ކެމިކަލް ގަސްކާނާގެ ސަބަބުން ސިއްހަތަށް އެތައް ގެއްލުންތަކެއް!

ކޮންވެންޝަނަލް ފުޑް އިންޑަސްޓްރީއަކީ އެމީހުންގެ އެޖެންޑާއަށް ތާއީދުކުރާ ސެލްފް ފަންޑެޑް ރިސާޗަށް ބޮޑެތި ފައިސާއެއް ހަރަދުވާ އިންޑަސްޓްރީއެކެވެ. އަދި އާދަޔާ ހިލާފަށް ހައްދާ ބާވަތްތަކުގެ ސަބަބުން ތިމާވެއްޓަށާއި ދިރުންތަކަށް ކުރާ އަސަރުތަކާއި، އޯގަނިކް ކާނާގެ ނިއުޓްރިޝަން މޮޅުކަން ހޯދާ ދިރާސާތަކަށް ހުރަސްއެޅުން ފަދަ ދިރާސާތައް ކުރުމުން، އަދަބިއްޔާތުގެ ފުރިހަމަ މާނައެއް ހޯދުމަށް ކޮންސިއުމަރަށް ގޮންޖެހުން ކުރިމަތިކުރުވައެވެ.

އޯގަނިކް ދަނޑުވެރިކަން

އޯގަނިކް ދަނޑުވެރިކަމަކީ ސިންތެޓިކް އަދި ގެއްލުންދެނިވި ޕެސްޓިސައިޑްސް، ފާޓިލައިޒާ، ގްރޯތް ރެގިއުލޭޓާސް، އަދި ދިރޭ ސޫފާސޫފި ފީޑް އެޑިޓިވްސް ބޭނުންކުރުމުން ދުރުހެލިވާ ވަކި ޕްރޮޑަކްޝަން ސިސްޓަމެކެވެ. އޯގަނިކް ޕްރޮޑަކްޓަކީ މި ގޮތަށް ދަނޑުހައްދާ ފައިވާ ބާވަތްތަކެވެ. ވަރަށް ގިނަ އޮޅުންބޮޅުންތައް ވަށައިގެން ވަނީ “އޯގަނިކް” މި ބަހުގެ ވަށައިގެންނެވެ.

ޔޫއެސްޑީއޭގެ ވެބްސައިޓުގައި ޑިލިނޭޓެޑް ކޮށްފައިވާ އޯގަނިކް ފުޑް ލޭބަލްގެ ތަފާތު ވައްތަރުތައް ހުރެ އެވެ. ޕްރޮޑަކްޓެއްގެ ލޭބަލް ‘އޯގަނިކް’ ގެ ގޮތުގައި ލޭބަލް ކުރުމަށް، ޕްރޮޑަކްޓެއްގެ 95 ޕަސެންޓް އިންގްރީޑިއަންޓް ހުންނަން ޖެހޭނީ އޯގަނިކް ކޮށެވެ. އަދި 100 ޕަސެންޓް އިންގްރީޑިއަންޓްސް އަކީ އޯގަނިކް އެއްޗެއް ނަމަ، މި ޕްރޮޑަކްޓަކީ ‘100 ޕަސެންޓް އޯގަނިކް’ ކަމަށް ލޭބަލް ކުރެވިދާނެ އެވެ. އެހެން ބާވަތެއްގެ ލޭބަލްގައި ބުނަނީ ‘އޯގަނިކް އިންގްރީޑިއަންޓްސް އިން ހަދާފައި’ ހުންނަ ކަމަށާއި އެއީ މަދުވެގެން 70 ޕަސެންޓް އިންގްރީޑިއަންޓްސް އޯގަނިކް ވުމުން ކަމަށެވެ.

ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާސްގެ ސަބަބުން ތިމާވެއްޓަށް ލިބޭ ގެއްލުން:

ތަރުކާރީއަކީ ގަސްގަހާގެހީގެ ހެދިބޮޑުވުމަށް ބޭނުންވާ އެއް ނިއުޓްރިއެންޓް ނުވަތަ އެއަށްވުރެ ގިނަ ނިއުޓްރިއެންޓް ސަޕްލައިކުރުމަށް ގުދުރަތީ ނުވަތަ ސިންތެޓިކް މާއްދާއެކެވެ. އޭގައި ނައިޓްރޯޖަން، ފޮސްފަރަސް، ޕޮޓޭސިއަމް ފަދަ މައިގަނޑު ޕްލާންޓް މެކްރޯނިއުޓްރިއެންޓްސް އެކުލެވިގެންވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ސެކަންޑަރީ ޕްލާންޓް މެކްރޯނިއުޓްރިއެންޓްސް ކެލްސިއަމް، މެގްނީޒިއަމް، އަދި ސަލްފާ އަދި މައިކްރޯނިއުޓްރިއެންޓްސްގެ ތެރޭގައި ކޮޕާ، ދަގަނޑު، މެންގަނީޒް، މޮލިބްޑިނަމް، ޒިންކް، އަދި ބޯރޯން ހިމެނެއެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި ތަރުކާރީ ކެޓަގަރައިޒް ކުރެވޭނީ އޯގަނިކް ފާޓިލައިޒާސް އަދި ކެމިކަލް (ނުވަތަ އިންއޯގަނިކް) ފާޓިލައިޒާގެ ގޮތުގައެވެ.

އުފެއްދުންތެރިކަން ދަށްވުމުގެ ސަބަބުން ވިޔަފާރީގެ ގޮތުން އޯގަނިކް ފާޓިލައިޒާ ބޭނުން ނުކުރެވެއެވެ. މި ތަރުކާރީތައް ގުދުރަތީ ގޮތުން ފަޅައިގެން ގޮސް، ވިޔަފާރީގެ ބޭނުމަށް އެތަކެތި މަދު، އެކަމަކު ތިމާވެއްޓާ ރައްޓެހި އެއްޗެކެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ކޮންވެންޝަނަލް އެގްރިކަލްޗަރުން ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒަރ ބޭނުން ކުރަނީ، އެއަށްވުރެ މާ ބޮޑު ފައިދާއެއް ލިބޭނެ އެވެ. ނަމަވެސް މި ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާތަކުގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންގެ އީކޯސިސްޓަމަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ގެއްލުންލިބެ އެވެ.

މީގެ ތެރެއިން އެއް އިމްޕެކްޓަކީ ޔޫޓްރޮފިކް ނުވަތަ ތާޒާ ފެނުގެ ހައިޕަރޓްރޮފިކް އެވެ. މާނައަކީ ތާޒާ ފެނުގެ ހަށިތައް ބިމުން ރަހިމުގެ ތެރެއަށް ބޭރުވުމުގެ ސަބަބުން މިނަރަލްސް އާއި ނިއުޓްރިއެންޓްސް އިން ވަރަށް ބޮޑަށް މުއްސަނދިވެގެން ދެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ޑައުންސްޓްރީމްގެ އެތައް އަސަރެއް ކުރެ އެވެ.

ޔޫޓްރޮފިކްގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ ދިރުންތައް މެރުމަށް މަގުފަހިވާ ފެން ޕްލާންޓްތަކާއި އެލްގީގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ ދިރުންތައް މަރުވެ، ސައިނޯބެކްޓީރިއާގެ ސަބަބުން ކާބޯތަކެތީގެ ސިލްސިލާގައި ޖަމާވާ އަދި އިންސާނުންނަށް ގެއްލުންހުރި ވިހަ ގޭސްތައް އުފެއްދިދާނެ އެވެ. ފޮސްފޭޓް އަކީ ޔޫޓްރޮފިކް އިފެކްޓްގެ މައިގަނޑު ހިއްސާދާރެވެ. މިއިފެކްޓްގެ ސަބަބުން ބިމުގެ އަޑީގައި ހިފަހައްޓައިދީ، ރަށްގިރުމުގެ ސަބަބުން ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު ގެ ތެރެއަށް ގެންގޮސްދެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ކޯރުތަކާއި، ލޭކްތަކާއި، ކަނޑުތައް ވެސް ތަޣައްޔަރުވެފައިވާ ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާތައް ނައިޓްރޯޖަން އެކުލެވޭ ކޮމްޕައުންޑުތަކުގައި ގިނަވެ، އޮކްސިޖަން ހުސްވުން ގާތެވެ. އޮކްސިޖަން ހުސްވުމުން ފެނުގެ އަޑީގައި ދިރިއުޅުމަށް ވާނެ ގޮތެއް އަންދާޒާ ކޮށްލަން މާ ބޮޑު ތަސައްވުރެއް ބޭނުމެއްނުވެ އެވެ.

އާންމު ގޮތެއްގައި ފެން ތަޣައްޔަރުވުމުގައި އެންމެ ބޮޑު ދައުރެއް އަދާކުރާ ކެމިކަލްތައް ކަމަށްވާ ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާސް، ހާއްސަކޮށް ނައިޓްރޭޓް ގައި ހުންނަ ކެމިކަލްތަކަކީ އާންމު ގޮތެއްގައި ފެން ތަޣައްޔަރުވުމުގައި އެންމެ ބޮޑަށް އެހީތެރިވެދޭ ކެމިކަލްތައް ކަމަށް މައުލޫމާތު ލިބެ އެވެ. ބިމުގައި ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާގެ އަސަރު ތަކުގެ ތެރޭގައި، އެސިޑިފިކޭޝަން، ނިއުޓްރިއެންޓް ބަޔޯއެލަބިލިޓީ ލިމިޓްކޮށްދޭ، ކެޑްމިއަމް، ފްލޮރައިޑް، ރޭޑިއޯއެކްޓިވް އެލެމެންޓްސް، ލީޑް، އާސެނިކް، ކްރޯމިއަމް، އަދި ނިކެލް ފަދަ ވިހަ މާއްދާތައް ޖަމާވުން، އަދި އެންމެ ފަހުން ބިމުގެ ބަޔޮލޮޖީއަށް ބުރޫއެރުން ހިމެނެއެވެ.

ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާސްގެ ސަބަބުން އިންސާނުންގެ ސިއްހަތަށް ކުރާ ނޭދެވޭ އަސަރުު:

އިންސާނުންގެ ސިއްހަތަށް ބަލާއިރު، ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާގެ އަސަރު، އޭގެ ސީދާ ވިހަ އަސަރުން، ނުވަތަ ކެއުމަށް ބޭނުންކުރާ ގަސްގަހާގެހީގެ ނިއުޓްރިއެންޓް ޑެންސިޓީ ދަށްކުރުމާ ގުޅިފައިވާ ނުސީދާ އަސަރުތަކުގެ ސަބަބުން، ސީރިއަސްވެއެވެ. ބްރައުން ޔުނިވާސިޓީގެ ވޮރެން އަލްޕާޓް މެޑިކަލް ސްކޫލްގައި ކުރި ދިރާސާއަކުން ދައްކާގޮތުގައި އަލްޒައިމާސް ބައްޔާއި، ޑައިބެޓީސް މެލިޓަސް އަދި ނޮން އަލްކޮހޯލިކް ސްޓެޓޮހެޕަޓައިޓިސް ގައި ނައިޓްރޯސަމިން ގެ ބޮޑު ރޯލެއް އަދާކުރެއެވެ. މި އެކްސްޕޯޝާ އަކީ ނައިޓްރޭޓްސް އާއި ސެކަންޑަރީ އެމިންސް ނުވަތަ ޕްރޮޓީން އާއި ދެމެދު ކެމިކަލް ރިއެކްޝަނެއްގެ ސަބަބުން ޑީއެންއޭ ގެއްލުން، އޮކްސިޑޭޓިވް ސްޓްރެސް، ލިޕިޑް ޕެރޮކްސިޑޭޝަން، އަދި ޕްރޯ-އިންފްލެމޭޓަރީ ސައިޓޯކީން އެކްޓިވޭޝަން ގެ ސަބަބުން ސެލިއުލާ ޑިޖެނެރޭޝަން އަދި މަރުވުން އިތުރުވުމަށް މަގުފަހިވާ ކަމެކެވެ. ޕްރޮސެސްޑް އަދި ރައްކާކުރެވިފައިވާ ހުރިހާ ކާބޯތަކެތީގައި ނައިޓްރައިޓް ބޭނުންކުރާއިރު، މިއީ ތަރުކާރީގައި ވަރަށް ގިނައިން ބޭނުންކުރާ އަދި ތަޣައްޔަރުވެފައިވާ ފެނުގެ ބޮޑު ބައެކެވެ.

އެހެންކަމުން، ކާބޯތަކެތިގައި ނައިޓްރޭޓް ބޭނުންކުރުން ނައްތާލުމާއި، ގޮވާމުގެ ބާވަތްތައް ފެންވެރުމަށް ބޭނުންކުރާ ފެނުގައި ނައިޓްރޭޓްގެ މިންވަރު ދަށްކުރުމާއި، އެންމެ ފަހު ކަމެއްގެ ގޮތުން، އިންސާނުން ކެއުމުގެ ކުރިން ކާބޯތަކެއްޗާއި ފެން ޑިޓޮކްސިފިކް ކުރުމަށް ރައްކާތެރި އަދި ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅުން މުހިންމެވެ. މި ހޯދުންތައް ފަހުން ކަށަވަރުކުރެވުނީ އަލްޒައިމާސް ބަލީގައި ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާސްގެ ދައުރު ދައްކުވައިދޭ ވަރަށް ގިނަ އެހެން ދިރާސާތަކާވެސް އެކުގަ އެވެ. ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާ ބޭނުންކުރުމުގެ ސަބަބުން ބިމުގައި ހުންނަ ކެޑްމިއަމް އާއި އެލުމިނިއަމްގެ ވިހަ މާއްދާތައް އެކުލެވޭ މިންވަރު ވެސް އަލްޒައިމާސް ގެ ޕްރޮސެސް އާއި ޕެތޯފިޒިއޮލޮޖީ ގައި ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ. ހަންގޭރީގެ އެހެން ގްރޫޕަކުން ރިޕޯޓް ކޮށްފައި ވެއެވެ. ހުރިހާ ކަމަކަށް ބަލާއިރު، ދިރާސާގެ މުއްސަނދިކަމުން އަންގައިދެނީ ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާތަކުގެ ސަބަބުން އިންސާނުންގެ ސިއްހަތަށް ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވެ، ދާއިމީ ބަލިތައް ޖެހުމަށް މަގުފަހިވާކަމެވެ. އޯގަނިކާއި އިންއޯގަނިކް ކާނާގެ ނިއުޓްރިޝަނަލް ތަފާތުތައް:

ކޮންވެންޝަނަލް އުފެއްދުންތަކާ އަޅާބަލާއިރު، އޯގަނިކް އުފެއްދުންތަކުގައި އެންޓިއޮކްސިޑެންޓްތައް މަތީ ލެވެލްތައް ހުންނަކަމަށް ގިނަ ދިރާސާތަކުން ވަނީ ރިޕޯޓްކޮށްފަ އެވެ. މިސާލަކަށް ޔުނިވާސިޓީ އޮފް ކެލިފޯނިއާ، ޑޭވިސް އިން ޑިޕާޓްމަންޓް އޮފް ފުޑް ސައިންސް އެންޑް ޓެކްނޮލޮޖީ އެންޑް ޑިޕާޓްމަންޓް އޮފް ޕްލާންޓް ސައިންސަސްގައި ދިހަ އަހަރު ދުވަހުގެ ދިރާސާއެއްގައި އެމީހުން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި އޯގަނިކް ޓޮމާޓޯގައި އެންޓިއޮކްސިޑެންޓްސް ކުއާސެޓިން އާއި ކެމްޕްފެރޯލްގެ ލެވެލް 79 ޕަސެންޓާއި 97 ޕަސެންޓަށް މަތިއެވެ. އޯގަނިކް އަދި ކޮންވެންޝަނަލް އޮރެންޖްގެ ވިޓަމިން ސީ ލެވެލްގެ ތަފާތު ދިރާސާ ކުރި އެހެން ދިރާސާ ޓީމަކުން ހޯދި ގޮތުގައި އޯގަނިކް އޮރެންޖުގައި އެ ލެވެލްތައް މަތިކަން ފާހަގަ ކުރެވުނެވެ.

އޯގަނިކް މެޑިޓެރޭނިއަން ޑައިޓަކާއި އޯގަނިކް ރެޑް ވައިންގެ އަސަރުކުރާ މިންވަރު ބެލުމަށް އިޓަލީގައި ކުރި އެހެން ދިރާސާއެއްގައި ނަތީޖާ ދައްކާ ގޮތުގައި އޯގަނިކް ވައިންގައި ރެސްވެރެޓްރޯލް، ޕޮލިފީނޯލް، އަދި އެހެނިހެން އެންޓިއޮކްސިޑެންޓްތައް ކޮންވެންޝަނަލް ވައިން އަށް ވުރެ މަތީ މިންވަރަކަށް އެކުލެވިގެންވާ ކަމަށާއި އޯގަނިކް ކާނާގައި ކޮންވެންޝަނަލް ކާބޯތަކެއްޗަށް ވުރެ އޮކްސިޖަން ރެޑިކަލް އެބްޒޯބް ކުރުމުގެ ކެޕޭސިޓީ މަތިކަމަށް ދިރާސާއިން ދައްކައެވެ.

ޓޭކްއަވޭ އަކީ ކޮބާ؟
ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާ (އަދި ޕެސްޓިސައިޑްސް) ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި، ދިގު މުއްދަތަކަށް ބޭނުންކުރުމުގެ ސަބަބުން، އިންސާނުންނަށް ކޮންމެވެސް ގޮތަކުން އޭގެ ނޭދެވޭ އަސަރު ފޯރަ އެވެ. އަދި ތިމާވެށި ހަލަބޮލިވެ، އެ މާހައުލު އަލުން އަނބުރާ ބެލެންސަކަށް ގެނެވެން ވަގުތު ނަގައި ބަދަލުވެސް އަންނާނެ ކަމަށްވެ އެވެ. އެކަމަކު ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާގެ ސަބަބުން ކުރާ ނޭދެވޭ އަސަރުތަކުން މުޅިން ސަލާމަތް ނުވެވިދާނެ ކަމަށް ބެލެވުނު ނަމަވެސް، އޯގަނިކް ކާނާ ކެއުމުން ކުރާ އަސަރު ކުޑަކުރެވިދާނެކަން ކަށަވަރެވެ.

ހުށަހެޅޭ ހުރިހާ ދިރާސާއަކަށް ވިސްނާލާއިރު، އޯގަނިކް ކާނާއަކީ އަލްޒައިމާސް ބައްޔާއި އެނޫންވެސް ދާއިމީ ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވުމަށާއި އެބަލިތަކަށް ބަދަލުގެނައުމުގައި ގޭމް ޗޭންޖަރެއްގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއްޗެކެވެ. އޯގަނިކް، ސީޒަނަލް ޕްރޮޑަކްޓްސް ކެއުމަކީ، މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި މީގެ އެތައް ގަރުނެއް ކުރިން އަޅުގަނޑުމެން ބޮޑުވަމުން އައި ގޮތާއި، ކެއުމުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް އެނބުރި އަންނަ ކަމެއް، ހަމައެކަނި ކެމިކަލް ފާޓިލައިޒާސްގެ ސަބަބުން ލިބޭ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމެއް ނޫން، ރަނގަޅު ނިއުޓްރިޝަން ކޮލިޓީއެއް ވެސް ލިބޭ ކަމެކެވެ.