އިންޒާރަކަށް ފަހު އިންޒާރެއް! އެކަމަކު އަދިވެސް ސްކޭމްތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް!

ސޯޝަލް މީޑިއާ އަށް ވަދެލައިފި ނަމަ ފެންނަނީ ކޮންމެވެސް މީހެއްގެ ޝަކުވާއެވެ. ފައިސާކޮޅު ގެއްލިގެންނެވެ. އެކައުންޓުން ފައިސާ ގެއްލިފައިވާ ގޮތް ދައްކުވައިދޭ ސްކްރީން ޝޮޓްތަކުން ސޯޝަލް މީޑިއާ ވަނީ ފުރިފައެވެ. ވިކްޓިމް ނުވަތަ ޝިކާރައަކަށްވެފައިވާ މީހުންގެ ވައިބާ އަދި ޓެލެގްރާމް ގްރޫޕްތައް ދަނީ ހަދަމުންނެވެ. ކޮންމެ ދުވަހަކު ވެސް އެތައް ބަޔަކު އެ ޝަކުވާތައް އެބަކުރެއެވެ.

ޓެކްނޮލޮޖީގެ ވަސީލަތްތަކާ އެކު ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމަށް އައި ހެޔޮ ބަދަލާއެކު ނޭދެވޭ އެތައް ކަމެއް ވެސް އެކަމުގެ ތެރެއިން ވަނީ ވުޖޫދުވެފައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކާ ދަނީ ކުރިމަތިވަމުންނެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އިންޓަނެޓާއި ފޯން ކޯލްތައް މެދުވެރިކޮށް ހިންގާ ތަފާތު ސްކޭމްތައް ހިމެނެއެވެ. މިކަމާ ބެހޭ ގޮތުން އާންމުން ހޭލުންތެރިކުރުވުމަށް ކަމާ ބެހޭ އިދާރާތަކުން ތަފާތު މައުލޫމާތުތައް ދިން ނަމަވެސް ސްކޭމްތަކުގެ ޝިކާރައަކަށްވާ މީހުންގެ އަދަދު ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ.

advertisement

ސްކޭމްތައް ރާއްޖޭގައި ފެށުނީ މޯބައިލް ރީޗާޖްއިން

މިއީ ހަމައެކަނި ރާއްޖޭގެ ހާލަތެއް ނޫނެވެ. މުޅި ދުނިޔޭގައި ވެސް ސްކޭމް ކޯލްތަކާއި އިންޓަނެޓްގެ ޒަރިއްޔާއިން ހިންގާ ތަފާތު ސްކޭމްތަކުގެ ޝިކާރަކަށްވެ އެތައް ބައެއްގެ ދިރިއުޅުން ވަނީ ހަލާކުވެފައެވެ. މިފަދަ ސްކޭމްތަކުގައި އެތައް މިލިއަން ޑޮލަރެއް ވަނީ ވަގަށް ނަގާފައެވެ.

ރާއްޖޭގައި އެންމެ ފުރަތަމަ މިކަން ފެށިގެން އައީ މޯބައިލް ރީޗާޖްގެ ތެރެއިންނެވެ. ރީޗާޖްކުރުމުގެ ނަމުގައި ބޮޑެތި އަދަދުތަކުން މީހުން އަތުން ފައިސާ ގެއްލިފައި ވެއެވެ. އޭގެ ފަހުން އިންޓަނެޓް ބޭންކިން އަދި މޯބައިލް ބޭންކިންގެ ތެރެއިން ވެސް އެތައް ސްކޭމެއްގައި އެތައް ދިވެހިންނެއްގެ ފައިސާތައް ގެއްލިފައި ވެއެވެ. ތަފާތު ކޯލްތައް ކޮށްގެން ވެސް އެތައް ބަޔަކު ޝިކާރައަކަށް ހަދާފައި ވެއެވެ. އަދިވެސް އެކަން ކުރިއަށް އެބަ ދެއެވެ.

ކޮވިޑްގެ ތެރޭގައި ބޭރަށް ނުދެވި ގޭގައި ތިބެންޖެހުނު ދުވަސްވަރު ވެސް މި ހާލަތުގެ ފައިދާ މި ފަދަ ސްކޭމްތައް ހިންގާ ފަރާތްތަކުން ވަނީ ނަގާފައެވެ. ފޭކް ސްލިޕްތައް ފޮނުވައިގެންނެވެ. ތަފާތު ކޯލްތައް ކޮށް މުދާ ގެންގޮސްގެންނެވެ. އޭގެ ފަހުން އިންޓަނެޓް ބޭންކިންގެ ތެރެއިން އެތައް ބައެއްގެ އަތުން ވަނީ ފައިސާތައް ގެއްލިފައެވެ. އޯޓީޕީ އާއި ކިއުއާރު ކޯޑް ސްކޭންގެ ތެރެއިން ކުރަމުންދާ ވައްކަންތަކަށް ހުއްޓުމެއް ނެތެވެ. ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ވެސް އެތައް މަސައްކަތެއް ކުރި ނަމަވެސް މިކަމަށް ހުއްޓުމެއް ނައެވެ. އެއް މަގު ބަންދުކުރާ އިރަށް އަނެއް މަގު ހޯދައެވެ.

މިފަހުން ސްކޭމްތައް ކުރަނީ ބަރަހަނާ ސައިޓްތަކުގެ ލިންކުތަކުން

ފަހަކަށް އައިސް ސްކޭމަރުންގެ އުކުޅުތައް ވެސް ވަނީ ބަދަލުކޮށްފައެވެ. ޝައުގުވެރިވާ ލިންކްތައް ފޮނުވައި އެ ލިންކްތައް މެދުވެރިކޮށް ޒާތީ މައުލޫމާތާއި ޕާސްވޯޑް ވަގަށް ނަގައި ބޭންކް އެކައުންޓް ދޮވެލައެވެ. ހާއްސަކޮށް ދިވެހިންގެ ތެރެއިން ބަރަހަނާ ސައިޓްތަކަށް ވަންނަ މީހުން ގިނަވުމުން އޭގެ ނާޖާއިޒު ފައިދާ ސްކޭމަރުން ގެންދަނީ ނަގަމުންނެވެ. ތަފާސް ހިސާބުތަކުން ވެސް ދައްކާ ގޮތުން ރާއްޖޭގައި އަދިވެސް އެންމެ ގިނަ ބަޔަކު ވަންނަނީ ބަރަހަނާ ސައިޓްތަކަށެވެ. އެހެންކަމުން އެފަދަ ސައިޓްތަކުގެ ލިންކާއި އެ ދުވަސްވަރެއްގައި އެންމެ މަޝްހޫރު ހެޑްލައިންތަކާ ގުޅޭ ލިންކްތަކާއި މަޝްހޫރު ތަރިންގެ ބަރަހަނާ މަންޒަރުތައް ކަމަށް ބުނެ ފޮނުވާ ލިންކްތަކުގެ ޝިކާރައަކަށް އެތައް ބަޔަކު ވަނީ ވެފައެވެ.

މީގެ އިތުރުން ބޭރުގެ އެކި ސައިޓްތައް މެދުވެރިކޮށް ފިޔަފާރިކުރުމުގެ ތެރޭގައި ވެސް އެކައުންޓްގެ މުހިންމު މައުލޫމާތުތަކެއް ލީކްވެފައިވާ ކަމަށް ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ބުނެއެވެ. ރާއްޖޭގެ އެތައް ބައެއްގެ ސޯޝަލް މީޑިއާގެ ޑާޓާތައް އިންޓަނެޓްގައި ވަނީ ލީކްވެފައެވެ. އޭގެ ސަބަބުން މުހިންމު ޕާސްވޯޑްތައް ލީކްވެ އަކައުންޓްތަކަށް އެކްސެސްވުމުގެ މަގު ވަނީ ހުޅުވިފައެވެ. ނަތީޖާއަކީ އެފަދަ މައުލޫމާތު ބޭނުންކޮށްގެން ބޭންކް އެކައުންޓްތަކަށް ވެސް ވަދެ ފައިސާކޮޅު ވަގަށް ނެގުމެވެ. އެތައް ދިވެހިންނެއް ދަނީ މިކަމުގެ ޝަކުވާތައް ސޯޝަލް މީޑިއާ މެދުވެރިކޮށް ހާމަކުރަމުންނެވެ.

ބެންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ސެކިއުރިޓީ މައްސަލަ އުޅޭތަ؟

މިފަދަ މައްސަލަތަކުގައި އެންމެ ބޮޑަށް ބަދުނާމު ވެފައި ވަނީ ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސްއެވެ. ގިނަ ބަޔަކު ތުހުމަތުކުރާ ގޮތުގައި މިކަން ކުރަނީ ބޭންކްގެ އެތެރެއިން ނުވަތަ ބޭންކްގެ މުވައްޒަފުންނާ ގުޅުން ހުރި ބައެކެވެ. މިއީ ބޭންކްގެ ސެކިއުރިޓީ ކޮމްޕްރޮމައިޒްވުމުގެ ސަބަބުން ހިންގާ ޖަރީމާތަކެއް ކަމަށް ވެސް ބައެއް ފަރާތްތަކުން ތުހުމަތުކުރެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ބީއެމްއެލް އިން ދޭ ޔަގީންކަމަކީ އެ ބޭންކްގެ އެތެރޭގެ ނިޒާމްތައް އެއަށް ވުރެ ހަރުދަނާ ކަމެވެ. އެއްވެސް ކަސްޓަމަރެއްގެ މައުލޫމާތު އެ ބޭންކްގެ ތެރެއިން ލީކްނުވާނެ ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް ދަނީ ބުނަމުންނެވެ.

ދާދި ފަހުން އުމުރުން ދުވަސްވީ ވިޔަފާރިވެރިއެއްގެ އެކައުންޓުން ދެ ލައްކަ އަށް ވުރެ ގިނަ ރުފިޔާ ގެއްލިގެން އެ ކަމުގެ ޝަކުވާ ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އާންމުވެ މީޑިއާތަކުގެ ސަމާލުކަމަށް އައެވެ. ކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތް އެ ފަރާތްތަކުން ކިޔައިދޭ އިރު ބީއެމްއެލް އަށް ވެސް ތުހުމަތުތަކެއް ކުރެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިހާތަނަށް ހާމަކޮށްފައިވާ މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލާއިރު އެކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށް އެ ފަރާތަށް ފުރުސަތު ލިބުނެވެ. އެކައުންޓް ދޮވެލަމުން ދިޔަ އިރު ލިބުނު މެސެޖްތައް ދެތިން ދުވަސްވީ އިރު ނުބެލި ހުރުމަކީ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމެކެވެ. އެއްވެސް ހާލެއްގައި އެއީ އެ ފަރާތުގެ އިހުމާލެކޭ ބުނަނީއެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ރައްކާތެރިވެވެން އޮތީ ފަރުދީ ޒިންމާ ވެސް އަދާކޮށްގެންނެވެ.

ސްކޭމްތަކުން ސަލާމަތްވުމަށް އޮތް އެންމެ ރައްކާތެރި ގޮތަކީ ގޮތް ނޭނގޭ ލިންކްތަކަށް ނުފިތުމެވެ. އޭގެ އިތުރުން ދުވަސް ދުވަހުން ޕާސްވޯޑްތައް ބަދަލުކުރުމަކީ ވެސް ރައްކާތެރިކަން އިތުވާނެ ކަމެކެވެ. އޯޓީޕީ މެސެޖްތައް ގަވައިދުން ބަލަންޖެހެއެވެ. އަދި ގޮތް ނޭނގޭ، ނުވަތަ އިތުބާރު ނުހިފޭ ވެބްސައިޓްތަކާއި އެޕްތަކަށް ވަދެ ވިޔަފާރިކުރުން ހުއްޓާލަންޖެހެއެވެ. މިކަމުން އަރައިގަނެވެން އޮތީ ހޭލުންތެރިވެގެންނެވެ. އިންޓަނެޓް މެދުވެރިކޮށް ކުރާ ކޮންމެ ކަމެއްގައި ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅު ވަނީ އަޅަންޖެހިފައެވެ. މިއިން ކޮންމެ ފަހަރަކީ ތިމާއަށް ކުރެވޭ ކަމަކުން ހިނގާ ކަމަކަށް ނުވެދާނެއެވެ. ނުވަތަ ތިމާގެ އެއްވެސް އިހްމާލެއް ނެތި ވެސް އެކައުންޓުން ފައިސާކޮޅު ގެއްލިދާނެއެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ ގިނަ ކަންކަން މެދުވެރިވެފައި ވަނީ ހޭލުންތެރިކަން ކުޑަވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ނުވަތަ ފަރުދީ އިހްމާލުގެ ސަބަބުންނެވެ. ސްކޭމްތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށް އޮތް އެންމެ ރަނގަޅު މަގަކީ ހޭލުންތެރިވެ، ފަރުވާތެރިވުމެވެ.