އަމިއްލަ ހިޔާލު: ކުނިން ސަލާމަތް ވެވޭނީ ނިޔަތް އޮވެގެން!

ފިހާރައަކުން ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅެއް ނުވިއްކައެވެ. ފޮތި ކޮތަޅު ވެސް ވިއްކަނީ ބޮޑު އަގުގައެވެ. ޖޫހާއި ފިޒީ ޑްރިންކްސްތައް އާންމު، ނަމަވެސް ހުސްކޮށްފައިވާ ފުޅިއެއް މަގުމަތިން ވެސް ނުފެނެއެވެ. ސިނގިރޭޓް ބޯ މީހުން ވެސް މަދެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް މަގުމަތިން ފިލްޓަރެއްހާ ހިސާބު ވެސް ނުފެނެއެވެ. ކުނި ކޮތަޅެއް ނުފެނެއެވެ. ސާފެވެ. މަގުމަތި ރީތިވެފައި ހިތްގައިމެވެ. މިއީ ޓުއަރިސްޓުންގެ މަގުބޫލުކަން ލިބިފައިވާ ބާލީގެ މަގުތަކެވެ.

މިއީ ހަމައެކަނި ބާލީގެ މަންޒަރުތަކެއް ނޫނެވެ. ޓުއަރިސްޓުންގެ މަގުބޫލުކަން ލިބިފައިވާ ގިނަ ސަރަހައްދުތަކުން މި ސާފުތާހިރުކަން ފެނިގެން ދެއެވެ. އެ މީހުން މަގު މައްޗަށް ކުނި ނާޅަނީ ކޮންމެހެން އޭގެ ސަބަބުން ތިމާވެއްޓަށް ގެއްލުންތަކެއް ލިބިދާނެތީއެއް ނޫނެވެ. ޖެހުނުތަނަކަށް ޕްލާސްޓިކް ފުޅި އާއި ކޮތަޅު އުކާނުލަނީ ކޮންމެހެން ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލި ރަށްތަށް އަޑިއަށް ހިނގައިދާނެ ކަމުގެ ބިރު އޮތަތީއެއް ނޫނެވެ. ސާފުތާހިރުކަމަކީ އެ މީހުން ދިރިއުޅުމުގެ އާދައެކަށް ވެފައިވާތީއެވެ.

advertisement

ރާއްޖޭގެ ނާޒުކު ހާލަތު

ރާއްޖޭގައި މިހާލަތު ތަފާތެވެ. ތިމާވެށި ނާޒުކެވެ. ދުނިޔޭގެ ފިނިހޫނުމިން މައްޗަށް ދިއުމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ނުރައްކާތަކުން އެންމެ ބޮޑަށް އަސަރުކުރާނެ އެއްގައުމަކީ ރާއްޖެއެވެ. ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު އުފުލުމުގެ ސަބަބުން ނެތި ހިނގައިދާނެ ކަމުގެ ބިރު އޮތީ ރާއްޖޭގެ ރަށްތަކަށެވެ. މޫދަށް ދޫކޮށްލެވޭ ކޮތަޅުތަކާއި ޕްލާސްޓިކްގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ ދިރުންތައް ނެތި ހިނގައްޖެ ނަމަ އޭގެ ގެއްލުން އެންމެ ބޮޑު ބަޔަކީ ދިވެހިންނެވެ. ގޮނޑުދޮށްތައް ތަގައްޔަރުވެ، ފަރުތައް މަރުވާ ނަމަ އިނދަޖެހުމުގެ ބިރު އޮތީ މި ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މި ކަންކަމާ މެދު ދިވެހިން ވިސްނަނީ ކިހާ ވަރަކަށް ހެއްޔެވެ؟

ބައެއް މީހުން ބުނެފާނެއެވެ. ޓުއަރިސްޓުން އުޅޭ ތަންތަން ދިވެހިން ވެސް ވަރަށް ބަލަހައްޓައެވެ. ރިސޯޓްތަކުން ކުންޏެއް ނުފެންނާނެއެވެ. ސާފުތާހިރުވާނެއެވެ. އެ މީހުން އުފައްދާ ކުނީގެ ބައެއް ވަގުވަގަށް ކަނޑަށް އަޅާލައިގެން ވެސް އެ ތަން ތަނަށް ޒިޔާރަތްކުރާ ޓުއަރިސްޓުންނަށް އެ މަންޒަރުތަކެއް ނުދައްކާނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިއަދު ހަމައެކަނި އެ ހިސާބުން ނިންމާލެވޭކަށް ނެތެވެ. ޓުއަރިޒަމްގެ ބޮޑު ބައެއް ރާއްޖޭގެ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްތަކަށް ވެސް މި ވަނީ ފެތުރިފައެވެ. އެހެންކަމުން ސާފުތާހިރުކޮށް ބާއްވަންޖެހިފައި ވަނީ ހަމައެކަނި ރިސޯޓްތަކުގައެއް ނޫނެވެ. 

ސާފުތާހިރު ކަމަށް އިސްކަން ދޭންވީ ހަމައެކަނި ޓުއަރިޒަމަށްޓަކައެއް ނޫނެވެ. ރާއްޖޭގެ ތިމާވެށީގެ ހާލާތަށްޓަކައި ވެސް މިކަން ކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ހަމައެކަނި މާލެ އަށް ބެލި ނަމަވެސް ފެންނަނީ ގޮނޑުވެފައިވާ މަގުތަކެވެ. ހުސްކޮށްފައި މަގުމައްޗަށް ދޫކޮށްލާފައިވާ ޕްލާސްޓިކް ޕެޓް ފުޅިތަކެވެ. ކޮތަޅު ވެސް ވަކި މަދެއް ނޫނެވެ. ސާފުތާހިރުކަން އަމްދުން ނުވެސް ނެތީއެވެ. ގިނަ ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމުގެ އާދަތަކުގެ ތެރޭގައި އެބައި ނެތީއެވެ. އާދަވެފައި ވަނީ ހުސްކޮށްލާ ޕެކެޓް ޖެހުނު ތަނަކަށް އެއްލައިލުމަށެވެ. ސުޕާރީ ޕެކެޓްތައް ކާނުގަނޑަށެވެ. ސިނގިރެޓް ފިލްޓަރުން ވެސް ހަމައެހެންނެވެ.

ކުނިން ސަލާމަތްވެވެން އޮތީ އެކަމުގެ ނިޔަތެއް އޮވެގެންނެވެ. ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅުން ނަގާ ޓެކްސް ބޮޑުކުރުމަކުން އެކަން ހައްލުވާކަށް ނެތެވެ. ކޮތަޅު އެއްކޮށް ވެސް މަނާކުރަންވީއެވެ. ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅާ ނުލައި ވެސް އުޅެވޭނެކަން ބޭރުގެ އެހެން ގައުމުތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރުމުން އެނގިގެން ދެއެވެ. އަދި ކޮތަޅަށް ޓެކްސް ނަގަން ފެށުމުން ގިނަ ބަޔަކު ޕްލާސްޓިކްގެ ބަދަލުގައި ފޮތި ކޮތަޅު ނުވަތަ ކަރުދާސްކޮތަޅު ބޭނުންކުރަން ވަނީ ފަށާފައެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅަށް 2ރ. ހޭދަކުރުމަކީ މާ ބޮޑު ކަމަކަށް ނުވާ އެތައް ބަޔަކު އަދިވެސް ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި އެބަ ތިއްބެވެ. އެކަމަށް ހައްލެއް ގެނެވެން އޮތީ އާންމު ފަރުދުންގެ އިތުރުން ސަރުކާރުގެ ނިޔަތް ވެސް ރަނގަޅު ވެގެންނެވެ. މަގުމަތި ސާފުތާހިރުކޮށް ބޭއްވޭނީ ފަރުދުންގެ ޒިންމާ ވެސް އަދާކޮށްގެންނެވެ. ސާފުތާހިރުކަމަކީ ދިރިއުޅުމުގެ އާދައަކަށް ހަދައިގެންނެވެ