މަސްތުވުމަށް ދެވިހިފުމުގެ ބަލިން ސަލާމަތްވެ، މިހާރު އެހެން މީހުން ސަލާމަތްކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ދިވެއްސެއްގެ ވާހަކަ

މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައަކީ މިއަދު ޤައުމުގައި ވަރަށް ބޮޑު މައްސަލައަކަށްވެފައިވާކަމެކެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެ ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ ދިރިއުޅުމަށް ނޭދެވޭ އަސަރުތަކެއްކޮށް އެތައް އާއިލާއެއްވެސް ވަނީ ރޫޅިފައެވެ. މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ދެވިހިފާފައިވާ މީހަކު އެކަމުން ސަލާމަތްވުމަކީ އުނދަގޫ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް މިއީ ނުކުރެވޭނެ ކަމެއްނޫނެވެ. ރާއްޖޭގައި މިކަމުން ސަލާމަތްވެފައިވާ އެތައް ބަޔަކު އެބައުޅެއެވެ.

މަސްތުވުމަށްދެވިހިފުމުގެ ބަލިން ސަލާމަތްވެފައިވާ މީހުންގެ ތެރެއިން މި މުޖްތަމައުގައި އުޅެމުންދާ އެކަކަކީ އަލީ އަދީބެވެ. އަދީބު މިހާރު އަންނަނީ މި ވަބާއިން ސަލާމަތްވެ މަސްތުވާތަކެތީގެ އަވާގައިޖެހިފައިވާ މީހުން އެކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް އެހީތެރިކަންވެސް ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ.

advertisement

އޭނާ އަންނަނީ ޖަރނީ އެންޖީއޯގައި މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ. ރާއްޖޭގެ އިތުރުން ރާއްޖެއިން ބޭރުގެ ބައެއް ޖަމިއްޔާތަކުގައިވެސް އޭނާ އަންނަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. އެގޮތުން އައިސުޕް އަދި ކޮލަމްބޯޕުލޭން ޑުރަގް އެޑްވައިސަރީ ފުރޮގްރާމް އަދި ޔޫއެންއޯޑީސީގައި އޭނާ އަންނަނީ އިންޓަނޭޝަނަލް ސެޓިފައިޑް އެޑިކްޝަން ޕްރޮފެޝަނަލް އެންޑް ގްލޯބަލް ޑިމާންޑް ރިޑަކްޝަން މާސްޓަރ ޓްރެއިނަރއެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރަމުންނެވެ.

އަދީބު ވަނީ މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ ހަޔާތަކީ ވަރަށް ގެއްލުންބޮޑު އަދި ހިތާމަވެރި ހަޔާތެއްގެ ގޮތުގައި ސިފަކޮށްފައެވެ. އެއިރު ދިރިއުޅުން ސިފަކުރަމުން އޭނާ ބުނީ ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ފޮލިހަށްގެންދިއުމާ ނުވަތަ ބަންދުވާކަމެވެ. އަދި މިކަމުގެ ސަބަބުން އެންމެ ލޯބިވާ މީހުންނަށް ވަރަށް ބޮޑު ހިތްދަތިކަމެއް ލިބުނު ކަމަށެވެ. މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާހާ ދުވަހަކު ހުންނާނީ މީހާއަށްވެސް ގެއްލުން ލިބިލިބިކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ. 

22 އަހަރު މަސްތުވުމުގެ ބަލިން ސަލާމަތްވި ނަމަވެސް އަދީބު ހިއްސާކުރައްވަނީ މަސްތުވުމުގެ ބަލިން ރިކަވަރ ވުމަކީ ޕުރޮސެސް އެއް ކަމަށެވެ. ޢަދި ކޮއްމެ ދުވަހަކީވެސް ސަލާމަތްވެ ހުރުމައް މަސަތްކަތް ކުރަމުން ދާދުވަހެއް ކަމަށެވެ.

އަދީބު ބުނީ ރާއްޖެއާއި ރާއްޖެއިން ބޭރަށްވެސް މިކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް ވަރަށް ގިނަފަހަރު ދެވިފައިވާނެކަމަށެވެ. މިކަމުން ސަލާމަތްވުމަށް އާއިލާއާއި ރަހުމަތްތެރިންނާއި އަދި ޖަރނީ އެންޖީއޯގެ ވަރަށް ބޮޑު އެހީތެރިކަމެއް ލިބިފައިވާކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.

“އެންމެ ބިރުވެރިކަމަކީ ލިބޭ ގެއްލުންތަކަކީވެސް މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުމުން ލިބޭ ގެއްލުންތަކެއްކަމަށް ގަބޫލުވެސް ނުކުރެވޭ ހަޤީގަތުގައި. މުޖްތަމައުގެ މައްސަލަތަކެއް ހުންނާނީ، އެހެންނޫނިއްޔާ ގޭތެރޭގެ މައްސަލަތަކެއް އެހެންނޫނިއްޔާ އަބަދުވެސް ބަޔަކު ބްލޭމް ކުރެވޭނީ. ރަނގަޅު އެހީތެރިކަމެއް ނުލިބިއްޖިއްޔާ މަސްތުވާތަކެތީގެ ފަހަތުން ގޮސް މި ނިމިދަނީ.” އަދީބު ވިދާޅުވިއެވެ.

މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ މީހަކު އަނބުރާ މުޖްތަމައުއަށް ގެނައުމަށް އާއިލާއާއި ރަހުމަތްތެރިންނާއި މުޖްތަމައު ވަރަށް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ. އަދީބު ބުނީ އާއިލާގެ މީހަކު ނުވަތަ ރަހުމަތްތެރިއަކު މިކަމުގެ ތެރޭގައި އުޅޭނަމަ މިކަމުން އޭނާ ސަލާމަތްކުރުމަށް އެހީތެރިކަން ދޭންޖެހޭކަމަށެވެ.

“ފުރަތަމަ ކުރަންޖެހޭ ކަމަކީ ވީހާވެސް އަވަހަށް މިކަން އިނގޭ ބަޔަކަށް ގުޅައިގެން އެކަމަށް ހުރަސްއެޅުން. ވަރަށް ގިނަފަހަރު ވާއެއްޗެއް ތިމަންނަގެ ރައްޓެސެއް، ތިމަންނަގެ ދަރިއެއް، ތިމަންނަގެ ކޮއްކޮއެކޭ އެހެންވީމަ ތިމަންނައަށޭ އެންމެ ރަނގަޅަށް އެނގޭނީ އޭނައަށް އަޅަންޖެހޭނެ ފިޔަވަޅު. މިއީ ވަރަށް ނުރަނގަޅު ވިސްނުމެއް އިނގޭތޯ. މަސްތުވާތަކެތި ކަހަލަ ކަމަކަށް މީހަކު ހުށައެޅި ނުވަތަ މީހަކު ބޭނުންކުރަން ފައްޓާ ހިސާބުން އަސްލު ހަޤީގަތުގައި އެ ހުރަސްއެޅެންޖެހޭ.” އަދީބު ވިދާޅުވިއެވެ.

މަސްތުވާތަކެތީގެ ފަރުވާއަކީ އެންމެންނަށްވެސް ލިބޭނެ އިންތިޒާމް ހަމަޖެހިފައި އޮންނަންޖެހޭ ފަރުވާއެކެވެ. މަސްތުވާ ތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ ތެރޭގައި ކުއްލިއަކަށް ހުއްޓާ މީހުން އުޅެއެވެ. އަދި ކުއްލިއަކަށް ދިމާވާ ހާދިސާއަކާއި ގުޅިގެން ހުއްޓޭ މީހުންވެސް އުޅެއެވެ. އެކަމަކު ގިނަ މީހުންނަށް ޖެހެނީ އެމީހުންނާއި ގުޅޭ ފަރުވާއެއް ހޯދަދޭންށެވެ. އަދީބު ބުނީ ރާއްޖޭގައި މަސްތުވާތަކެއްޗަށް އެކަށީގެންވާ ފަރުވާގެ ފުރުސަތުތައް އަދިވެސް ނެތްކަމަށެވެ.

“ރާއްޖޭގައި އަދިވެސް ފަރުވާއެއް ދޭންޖެހޭ ގޮތަކަށް ފަރުވާއެއް ދެވިފައެއްނެތް. ފަރުވާއެއް ދޭންޖެހޭ ގޮތޭ މިދަންނަވަނީ ދެއަރ އިޒް ލޮޓްސް އޮފް ރިސާރޗް. މަސްތުވާތަކެއްޗަށް ފަރުވާއެއް ދެވެނީ ކިހިނެތްތޯއާއި، ކޮންކަހަލަ ކަންތައްތަކެއް ބޭނުންކުރީމަތޯއާއި ފަރުވާ އެފެކްޓިވް މިވަނީ. އެހެންވީމަ އެ ޕްރިންސިޕަލްތަކާއި ސްޓޭންޑާރޑްތަކަށް ބަލައިގެން އަދިއެއް ރާއްޖޭގައި ފަރުވާއެއް ދެވިފަކާނެތް. ފަރުވާއަކީ ހަމައެކަނި ނަންބޯޑެއްނޫން ހަޤީގަތުގައި. އެއީ ކުރެވޭ ކަންތައްތަކެއް.

ރާއްޖޭގައި މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލަ ހައްލު ނުވެގެން މިއުޅެނީ އަމިއްލަ ފިކުރު ބޭނުންކޮށްގެން މަސައްކަތްކުރާތީކަން އޭނާ ފާހަގަކުރިއެވެ. އަސްލު ހަޤީގަތުގައި މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ގުޅުންހުރި ކަންކަން ބިނާކުރަން ޖެހެނީ އެވިޑެންސްއަށްކަމަށް އަދީބު ވަނީ ބުނެފައެވެ. ރިސަރޗެއް ހަދައިގެން ކީތެވެގެންތޯ ކުދިން ބޭނުންކުރަނީއާއި، ކޮން އުމުރު ފުރައެއްގަތޯ ބޭނުންކުރަނީއާއި ހުރި މައްސަލަތަކަކީ ކޮބައިކަން ބަލަންޖެހެއެވެ. މިއީ ހައްލު ކުރެވޭނެ މައްސަލައެއްކަމަށާއި ބޭނުންވަނީ ރަނގަޅު ޤައުމީ ސްޓްރެޓެޖީއެއްކަން އޭނާ ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ.

“ރިސަރޗުން އެބައިނގޭ ވަރަށް ބޮޑަށް މިކަންކަން ހުއްޓުވެން އެބަހުރިކަން. ފްރޮގްރާމްވެސް އެބަހުރި. އެތައްތަނެއްގައި އެ ޕްރޮގްރާމްސް ހިންގައި ނަތީޖާ ނެރެވިފައި ހުރީ. އެހެންވީމަ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންޕްރިހެންސިވްކޮށް މަސްތުވާތަކެއްޗާއި ޑީލްކުރަންޏާ އަޅުގަނޑުމެން ޖެހޭނީ ފްރިވެންޝަންއާއި، ސަޕްލައި ޑިޑަކްޝަންއާއި، ޑިމާންޑް ޑިޑަކްޝަންއާއި، ހާމް ޑިޑަކްޝަންގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެންވާ ޤައުމީ ސްޓްރެޓެޖީއެއް ރަވާލަން ޖެހޭނީ. އެ ރާވާނީ އެއްކަލަ އެވިޑެންސް ހޯދާފައި.” އަދީބު ވިދާޅުވިއެވެ.

މަސްތުވާތަކެތިން ސަލާމަތްވާ މީހުން ބައެއްފަހަރު އެކަމުން ސަލާމަތްވުމަށްފަހުގައިވެސް މުޖްތަމައުން ބާކީކޮއްލާތަން ފެނިގެންދެއެވެ. އަދީބު ބުނީ ޖަރނީ އެންޖީއޯއިން މިކަން ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް މިހާރު ބަދަލުކޮށްފިކަމަށެވެ.

“އެ ސްޓިގްމާ އަދިވެސް އޮވޭ. އެކަމަކު އަޅުގަނޑު ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ޖަރނީ އެންޖީއޯއިން އެކަން ބަދަލުކުރުވައިފި. އެއީ ޖަރނީ ވުޖޫދަށް އައުމުގެ ކުރިން އެއްގޮތަކަށްވެސް ގަބޫލެއް ނުކުރޭ ބަޔަކަށް މަސްތުވާތަކެތިން ސަލާމަތްވެގެން ތިބެވޭނެކަމަކަށް. އަދި އޭގެއިތުރަށް ދިވެހި މުޖްތަމައުއަށް ފައިދާހުރި މަސައްކަތެއް ކުރެވޭނެކަމަކަށްވެސް ޤަބޫލެއްނުކުރޭ. އެކަމަކު އަލުގަނޑުމެން މަސައްކަތްކުރާތާވެސް 16 އަހަރު މިވަނީ. އަޅުގަނޑުމެން މިނިކުންނަނީ މަގުމައްޗަށް ނިކުމެ މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރާ މީހުންނާއި ބައްދަލުކޮށް އެމީހުންގެ ހާލަތު ދެނެގަނެ އެމީހުންނަށް ދެވެންހުރި ތަންތަނާއި އެވާހަކައާއި އެއްޗެހި އެމީހުންނާއި ހަމައަށް ގެންގޮސްދީ އަދި ދާން ކުރަންޖެހޭ މަސައްކަތްތައް ކުރުމުގައިވެސް އަޅުގަނޑުމެން އެއްބާރުލުންދެން.” އަދީބު ވިދާޅުވިއެވެ.

މަސްތުވާތަކެތީގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންނާއި ޒުވާނުން މިއަދު އަލުގަނޑުމެންގެ މުޖްތަމައުގައި ގިނައެވެ. ނަމަވެސް ރަނގަޅު ފަރުވާއާއި އެއްބާރުލުމާއިއެކު މި މީހުންވެސް މުޖްތަމައަށް ފައިދާކުރާ ބައެއްގެ ގޮތުގައި އަނބުރާ ގެނެވިދާނެއެވެ ބޭނުންވަނީ ކުޑަ ހިތްވަރަކާއި އެހީތެރިކަމެކެވެ.

އަދީބު އަދި ހިއްސާކުރީ މަސްތުވާތަކެތި ބޭނުންކުރުމުގެ ކުރިން ހުއްޓު ވުމާ ޒަމާނީފަރުވާގެނިޒާމެއް ދެމެހެއްޓެނިވިގޮތެއްގާ ކުރާނެ ފްލޭނެއް ނުަވަތަ ސްޓުރެޓަޖީ އެއް އޮވެގެން މަސަތްކަތްކުރުންމުހިއްމު ކަމަށެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ ޑުރަގްއެކްޓް 17/2011 ފުރިހަމަޔައްތަންފީޒުވާންޖެހޭ ކަމަށްވެސް އޭނާ ބުންޏެވެ.