ރިޕޯޓު: ރައީސް ނަޝީދަށް ޖެހެން އުޅެނީ މައުމޫނަށް ޖެހުނު ހާލުތަ؟

ސިޔާސީ ފަރާތްތަކުގެ މަގުބޫލުކަން އެއް ހަމައެއްގައި ހިފެހެއްޓިފައި އޮތުމަކީ ވަރަށް ނާދިރު ކަމެކެވެ. ޒަމާނާ އެކު އެ މަގުބޫލުކަން ވެސް ފަނޑުވެދެއެވެ. އަބަދު އެއް މަގާމެއްގައި ނުވަތަ ޕާޓީގައި ބަގުޑި ބައްދައިގެން ނުހުރެވޭނެކަން މާޒީން ހެކި ދެއެވެ. އެއީ ދުނިޔެވީ ހަގީގަތެކެވެ. ވަކި މީހަކަށް ވީތީ އޮތް ދަތުރެއް ނޫނެވެ. ސިޔާސީ ހުރިހާ ފަރާތްތަކަށް ވެސް އެ ހިތި ތަޖުރިބާކުރަންޖެހެއެވެ.

ކުރީގެ ރައީސް އަދި އެމްޑީޕީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދަށް ވެސް މިހާރު ކުރިމަތިލައްވަންޖެހިވަޑައިގެންފައި ވަނީ އެ ހަގީގަތާއެވެ. އެމްޑީޕީ އުފަންކުރުމުގައި އެ މަނިކުފާނުގެ ބުރަ މަސައްކަތް ހުރިހާ ފަރާތްތަކުން ވެސް ބަލައިގަނެއެވެ. ޕާޓީގެ އިސް ބޭފުޅުންގެ އިތުރުން އާންމު މެންބަރުން ވެސް އެކަމުގައި އެމަނިކުފާނާ ދެބަހެއް ނުވާނެއެވެ. ނަމަވެސް އޭގެ މާނައަކީ މުޅި އުމުރުދުވަހު ޕާޓީގެ މިލްކުވެރިކަން ނުވަތަ ލީޑާޝިޕްގައި ދެމިހުރެވޭނެކަމަށް ދެކެވަޑައިގަތުންތޯއެވެ؟

advertisement

ޕާޓީތަކުގެ ބާނީން

ކުރީގެ ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމަކީ އެމަނިކުފާނުގެ ވެރިކަމުގެ ދުވަސްވަރު އެފަދަ ދެ ވަނަ އެއް ނެތް މަގަބޫލު ބޭފުޅެކެވެ. ނަމަވެސް ޒަމާނަށް އައި ބަދަލާއި ޕާޓީ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން އެ މަނިކުފާނަށް ވެސް މި ހިތި ތަޖުރިބާކުރައްވަން ޖެހިވަޑައިގަތެވެ. ޕާޓީގެ އެތެރޭގައި ރެނދުލައި އެކުގައި އުޅުއްވި އެތައް ބޭފުޅުންގެ ޕާޓީ ދޫކުރައްވައި އާ ޕާޓީތައް އުފެއްދެވިއެވެ. ޑީއާރުޕީގެ ތެރެއިން ޖުމްހޫރީ ޕާޓީ އާއި މޯލްޑިވްސް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އެލަޔަނަސް (އެމްޑީއޭ) އާއި ޕީޕްލްސް އެލަޔަނަސް (ޕީއޭ) އާއި ޕްރޮގްރެސިވް ޕާޓީ އޮފް މޯލްޑިވްސް (ޕީޕީއެމް) ވެސް އުފަންވީ މި ބީދައިންނެވެ. ރައީސް މައުމޫނުގެ  މަގުބޫލުކަން ކުޑަވެ، ކޮއްކޯފުޅު އަބްދުﷲ ޔާމީން އެމަނިކުފާނުގެ މައްޗަށް އިސްކުރެވިގެން ދިޔައީ ވެސް މި ބީދައިންނެވެ.

ވެރިކަމާ މެދު އުފެދުނު ކޯޅުމުގެ ތެރޭގައި އެއްބަފާ ބޭބޭފުޅު އަތުން ޕާޓީ ވެސް ޖަހައިގެންނެވީއެވެ. ޑީއާރުޕީ އޮޔާލައި ޕީޕީޕީއެމް އުފަންކޮށް އަދި ޕީއެންސީއެއް ވެސް އުފަންވީއެވެ. ސިޔާސީ މައިދާނުގައި ދެމެހުންނެވުމަށް އެންމެ ފަހުން ރައީސް މައުމޫނަށް ޖެހިވަޑައިގެންނެވީ އެމަނިކުފާނުގެ އަރިހުގައި ތިބި މަދު މީސްކޮޅާއެކު މޯލްޑިވްސް ރިފޯމް މޫވްމަންޓް (އެމްއާރުއެމް)ގެ ނަމުގައި ހަރަކާތެއް ފައްޓަވައި އަދި އެންމެ ފަހު ކުޑަ ޕާޓީއެއް އުފައްދަވަންށެވެ. ސިޔާސީ މައިދާނުގައި އެމަނިކުފާނަކީ މިހާރު މާ ބޮޑު ނަމެއް ނޫނެވެ.

އެމްޑީޕީގެ ދެ ފެކްޝަން

މި ވަގުތު ވެރިކަމުގައި އޮތް އެމްޑީޕީގެ ތެރޭގައި ވެސް އޮތީ ޑީއާރުޕީގައި އުފެދުނު ފަދަ ކޯޅުންގަނޑެކެވެ. ދެ ލީޑަރެއް އުފެދި ޕާޓީ ވަނީ ދެ ބަޔަކަށް ބެހިފައެވެ. އެއްކޮޅުގައި ރައީސް އިބްރާހީމް މުހައްމަދު ސޯލިހެވެ. އަނެއް ފަޅީގައި ރައީސް ނަޝީދާއި އެ މަނިކުފާނަށް ވަފާތެރި ބޭފުޅުން ކޮޅެކެވެ. މަޖިލީހުގެ މެންބަރުން ވެސް ފަޅި ނަންގަވާފައިވާއިރު މިހާތަނަށް އެތެރޭގައި ބޭއްވި އިންތިހާބުތަކުގައި ރައީސް ސޯލިހް ވަނީ ފުރިހަމަ އަގުލަބިއްޔަތެއް ހޯއްދަވާފައެވެ. ދެ ބޭފުޅުންގެ ބާރާއި މަގުބޫލުކަން ޕާޓީގެ އެތެރޭގައި އޮތް މިންވަރު ވަޒަންކޮށްލުމަށް އަނެއްކާ ވެސް މި ވަނީ އިންތިހާބެއް ބޯމަތިވެފައެވެ.

ޕާޓީގެ ޗެއާޕާސަން ހޮވުމަށް ރޯދައިގެ ފަހުން ބޭއްވުމަށް ތާވަލްކޮށްފައިވާ އިންތިހާބުގައި ދެ ބޭފުޅުން އަންނަނީ ވާދަކުރައްވަމުންނެވެ. އެ މަގާމަށް ވާދަކުރައްވަނީ އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓަރު ފައްޔާޒް އިސްމާއީލާއި މާފަންނު އުތުރު ދާއިރާގެ މެންބަރު އިމްތިޔާޒު ފަހުމީއެވެ. ރަސްމީ ސިފައެއްގައި އިއުލާންކޮށްފައި ނުވި ނަމަވެސް ދެ ބޭފުޅުން ބެހިގެން ވަނީ ކުރިން ފާހަގަކުރި ދެ ފަޅިއަށެވެ. ފައްޔާޒަކީ ރައީސް ސޯލިހުގެ ތާއީދު އޮތް ކެންޑިޑޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ހުންނެވި އިރު އިންތިގެ ކެމްޕެއިންގައި އިސްކޮށް އުޅުއްވަނީ ރައީސް ނަޝީދަށް ވަފާތެރި ބޭފުޅުންނެވެ.

މި އިންތިހާބުގެ ކެމްޕެއިންގެ ތެރެއިން މިހާތަނަށް ޕާޓީ ބައިބައި ނުވާ މިންވަރަށް ވަނީ ބައިބައިވެގެން ގޮސްފައެވެ. މީގެ ކުރިން ވެސް ތަފާތި އެކި ކަންކަމުގައި ދެ ފަޅީގައި ތިއްބެވި ޕާޓީގެ އިސް ބޭފުޅުންނާއި އާންމު މެންބަރުންގެ މެދުގައި ވެސް ވަރަށް ބޮޑެތި އަރާރުންތައް ވެފައި ވެއެވެ. ނަމަވެސް ރޯވި ހުޅުގަނޑުތައް ނިވިފައި ވަނީ ރައީސް ނަޝީދާއި ރައީސް ސޯލިހް އެކުގައި ފެންނަ ތަސްވީރުތަކުންނެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ދެކޭ ގޮތުގައި ކޮންމެ ފަހަރަކު މި ގޮތަށް ކަންކަން ވިޔަސް މި ފަހަރުގެ ކެމްޕެއިން މުޅިން ތަފާތެވެ. އަދި ކުރިން ހުޅުގަނޑު ނިވެނީ މަތި މަތިން ކަމަށާއި އަޑީގައި ރޯވެ އަނދަމުންދާ ކަމަށް އެ ފަރާތްތަކުން ދެކެއެވެ. އެހެންކަމުން އާންމު މެންބަރުންގެ މެދުގައި އުފެދޭ ދެބަސްވުންތައް ވެސް މުޅިން ނިމިގެން ނުގޮސް އަނެއްކާ ވެސް ހުޅުގަނޑު ފަޅައިގެން ދަނީއެވެ.

ޗެއާޕާސަންގެ އިންތިހާބާ އެކި އެމްޑީޕީގެ ކުރިމަގު އޮންނާނެ ގޮތް ބައްޓަންވެގެންދާނެ ކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން ދެކެއެވެ. ދެ ފަރާތުގެ ކެމްޕެއިނުން ވެސް އެކަން ސާބިތުވެއެވެ. އެއްބަޔަކު ދެކޭ ގޮތުގައި އެމްޑީޕީގެ ހަގީގީ ފިކުރުގައި ތިބި، މެންބަރުންނަކީ އެ ފަރާތްތަކެވެ. އަނެއް ފަޅީގައި ތިބީ އެމްޑީޕީއާ ބީރައްޓެހި ފިކުރުގެ އަދި އެހެން ޕާޓީތަކުން އައިސް ވެރިވެގަންނަން އުޅޭ މީހުންނެވެ. ނަމަވެސް މި ވާހަކަތަކުގައި މާބޮޑު އޮއްޓަރެއް ނެތްކަން މާޒީގެ ސަފުހާތަށް އުކާލުމުން ފެންނާނެއެވެ. އެމްޑީޕީގެ ޗެއާޕާސަންގެ މަގާމު ފުރުއްވި ގިނަ ބޭފުޅުންނަކީ އެހެން ޕާޓީތަކުގެ އިސް މަގާމުތަކުގައި އަދި ކެމްޕެއިންތަކުގައި އެމްޑީޕީއާ ދެކޮޅަށް ވެސް މަސައްކަތްކުރެއްވި އެންމެ ހަތުރުވެރި ފަރާތްތަކުގެ ގޮތުގައި ލޭބަލް ވެސް ވެފައިވާ ބޭފުޅުންނެވެ. އެ ގޮތުން ޗެއާޕާސަންކަންކުރެއްވި އަލީ ވަހީދަކީ ވެސް ޑީއާއާރުޕީން ވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. ހަސަން ލަތީފަކީ ވެސް ބޭރުން ވަޑައިގެންނެވި ބޭފުޅެކެވެ. މިހެން ގޮސް ޕާޓީގެ އިސް ވަރަށް ގިނަ މަގާމުތައް އެފަދަ ބޭފުޅުން ފުރުއްވިއެވެ. އަދި ޕާޓީގެ އެކްޓިވިސްޓުންގެ ތެރޭގައި ވެސް މި ކަހަލަ އެތައް ބަޔަކު އެބަ ތިއްބެވެ. ޕާޓީތައް ހެދި ބޮޑުވެ މެންބަރުން އިތުރު ވަނީ އެ ޕާޓީގެ ފިކުރު ގަބޫލުކުރެވިގެން ބޭރުން އަންނަ ފަރާތްތަކާ އެކުގައެވެ. މަގާމަކާ ޖެހޭ ކޮންމެ ފަހަރަކު ޕާޓީގެ އަސްލި މެންބަރުން ހޯދަން ވެއްޖެ ނަމަ އެ ޕާޓީއެއްގައި ތިބޭނީ ވަރަށް މަދު މީހެކެވެ. އެއީ އުފަންވި އިރު ތިބި މީހުން އެކަންޏެވެ.

މި ކެމްޕެއިންނަށް ވާގޮތަކުން ނުވަތަ ކެމްޕެއިންގެ ތެރެއިން ލަމުންދާ ރެނދގެ ސަބަބުން ޕާޓީ ދެބައިވާނެ ކަމަށް ދެކޭ މީހުން ވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. އަދި އެ އަޑުތައް ދަނީ ގަދަވަމުންނެވެ. އެއްބަޔަކު ތުހުމަތުކުރާ ގޮތުން މި ހުރިހާ ކަމެއްގެ ފަހަތުގައި ވަނީ ރައީސް ނަޝީދު އަތުން ޕާޓީ ޖަހައިގަތުމެވެ. އަނެއް ބަޔަކު ދެކޭ ގޮތުގައި އިންތިހާބުގައި އިންތި އަށް ނާކާމިޔާބީއާ ކުރިމަތިވެ ޕާޓީގެ ބާރުތައް ރައީސް ނަޝީދުގެ ކިބައިން ބީވެގެން ހިނގައްޖެ ނަމަ އިންތިހާބަށް ފަހު ރައީސް ނަޝީދު އާ ޕާޓީއެއް އުފެއްދެވުމުގެ ފުރުސަތު ވެސް އެބަ އޮތެވެ. ނަމަވެސް އެގޮތަށް ކަންކޮށްގެން ކުރިއެރުމެއް ލިބޭނެކަމާ މެދު ޝައްކެވެ. މީގެ ކުރިން އެ ގޮތަށް ވަކިވެގަނެގެން އުފެއްދި ޕާޓީތަކަށް ކުރަންޖެހުނީ ހިތި ތަޖުރިބާއެކެވެ. އެމްޑީޕީ ދެ ބައިވެއްޖެ ނަމަ ރައީސް ނަޝީދަށް ވެސް ޖެހޭނީ ރައީސް މައުމޫނަށް ޖެހުނު ހާލު ކަމަށް ކަމުގެ ތަޖުރިބާކާރުން ދެކެއެވެ.