ރިޕޯޓް: ލައިފް އިންޝުއަރެންސް ގާނޫނަކުން ލާޒިމްކުރާކަށް ނުވޭބާ؟

އެމްޕީއެލް ސަރަހައްދުގައި ބިއްލޫރި ޕަލެޓްތަކެއް ކްލިއަކުރުމުގެ ތެރޭގައި ހިނގި އެކްސިޑެންޓްގައި ލިބުނު އަނިޔާތަކަށް ފަރުވާ ދެމުން ދަނިކޮށް ދިވެހި ޒުވާނަކު މި ހަފުތާގައި ވަނީ ދުނިޔެ ދޫކޮށްފައެވެ. އުމުރުން 27 އަހަރުގެ އަބްދޫﷲ އާސިމްގެ ދިރިއުޅުމާ ރިޕޯޓްތައް އެކި މީޑިއާތަކުން ގެނެސްދީފައިވާ އިރު ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމަކީ އޭނާގެ އާއިލާގެ ކަންކަން ބިނާވެފައި ވަނީ އޭނާ އަށް ލިބޭ އާމްދަނީއެއްގެ މައްޗަށް ކަމެވެ. އޭނާގެ މަރާއެކު އެ އާއިލާ އަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ނިކަމެތި ކަމެއް ލިބިފައެވެ. މިހާރު އުފެދޭ ސުވާލަކީ އެފަދަ ހާދިސާތަކުގައި މީހަކު މަރުވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި އެ މީހުންގެ އާއިލާތަކުގެ ކަންކަން ބަލަހައްޓާނެ ފަރާތަކާ މެދުގައެވެ. ގާނޫނަކުން ލާޒިމްކޮށްފައި ނެތުމާއި އަދި ރާއްޖޭގެ މީހުންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅީގައި ވެސް ހިމެނިފައިވާ ކަމަކަށް ނުވާތީ އެފަދަ ހާލަތެއްގައި އެ އާއިލާތަކަށް އެހީއެއް ލިބޭނެ މަގެއް ނުވަތަ ބަދަލެއް ލިބޭނެ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖެހިފައެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް އެއީ އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތްބާއެވެ؟
ތަރައްގީވެފައިވާ އަދި ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ގައުމުތަކަށް ނަޒަރު ހިންގާލާއިރު މީހަކު މަރުވެއްޖެ ނަމަ އޭނާގެ އާއިލާ ނިކަމެތި ނުވާނެ އިންތިޒާމުތަކެއް ހަމަޖެހިފައި ހުރެއެވެ. ހާއްސަކޮށް ތަފާތު އެކި އެކްސިޑެންޓްތަކާއި އެ ނޫން ވެސް ހާދިސާތަކުގައި މަރުވާ މީހުންގެ އާއިލާތަކަށް ބަދަލު ލިބޭނެ އިންތިޒާމުތައް ހަމަޖައްސާފައި އެބަހުއްޓެވެ. އަދި ގުދުރަތީ މަރުތަކަށް ފަހު ވެސް އާއިލާތައް ނިކަމެތި ނުވާނެ ގޮތަށް ކަންކަން ރޭވުމަށް އިންތިޒާމުތައް ކުރެވެއެވެ. އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތައް ގާއިމުކުރެވި ބައެއް ކަހަލަ އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތައް ނެގުން ގާނޫނުތަކުން ލާޒިމްކޮށްފައި އެބަހުއްޓެވެ.
ރާއްޖޭގައި ވެސް އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީގެ ބާޒާރެއް އެބަ އޮތެވެ. އަދި ބައެއް ކަހަލަ އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތައް ނެގުމަށް ގާނޫނުތަކުން ލާޒިމްކޮށްފައި ވެސް އެބަހުއްޓެވެ. ނަމަވެސް މި ގޮތަށް ލާޒިމްކޮށްފައި ހުރި އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތަކުން އެކަށީގެންވާ ފައިދާއެއް ނުފެންނަ ކަމަށް ގިނަ ބަޔަކު ދެކެއެވެ. އޭގެ އެއް މިސާލަކީ އެއްގަމު ދަތުރުފަތުރުކުރުމާ ބެހޭ ގާނޫނުގެ ދަށުން ލާޒިމްކޮށްފައިވާ ތާރޑް ޕާޓީ އިންޝުއަރެންސްއެވެ. މިއީ އެއްގަމު އުޅަނދު ގެންގުޅޭ ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ގާނޫނަކުން ލާޒިމްކޮށްފައިވާ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އެކަމުން އެދެވޭ ފައިދާއެއް ނުފެންނަ ނުވަތަ ނަތީޖާއެއް ނެރެވިފައި ނުވާ ކަމެކެވެ. އެ ޕޮލިސީ ނަގާ މީހާ އަށް ވެސް އެކަމުން ލިބޭ ފައިދާއެއް ނެތެވެ. ނުވަތަ ލިބޭ ކަމެއް ނޭނގެއެވެ. މިކަން ވެފައި ވަނީ ކުޑަ ހަރަދެއް ނަމަވެސް މުޅި ގައުމަށް ބަލާއިރު އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތަކަށް އިންތިހާ ބޮޑު ފައިދާއެއް ލިބޭ ކަމަކަށެވެ.
އެހެން އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތަކަށް ބަލާއިރު ރާއްޖޭގައި ވެސް ގިނަ އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތަކަކުން އެކި ޕޮލިސީތައް ތައާރަފްކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ތައުލީމީ ބޭނުންތަކަށް ހާއްސަ އިންޝުރެންސްތަކާއި އާންމު މުދަލާއި އެއްގަމު އަދި ކަނޑު އުޅަނދުފަހަރާއި އިންވެސްޓްމަންޓްތަކާ ގުޅުން ހުރި އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތައް އެބަހުއްޓެވެ. ނަމަވެސް ސުވާލަކީ މި ޕޮލިސީތަކުގެ ބޭނުން ހިފަނީ އާބާދީގެ ކިހާ ބައެއް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ މި ޕޮލިސީޓައް ބައްޓަންކޮށްފައި ވަނީ އާންމު މީހާ އަށް އެކަށީގެންވާ ގޮތަށް ހެއްޔެވެ؟ އަދި މިފަދަ ޕޮލިސީތައް ޕްރޮމޯޓްކޮށް އާންމުންގެ ޝައުގުވެރިކަން ހޯދުމަށް ކުންފުނިތަކުން ކުރަނީ ކޮން މަސައްކަތެއް ހެއްޔެވެ؟ ޓީވީތަކާއި މީޑިއާގެ އެކި ވަސީލަތްތަކަށް ބަލާލުމުން އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތަކުގެ ބޮޑެތި އިސްތިހާރުތައް ފެނެއެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ އިސްތިހާރުތަކުން އާންމު މީހާ އަށް އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީއެއްގެ މުހިންމުކަން ވިސްނައިގަނެވެނީ ކިހާ މިންވަރަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ކުންފުނިތަކުން އެ އިސްތިހާރުތައް ޓާގެޓްކޮށްފައި ވަނީ ވަކި ބަޔަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ހާދިސާއެއް ހިނގައިގެން އުޅޭ އިރު މީޑިއާތަކުގެ ފަލަ ސުރުހީތަކުން ގިނައިން ފެންނަނީ އެތަނެއް ނުވަތަ އެ މުދަލެއް އިންޝުއަރކޮށްފައި ނުވާ ކަމެވެ. ހާއްސަކޮށް އެފަދަ ހާދިސާއެއްގައި އިންސާނެއްގެ ފުރާނަދާހިނދު ބަދަލު ލިބޭނެ އެއްވެސް އިންޒާމެއް ހަމަޖެހިފައިނުވާކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ.
އިންޝުއަރެންސްގެ މުހިންމުކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ގާނޫނީ ނަޒަރަކުން މިދިޔަ އަހަރުގެ ފަހުކޮޅު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ތެރޭގައި ފުޅާދާއިރާއެއްގައި ބަހުސްކުރެވިފައި ވެއެވެ. ބައެއް މެންބަރުން ވަނީ މުހިންމު ކަންތައްތަކެއް ފާހަގަ ވެސް ކުރައްވާފައެވެ. ހާއްސަކޮށް ވިޔަފާރިތަކަށް ބޮޑެތި އިންވެސްޓްކުރައްވައިގެން ތިއްބެވި މެންބަރުންގެ އަޑު މިކަމުގައި ތަންކޮޅެއް ގަދަވެސް ވިއެވެ. ނަމަވެސް އެ ބަހުސްގެ ތެރެއިން ވެސް ފާހަގަކޮށްލެވުނު އެއްކަމަކީ އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތަކަށް އާންމު މީހާ ހޭލުންތެރިވެފައިވާ މިންވަރު ރައްޔިތުން ތަމްސީލްކުރައްވަން ތިއްބެވި މެންބަރުންނަށް ވެސް އެނގިވަޑައިގެންފައި ނެތުމެވެ. ނުވަތަ ގައުމީ ފެންވަރެއްގައި ރަނގަޅު ދިރާސާއެއް ކުރެވި ދެނެގަނެވިފައި ނުވުމެވެ. ގާނޫނެއްގައި ކަންކަން ލިޔުމަށްޓަކައި ކުރަންޖެހޭ ދިރާސާތައް ކުރެވިފައި ނުވާ ކަމެކެވެ. އާންމު މީހާގެ މައްޗަށް ލާޒިމްކުރަންވީ ކޮން އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީއެއް ކަމާ މެދު މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންނަށް ވެސް ރަނގަޅަށް ވިސްނާލެއްވިފައި ނެތްކަން އެ ބަހުސްގެ ތެރެއިން ފާހަގަކުރެވުނެވެ.
މިފަހަކަށް އައިސް ތަފާތު އެކި ހާދިސާތަކުގައި މަރުވާ މީހުންނާއި ކުއްލި މަރުތައް ގިނެވަފައިވާ އިރު އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީތަކުގެ މުހިންމުކަމާ މެދު މި ވަނީ ވިސްނާލަންޖެހިފައެވެ. ތިމާ ނެތް ދުނިޔެއެއްގައި ތިމާގެ އަނބިދަރިން ބިކަވެ ނުދާނެ ފަދަ ޕޮލިސީޓަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ގާނޫނީ ގޮތުން ލާޒިމްވާނެ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖެއްސުމުގެ މުހިންމުކަން މި ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ. ހާދިސާއެއް ހިނގައިގެން މީހަކަށް ބޮޑު ގެއްލުމެއް ލިބިގެން ނުވަތަ މަރުވެއްޖެ ހާލަތެއްގައި އާއިލާ އަށް ބަދަލު ލިބޭނެ އިންތިޒާމެއްގެ މުހިންމުކަން މި ވަނީ ބޮޑުވެފައެވެ. ވިޔަފާރިވެރިންނަށް ވުރެ އާންމު މީހާގެ ދިރިއުޅުމަށް އަމާޒުކޮށް އެފަދަ މީހުންނަށް ވެސް އެކަށީގެންވާނެ ޕޮލިސީތައް ތައާރަފްކުރަން އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތަކުން ވެސް ވިސްނަން އެބަޖެހެއެވެ. ހާއްސަކޮށް ދައުލަތުގެ ސައްތައިން ސައްތަ ހިއްސާ އޮވެ ހިންގާ އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިން ހަމައެކަނި ފައިދާ ބޮޑުކުރުމަށް ވިސްނުމުގެ ބަދަލުގައި އާންމު މީހާގެ ދިރިއުޅުމަށް ފަސޭހަ ވާނެ ޕޮލިސީތަކެއް ބާޒާރަށް ނެރެންޖެހެއެވެ. އެންމެ އާދައިގެ މީހާ އަށް ވެސް ނެގޭނެ ފަދަ ލައިފް އިންޝއުރެންސް ޕޮލިސީތަކެއް ގާނޫނަކުން ވިޔަސް ތައާރަފްކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. ވާޒީފާތައް ދޭ ފަރާތްތަކާއި މަސައްކަތުގެ މާހައުލުން އެފަދަ ކަންކަން ލާޒިމްކުރާނެ ގޮތަކަށް ގާނޫނުތައް ވެސް ބައްޓަންކުރަން އެބަޖެހެއެވެ. އެފަދަ ގޮތަކަށް ނިޒާމު ބައްޓަންކުރެއްވިއްޖެ ނަމަ ރަނގަޅު ނިޒާމެއްގެ ދަށުން އާސިމްގެ އާއިލާ ފަދަ އާއިލާތަކަށް ބަދަލު ލިބިގެންދާނެއެވެ. އަދި ތިމާ ނެތް ދުނިޔެއެއްގައި ތިމާގެ އާއިލާ ބިކަނުވާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ކަށަވަރުކުރެވިގެންދާނެއެވެ.

advertisement