށިގެން އާއިލާތަކުގެ ވެސް އިހްމާލެވެ. މި އިހްމާލުގެ ވާހަކަ ދެ ދުވަހު ފޯރީގައި ދައްކާލުމަށް ފަހު އެ ކަމަށް ވެސް ވެވެނީ އިހްމާލެވެ.