އަމިއްލަ ހިޔާލު: ދައުލަތުގެ ހެލްތް އިންޝުއަރެންސް ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ހަމަހަމަ ވާންޖެހޭ
7 ނޮވެމްބަރ 2024 - 19:05
ދައުލަތުން މުސާރަ ދޭ މީހުންގެ މެދުގައި އިނާޔަތްތަކުގެ ހަމަހަމަކަން ނެތުމުގެ މައްސަލައަކީ އަބަދު ވެސް ބޮޑު މައްސަލައެކެވެ. އެއްބަޔަކަށް ވަކި ހާއްސަ އިނާޔަތްތަކެއް ލިބިފައި އަނެއް ބަޔަކަށް އެ އިނާޔަތްތައް ނުލިބޭ ޝަކުވާ އަބަދު ވެސް އޮވެއެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ވެސް އެންމެ ބޮޑު އެއް ޝަކުވާއަކީ ހެލްތު އިންޝުއަރެންސްއެވެ. ދައުލަތުން މުސާރަ ދޭ ވަކި ބަޔަކަށް އާންމު އިންޝުއަރެންސްގެ ބޭރުން އިތުރު ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް ދޭންޖެހެނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟
ސަރުކާރުގެ ބައެއް މުވައްޒަފުންނަށް ތަފާތު އިންޝުއަރެންސެއް
އާސަންދަ ނުވަތަ އާންމު އިންޝުއަރެންސް ނިޒާމުން ބޭރުން އިންޝުއަރެންސް ލިބޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ސަރުކާރުގެ ވެރިންނާއި މަޖިލިސް މެންބަރުންނާއި މިނިވަން މުއައްސަސާތަކުގެ ވެރިން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ފުލުހުންނާއި ސިފައިން ހިމެނެއެވެ. އަދި ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާއެއް ކަމުގައި ނުވިޔަސް ސަރުކާރުގެ ސަބްސިޑީގައި ހިންގާ ސަރުކާރު ހިއްސާވާ ބައެއް ކުންފުނިތަކުގެ މުވައްޒަފުންނަށް ވެސް ޕްރައިވެޓް އިންޝުއަރެންސް ދެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ސުވާލަކީ ދައުލަތުން ދޭ އެއްޗެއްގައި ތަފާތުކުރުން ގެންގުޅެނީ ކީއްކުރަން ހެއްޔެވެ؟
ސަރުކާރުގެ ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް ސްކީމެއް އެބަ އޮތެވެ. އެ ސްކީމްގެ ދަށުން ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ވެސް ހަމަހަމަ ގޮތެއްގައި ބޭސްފަރުވާ ފޯރުކޮށްދެއެވެ. ހަމަހަމަ ގޮތެގައި މިކަން ކުރިއަށް ގެންދާއިރު ވަކި ބަޔަކަށް ތަފާތު އިންޝުއަރެންސް ޕްކޭޖްތަކެއް ދޭންޖެހޭ ސަބަބެއް ނުވިސްނެއެވެ.
އާސަންދަ ނިޒާމު ވުޖޫދަށް ގެނައި މައިގަނޑު ސަބަބެއްގެ ގޮތުގައި އޮތީ ބޭސް ސިޓީ އަށް ސަލާންޖެހުން ހުއްޓުވައި ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް ބޭސްފަރުވާ ކުރެވޭނެ ގޮތެއް ހަމަޖެއްސުމެވެ. ދުނިޔޭގެ ބައެއް އެހެން ގައުމުތަކުގައި ވެސް މި ނިޒާމު އޮވެއެވެ. ފަގީރެއް މުއްސަންޖެއް ތަފާތުކުރުމެއް ނެތި ޔުނިވާސަލް ނިޒާމެއްގެ ދަށުން ބޭސްފަރުވާ ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމްތައް ހަމަޖައްސާ ގޮތާ މެދު ފަހަރުގައި ހިޔާލު ތަފާތުވުންތަކެއް އޮވެދާނެއެވެ.
އާސަންދައަކީ ދައުލަތަށް އޮތް ބުރައެކެވެ. އަދި ނިޒާމުގެ ތެރޭގައި ހުރި ބާގަނޑުތަކުން ވަކި ބަޔަކު ފައިދާ ވެސް ނަގަމުން ދެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެއީ އެ ނިޒާމު ގަޑުބަޑުކުރުމަށް އޮތް އުޒުރެއް ނޫނެވެ. އެފަދަ ކަންކަން ހުރި ނަމަ ކުރަންޖެހޭ ކަމަކީ އެ ބާގަނޑުތައް ބެދޭނެ ގޮތަކަށް ކަންކަން އިސްލާހުކުރުމެވެ. މިހާރު ވެސް ގިނަ އިސްލާހުތަކެއް ގެނެވިފައި ވެއެވެ. އަދިވެސް ކުރަންވީ ކަމަކީ އެ ނިޒާމުން ވައްކަންކުރެވޭނެ މަގުތައް ބަންދުކުރުމެވެ. ބޮޑު އަގުގައި އާސަންދަ އަށް ބޭސް ވިއްކުމާއި ބޮޑު ބިލްތައް ކުޑަވާނެ ގޮތަކަށް ކަންކަން ހަމަޖައްސަންވީއެވެ.
ޕްރައިވެޓް އިންޝުއަރެންސާއި އާސަންދައަށް ބަދަލެއް
ސަރުކާރުގެ ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް ނިޒާމަށް އިސްލާހު ގެނައުމުގެ ތެރެއިން މި މަހުން ފެށިގެން ވަނީ ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްފައެވެ. އެ ގޮތުން އަމިއްލަ އިންޝުއަރެންސް ޕޮލިސީއެއް އޮތް މީހެއް ނަމަ އެންމެ ފުރަތަމަ ބިލްކުރާނީ އެ ޕޮލިސީގެ ދަށުން ކަމަށް ވަނީ ކަނޑައަޅާފައެވެ. މީގެ ކުރިން އެކަން ކުރިން އެންމެ ފުރަތަމަ ބިލްކުރަނީ އާސަންދައަށެވެ. ޕްރައިވެޓް ޕޮލިސީތަކަށް ބިލްކުރަނީ އާސަންދައިން ކަނޑައަޅާފައިވާ ލިމިޓް ހަމަވުމުންނެވެ. ނަމަވެސް އަލަށް ގެނައި ބަދަލާ އެކު ޕްރައިވެޓް ޕޮލިސީތަކުގެ ލިމިޓް ހަމަވުމުން ނޫނީ އާސަންދަ އަށް ބިލް ނުކުރެވޭނެ އެވެ.
އަލަށް ގެނައި ބަދަލާ އެކު ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ އޮޅުން ބޮޅުންތަކެއް ވަނީ އަރާފައެވެ. ބިލްކުރާނެ ގޮތަކާ މެދު އަމިއްލަ ފަރާތްތަކާއި އާސަންދަ އަދި އެންސްޕާއާ ދެމެދު ހިޔާލު ތަފާތުވުންތަކެއް އެބަ ހުއްޓެވެ. އެހެން ކަމުން ޕްރައިވެޓް އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިތަކުން ވަނީ ކޭޝްލެސް ހިދުމަތް ހުއްޓާލާފައެވެ. ސަރުކާރު ހިއްސާވާ އެލައިޑް އިންޝުއަރެންސް ކުންފުނިން ވެސް އެ ހިދުމަތް ހުއްޓާލިއެވެ. ނަމަވެސް ޝަކުވާތައް ބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން އެ ހިދުމަތް އިޔާދަކުރިކަން އިއުލާންކޮށްފައި ވެއެވެ. އެ ކުންފުނިން އެހެން އިއުލާންކުރި ނަމަވެސް ގިނަ ތަންތަނުން އަދިވެސް އެލައިޑްގެ ކޭޝްލެސް ހިދުމަތް އިޔާދަކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. ބެލެވޭ ގޮތުގައި މި ބަދަލާ އެކު އޮޅުންތައް އެރުމަށް މެދުވެރިވީ އެކަށީގެންވާ ގޮތެއްގައި ހިދުމަތް ދޭ ފަރާތްތަކާއި ލިބިގަންނަ ފަރާތްތައް ވެސް ހޭލުންތެރިކޮށް އަހުލުވެރިކޮށްދެވިފައި ނުވާތީއެވެ.
މައިގަނޑު މައްސަލައަކީ މިއީއެއް ވެސް ނޫނެވެ. ހުރިހާ ރައްޔިތުން ބައިވެރިވާ ގޮތަށް ދައުލަތުން ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް ނިޒާމެއް ގާއިމުކޮށްފައި ވަނިކޮށް ދައުލަތުގެ އިދާރާތަކުން ނޫސަންދަ ފަދަ ފަދަ އެހެން އިންޝުއަރެންސްތަކެއް ތައާރަފްކުރުމެވެ. އަދި އަމިއްލަ ކުންފުނިތަކުން ދޭ ހެލްތު އިންޝައަރެންސްތަކަށް ހޭދަކުރުމެވެ.
އާސަންދަ ބޭރުން ދައުލަތުން އިންޝުއަރެންސް ދިނުން ހުއްޓާލަން ޖެހޭ
ތަޖުރިބާކާރުން ދެކިވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި އާސަންދައިގެ ބޭރުން ދައުލަތުން ދޭ އިންޝުއަރެންސް ހިދުމަތްތަކާއި އެހެން ކުންފުނިތަކުގެ ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް އަށް ހޭދަކުރުން ހުއްޓަލަންޖެހެއެވެ. އެ ގޮތުން ފުލުހުންނާއި ސިފައިންނަށް ދޭ އިންޝުއަރެންސްގެ ހިދުމަތް ވެސް އާސަންދައިގެ ތެރެއަށް ވައްދައި ވަކި ޕެކޭޖްތަކެއް ތައާރަފްކުރެވިދާނެއެވެ. އަދި ދައުލަތުގެ ވެރިންނާއި މުއައްސަސާތަކުގެ ވެރިންނަށް ވެސް އާސަންދައިގެ ތެރެއިން ވަކި ޕެކޭޖްތަކެއް ހަދައި އެއް ފުރާޅެއްގެ ދަށުން އިންޝުއަރެންސްގެ ހިދުމަތް ދޭ ގޮތަށް ބަދަލުކުރުން މުހިންމެވެ.
“ހަގީގަތުގައި ވަކި ބަޔަކަށް ވަކި ގޮތެއް އޮންނާކަށް ވެސް ނުޖެހޭ. ތަފާތު ވާންޖެހެނީ އެ މީހަކު ވާ ބަލީގެ ގޮތުން. މިސާލަކަށް ބޮޑު ބައްޔެއް ވާ މީހާ އަށް ބޮޑުކޮށް ދިނުން. މަގާމުގެ ހައިސިއްޔަތަކުން ނޫން ކުރާ ހޭދަ ތަފާތުވާންޖެހޭނީ. އާންމު މީހާ އަށް ވެސް ޓެސްޓްތައް ހެދޭ ގޮތަށް މެންބަރުގެ ވެސް ޓެސްޓްތައް ހެދެން ވާނީ. އެ ފަދަ ގޮތަކަށް ހިދުމަތް ދޭން ބޭނުން ނަމަވެސް އާސަންދައިގެ ނިޒާމުގެ ތެރެއިން ވަކި ޕެކޭޖްތަކެއް ހަދައިގެން އެކަން ކުރެވިދާނެ. ކޮންމެހެން ޕަރައިވެޓް ކުންފުނިތަކަށް އެ ފައިސާ ދޭކަށް ނުޖެހޭނެ،” ވިޔަފާރިވެރިއަކު ވިދާޅުވިއެވެ.
އާސަންދައަށް ދައުލަތުން ކުރާ ހޭދަ ކޮންމެ އަހަރަކު ބިލިއަނުން ގުނޭ އިރު އެ ފައިސާ ހޭދަކުރަނީ އެންމެ އެކަށީގެންވާ ގޮތުގައިތޯ ސުވާލު އުފެދެއެވެ. އަދި އާސަންދައިގެ ބޭރުން އެތައް މިލިއަން ރުފިޔާއެއް ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުން އެކި މުއައްސަސާތައް މެދުވެރިކޮށް ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް އަށް އެބަ ހޭދަކުރެއެވެ. މިއީ ހުއްޓާލަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ރާއްޖޭގައި އޮތް ހެލްތު އިންޝުއަރެންސް ނިޒާމަކީ ދެމެހެއްޓެނިވި ނިޒާމަކަށް ނުވުން އެއީ އެހެން ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް އެ ނިޒާމުގައި ހުރި ބާގަނޑުތައް ބައްދައިފި ނަމަ އެ ނިޒާމަށް ދައުލަތުން މިހާރު ކުރަންޖެހޭ ހޭދަ އެތައް ތަނަކުން ކުޑަކުރެވިދާނެއެވެ.
“އަމިއްލަ ހިޔާލު” ކެޓަގަރީގެ ދަށުން ޝާއިއުކުރެވޭ ލިޔުންތަކުގައި ހިމެނެނީ ލިޔުން ކޮންޓްރިބިއުޓް ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ހިޔާލެވެ. މި ލިޔުންތަކަކީ ކޮންމެހެން އެމްވީ ޕްލަސްގެ އެޑިޓޯރިއަލް ދައްކުވައިދޭ ލިޔުންތަކެއް ނޫނެވެ. އެމްވީ ޕްލަސްއަށް ލިޔުމެއް ހުށައަޅަން ބޭނުންނަމަ media@plus.mv އަށް އީމެއިލް ކުރެއްވުން އެދެމެވެ.