ރާއްޖޭގެ މޫސުން މިހާރުވެސް ދަނީ އެކްސްޓަރީމް ވަމުން

ރާއްޖެއަށް މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރައިގައި ބޯކޮށް ވާރޭވެހި ފެންބޮޑުވުމުގެ ހާދިސާތައް ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ސްކޫލަށް ދިއުން ފަދަ އާންމު ދިރިއުޅުމަށް ބުރޫ އަރައެވެ. ކްލައިމެޓް ކްރައިސިސް އަކީ ކުޑަކުދިންގެ ހައްގުތަކުގެ ކާރިސާއެކެވެ.

ހުޅަނގު މޫސުމުގެ ވިއްސާރައަކީ މިހާރު ނިއު ނޯމަލްގައި ކުރިމަތިވާ ކަމެއް ކަމަށް ދުނިޔޭގެ މޫސުމާ ބެހޭ އިދާރާއިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. މި އަހަރުގެ މޫސުމާބެހޭ ސްޓޭޓް ރިޕޯޓުގައި އަލިއަޅުވާލާފައިވަނީ “ލޯ ކުރިމަތީގައި ބަދަލުވަމުން އަންނަ ދުނިޔެ” އަށެވެ.

advertisement

2002 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 20 އަހަރުގެ ޓެމްޕަރޭޗާ އެވްރެޖް ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ޕްރީ-އިންޑަސްޓްރިއަލް ލެވެލްތަކަށްވުރެ އެއް ޑިގްރީ އަށްވުރެ މައްޗަށް އަރާނެކަމަށް ވަނީ އެނގިފަ އެވެ. އަދި 2021 ވަނަ އަހަރު ދުނިޔޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އާ އުސްމިންތަކަށް އުފުލިފައިވާ ކަމަށް އެ ދިރާސާގައި ބުނެފައިވެއެވެ.

2021 ވަނަ އަހަރުގެ އެންމެ ފަހުގެ އަދަދުތައް ޑަބްލިއު.އެމް.އޯއިން އަވަސް ގޮތެއްގައި އާންމުކުރަމުން ދަނީ ކޮޕް26 ގެ ނަމުން މަޝްހޫރުވެފައިވާ ގްލާސްގޯގައި މިހާރު ކުރިއަށްދާ އދގެ މޫސުމާބެހޭ މަހާސިންތާ ފެށުމުގެ ގޮތުންނެވެ.

ސްޓޭޓް އޮފް ދަ ކްލައިމެޓް ރިޕޯޓަކީ، ޖައްވުހޫނުވުމާއި، ހުޅަނގު މޫސުމުގެ ވިއްސާރައާއި، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމާއި، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުން ފަދަ މޫސުމީ އިންޑިކޭޓަރތަކުގެ ސްނެޕްޝޮޓެކެވެ. މި ދިރާސާއިން އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި، ޖައްވުގެ ތެރޭގައި ރެކޯޑް މިންވަރަކަށް ގްރީންހައުސް ގޭސް ތައް ޖައްވަށް ވާސިލްވަމުން އަންނައިރު، މި ވިހަ ގޭސްތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ފާއިތުވެދިޔަ ހަތް އަހަރަކީ ރެކޯޑް އަދަދަކަށް ހޫނު ގަދަ އަހަރުކަމަށް ވުން އެކަށީގެންވެއެވެ.

ޖައްވުގެ ހޫނުމިން މައްޗަށް ދިޔުމުގެ ސަބަބުން ދުނިޔެ “އަންޗާޑް ޓެރިޓަރީ” އަކަށް ދަނީ ބާރުބޮޑުވަމުން ކަމަށް ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައި ވެއެވެ.

ޑަބްލިއުއެމްއޯގެ ޕްރޮފެސަރު ޕެޓެރީ ޓަލާސް ވިދާޅުވާ ގޮތުގައި އެކްސްޓްރީމް އިވެންޓްތަކަކީ އާ އާދައެކެވެ. އިންސާނުންގެ ސަބަބުން މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކުގެ ފައިތިލަ ސާބިތުކުރެވޭ ކަމުގެ ސައިންޓިފިކް ހެކިތައް ދަނީ އިތުރުވަމުން ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

ޑަބްލިއުއެމްއޯގެ ދިރާސާއިން ދައްކާ ގޮތުގައި ކަންބޮޑުވާ އަނެއް ކުރިއެރުމަކީ ދުނިޔޭގެ ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލެމުން އަންނަ ކަމެވެ.

1990ގެ އަހަރުތަކުގެ ކުރީކޮޅު ގައި ސެޓެލައިޓް ބޭސްޑް ސީދާ ސިސްޓަމްތަކުން އެތަކެތި އެންމެ ފުރަތަމަ މިނެކިރާލެވުނު ހިސާބުން ފެށިގެން 1993 ވަނަ އަހަރާއި 2002 ވަނަ އަހަރާ ދެމެދު ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އަހަރެއްގެ މައްޗަށް 2.1 މިލިމީޓަރަށް އުފުލިގެން ދިޔައެވެ. ނަމަވެސް 2013 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން 2021 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް މި އަދަދު ވަނީ ދެގުނައަށް ވުރެ އިތުރުވެ، 4.4 މިލިމީޓަރަށް އިތުރުވެފަ އެވެ.

ބްރިސްޓޮލް ގްލޭސިއޮލޮޖީ ސެންޓަރުގެ ޑިރެކްޓަރ ޕްރޮފެސަރު ޖޮނަތަން ބޮމްބާރ ވިދާޅުވީ، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު މިހާރު އުފުލެމުންދަނީ ފާއިތުވެދިޔަ ދެހާހެއްހާ އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެހެން ހުރިހާ ޒަމާނަކަށްވުރެ ހަލުވިދުވެއްޔެއްގައި ކަމަށެވެ. އަދި ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުން 630 މިލިއަން މީހުން ގެދޮރު ދޫކޮށް އެހެން ހިސާބުތަކަށް ހިޖުރަކުރަން ޖެހިއްޖެނަމަ، އޭގެ ނަތީޖާ ހީވެސް ނުކުރާފަދަ ގޮތަކަށް ހިނގައިދާނެ ކަމަށެވެ.

މި އަހަރު ވެގެންދާނީ ރެކޯޑް އަދަދަކަށް ހަވަނަ ނުވަތަ ހަތްވަނައަށް އެންމެ ހޫނުގަދަ ވާނެ ކަމަށް ރެކޯޑް ތަކުން ބުނެއެވެ. އެހެނީ މިއަހަރުގެ ކުރީކޮޅުގެ މަސްތަކުގެ އަސަރު ކޮށްފައިވަނީ ލަ ނީނާ ގެ ހާދިސާއެއްގެ ސަބަބުން ކަމަށްވާތީ، މިއީ ގުދުރަތީ ގޮތުން ދުނިޔޭގެ ފިނިހޫނުމިން މައްޗަށް ދާ މޫސުމީ ހާދިސާއެކެވެ. އެކަމަކު ދުނިޔޭގެ ޓެމްޕަރޭޗާ ރެކޯޑް 20 އަހަރުގެ ތެރޭގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް 1ސީ ބްރީޗް ކުރުމުގެ މަގުމަތީގައިވާ ކަމަށް ވެސް އެ ރިޕޯޓުން ދައްކަ އެވެ.

20 އަހަރުގެ އެވްރެޖް ޕްރީ-އިންޑަސްޓްރިއަލް ލެވެލްތަކަށްވުރެ 1.0C މައްޗަށް ގޮސްފައިވުމަކީ ކޮޕް26 ގައި ބައިވެރިވާ މަންދޫބުންގެ ވިސްނުން އަމާޒުކުރާނީ މީގެ ހަ އަހަރު ކުރިން ޕެރިހުގައި އެއްބަސްވެފައިވާ މިންވަރަށް ދުނިޔޭގެ ފިނިހޫނުމިން މަތިވިޔަ ނުދީ ހިފެހެއްޓުމަށް،” މި ރިޕޯޓަށް އެހީތެރިވެދެއްވި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ މެޓް އޮފީހުގެ ޗީފް ސައިންޓިސްޓް ޕްރޮފެސާ ސްޓެފަން ބެލްޗެރް ވިދާޅުވި އެވެ.

މި ތަހުލީލުތަކާ ގުޅޭގޮތުން އދގެ ސެކްރެޓަރީ ޖެނެރަލް އެންޓޯނިއޯ ގުޓަރޭސް ވިދާޅުވީ، ލޯކުރިމަތީގައި ދުނިޔެ ބަދަލުވަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ.

“ކަނޑުގެ އަޑިއިން ފެށިގެން ފަރުބަދަތަކުގެ އެންމެ އުސް ހިސާބުތަކަށް، ގްލޭސިއާތައް މެލްޓްކުރުން ފެށިގެން، މެދުކެނޑުމެއްނެތި ހުޅަނގު މޫސުމުގެ ހާދިސާތަކާ ހަމައަށް، ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ވާ އިކޯސިސްޓަމްތަކާއި މުޖުތަމައުތައް ދަނީ ހަލާކުވަމުން،” އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

“ކޮޕް26 އަކީ ރައްޔިތުންނާއި ޕްލެނެޓަށް ޓާނިން ޕޮއިންޓަކަށް ވާން ޖެހޭ،” މިސްޓާ ގުޓަރޭސް ވިދާޅުވި އެވެ.