ޓެކްނޮލޮޖީ ޒަމާނުގައި ދިރިއުޅުން: އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރުމާއި ސޯޝަލް އެންޒައިޓީއާ ބެހޭ ގޮތުން ދަސްވީ ކޮން ކަމެއް؟

އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން ކިތަންމެ ގިނަ ބަޔަކު މަސައްކަތް ކުރި ނަމަވެސް މުޅި ދުވަހު ސްކްރީނަކަށް ބަލަން ނުތިބެވުމަކީ ވަރަށް ނާދިރު ކަމެއްގެ ގޮތުގައި ފެނެ އެވެ. މަސައްކަތާއި، ރަހުމަތްތެރިންނާއި އާއިލާގެ މީހުންނާ މުއާމަލާތް ކުރުމާއި، އަދި ކިތަންމެ ގިނަ މެޑިކަލް އެޕޮއިންޓްމަންޓްތަކެއްވެސް އޮންލައިންކޮށް ބަދަލުވެ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން، އިންޓަނެޓްގައި މެދުނުކެނޑި މައުލޫމާތާއި މޯޓިވޭޝަން ލިބުމުގެ ސަބަބުން އަވަސް ސާރޗް ނުވަތަ ސްކްރޯލް އާއި ދެކޮޅު ހަދަން އުނދަގޫވެއެވެ.

އިންޓަނެޓް އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގެ ތެރެއަށް މިހާރަށްވުރެ ބޮޑަށް ވަނުމަށް މަގުފަހިވެގެންދާއިރު، އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރުމާއި، އިންޓަނެޓްގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަ ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް އާންމުވެފަ އެވެ. ދުވަހުން ދުވަހަށް ކުރާ ކަންކަމުގައި އިންޓަނެޓްގެ ބޭނުން ގިނަ ފަހަރަށް ހިފަން ޖެހޭއިރު، އިންޓަނެޓް ބޭނުން ކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން މާބޮޑަށް ކަންބޮޑުވުމާއި، އިލްތިމާސް ކުރުމާއި، އަހުލާގީ ގޮތުން އަމަލު ކުރާ ކަމުގެ ނިޝާންތަކަށް ސަމާލުކަން ދޭންޖެހެ އެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ގިނަ ފަހަރަށް ބޭނުންކުރާ މީހާއަށް ހިތްދަތިކަން ލިބޭ އިރު، ފަހުގެ އަހަރުތަކުގައި ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ވަނީ އިންޓަނެޓްގެ ސަބަބުން ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމާ މެދު ކަންބޮޑުވާ މިންވަރު އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގައި ހިއްސާކުރަނީ ކިހިނެއްތޯ ސުވާލުކުރަން ފަށާފައެވެ.

advertisement

އިންޓަރނެޓް އެޑިކްޝަން އިނގޭތަ؟
ޔަންގް އެންޑް ގްރިފިތްސް އަކީ އިންޓަނެޓް ގެ އެޑިކްޝަން އެންމެ ފުރަތަމަ ދެނެގަނެ، އެ އެޑިކްޝަނަށް މަގުފަހިވާ ގޮތް ތިން ބަޔަކަށް ކެޓަގަރައިޒް ކުރި ދެ މީހުންނެވެ. މި ބައިތަކަކީ:

• މާގިނައިން ގޭމް ކުޅުމާއި ޖުވާ ކުޅުން.

• ސައިބަސެކްސް ފަދަ ޖިންސީ ގުޅުންހިންގާ ވެބްސައިޓުތައް ބެލުން.
• ސޯޝަލައިޒް ކުރުން ނުވަތަ ސޯޝަލް ނެޓްވޯކިން. އޭގެ ތެރޭގައި އީމެއިލް އަދި ޓެކްސްޓް މެސެޖިން ވެސް ހިމެނޭ.
  އިންޓަނެޓްގެ ވަބާގައި ޖެހިފައިވާ މީހުން ދިގު މުއްދަތަކަށް އެ ބޭނުންކޮށް، އިންޓަނެޓްގެ ބޭރުން އާންމު އިޖުތިމާއާ ހަރަކާތްތަކާއި ދިރިއުޅުމުން އެކަހެރިވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. މި ތަޖުރިބާ ހުންނަ މީހުންނަށް ގިނަ ފަހަރަށް ކޯބިޑް ޑިސްއޯޑާސް، އެންޒައިޓީ ޑިސްއޯޑާސް، އެޓެންޝަން ޑެފިސިޓް/ ހައިޕައެކްޓިވިޓީ ޑިސްއޯޑާ، ސޯޝަލް އެންޒައިޓީ ޑިސްއޯޑާ، އަދި ޑިޕްރެޝަން ފަދަ ބަލިތައް ދިމާވެ އެވެ.

އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުން ހުންނަ މީހުން ނުވަތަ ދާއިމީ އެކަނިވެރިކަން ތަހައްމަލު ކުރާ މީހުން އޮންލައިން ގުޅުންތަކާއި އިޖުތިމާއީ މުއާމަލާތްތައް އިން-ޕާސަންއަށް ވުރެ އިސްކުރުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުވެދާނެ ކަމުގެ ބައެއް ހެކިތައް އެބަހުއްޓެވެ.

އަދި އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަނަކީ ބޮޑެތި މީހުންގެ ޑިޕްރެޝަން ޑިސްއޯޑާތަކާ ވެސް އެކު ގިނަ ފަހަރަށް ދިމާވާ ކަމެއް ކަމުގެ ހެކި ވެސް ވަނީ ލިބިފައި އެވެ. ޅައުމުރުގެ އާބާދީތަކުގައިވެސް މިކަން އޮތީ މިހެންނެވެ. ޓައިވާންގައި ފުރާވަރު އުމުރުގެ ކުދިންނާ އެކު ދިރާސާއެއް ހެދިއިރު، އެނގުނު ގޮތުގައި އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަނަކީ ޑިޕްރެޝަން، އަމިއްލައަށް މަރުވާ އައިޑިއޭޝަން، އޭޑީއެޗްޑީ އަލާމާތްތައް، ޑިޕްރެޝަން، ނަފުރަތު، އަދި ސޯޝަލް ފޯބިއާއާ ގުޅުން ހުރި ކަމެކެވެ.

މި ގުޅުންތައް އެކި ޖިންސުގެ މީހުންނަށް ފެންނައިރު، އަންހެން ކުދިންނަށް ވޭން އަދި އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުން ފަދަ ޖިސްމާނީ އަލާމާތްތައް ފެނުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑެވެ.

ސްޓަޑީ ސެޓް ކުރީ ކިހިނެތް؟

ދިރާސާކުރުމުގައި ދިރާސާ ސެޓްކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެއް ކަމުން އެހެން ވޭރިއޭޓިވްތަކުގެ ސަބަބުން ނަތީޖާއަށް އަސަރުކުރުމުގެ ފުރުސަތު އެންމެ ކުޑަވާނެ އެވެ. މީގެ މާނައަކީ ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ގިނަ ފަހަރަށް އެއް މާހައުލެއްގައި އުޅޭ ދެ ގްރޫޕެއްގެ ދެ ގްރޫޕެއް އެއް މައި ތަފާތުއަކާ އަޅާ ކިޔާލަން މަސައްކަތް ކުރާ އިރު، އެ ދެ ބަޔަށް ބަލާލެވޭ ވަރުގެ އެއް މައި ތަފާތު އެއް ކަމެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ތިމާވެށީގެ އެހެން ސަބަބުތައް ވެސް ދެ ގްރޫޕުގެ ދެމެދުގައި ވީހާވެސް އެއްހަމައެއްގައި ހިފެހެއްޓިގެން ދެއެވެ. އެއް ބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކު ނުކުރާ ފެކްޓަރަކުން އަބަދު ނުފޫޒު ފޯރުވުމެއް ނެތެވެ.

މި ދިރާސާއަށް 120 ދަރިވަރުން ބައިވެރިވެފައިވާއިރު، ދެބައިކުޅަ އެއްބައި ފިރިހެން އަދި ދެބައިކުޅަ އެއްބައި އަންހެން ދަރިވަރުން ވަނީ ބައިވެރިވެފައެވެ. އުމުރުން 20 އަހަރާއި 60 އަހަރާ ދެމެދުގެ އިރު އެވްރެޖް އުމުރަކީ ގާތްގަނޑަކަށް 29 އަހަރެވެ.

ހުރިހާ ބައިވެރިންނަށް ބަލާލާއިރު، ސޯޝަލް މީޑިއާއަށް އެވްރެޖްކޮށް އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރާ ކަމަށް ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާ ނިސްބަތަކީ 46.7 ޕަސެންޓެވެ. 48.3 ޕަސެންޓަކީ ކިޔެވުމާއި، މަސައްކަތްކުރުމާއި، އީމެއިލް އެވެ. އަދި ކޮމްޕިއުޓާ ގޭމްތަކަށް 5 ޕަސަންޓެވެ. 55 ޕަސެންޓަކީ ފިރިހެނުން އިންޓަނެޓްގެ ބޭނުން އެންމެ ބޮޑަށް ކޮށްފައިވަނީ ކިޔެވުމަށާއި، މަސައްކަތްކުރުމަށާއި، އީމެއިލް ކުރުމަށް ކަމަށް ރިޕޯޓްކޮށްފައިވާއިރު، 57.6 ޕަސެންޓު އަންހެނުން ސޯޝަލް ނެޓްވޯކްތަކަށް މައިގަނޑު ބޭނުން ކުރާކަމަށް ރިޕޯޓުކޮށްފައިވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން 49.2 އިންސައްތަ ދަރިވަރުން ބެޗްލާސް ޑިގްރީ ހާސިލްކޮށްފައިވާއިރު، 35.8 އިންސައްތަ ދަރިވަރުން ހައި ސްކޫލް ސެޓްފިކެޓް ހާސިލްކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، 10 އިންސައްތަ ދަރިވަރުން ވަނީ މަތީ ސާނަވީ ތައުލީމު ހާސިލްކޮށްފައެވެ. 4.2 ޕަސެންޓަކީ މާސްޓާސް ޑިގްރީ ހާސިލްކޮށްފައިވާ އަދި 0.8 ޕަސެންޓުގެ ހައިސްކޫލް ނިންމާ ނުނިންމާ ދަރިވަރުންނެވެ.

ދެން ބައިވެރިން އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަނަށް މިނެކިރާނީ ޔަންގް އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަން ޓެސްޓް (އައިއޭޓީ) ފުރިހަމަކޮށްގެންނެވެ. މިއީ 20 އައިޓަމެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ސުވާލެއް ކަމަށާއި އޭގެ ތެރޭގައި އިންޓަނެޓްގެ މަޖުބޫރުން ބޭނުން ކުރާ މިންވަރު މިނެކިރުމަށް 20 އައިޓަމެއް ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. އެމީހުންގެ ޖުމުލަ ސްކޯ 80 އަށް ވުރެ މައްޗަށް ދިޔަ ނަމަ، އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަނެއް ގެ ގޮތުގައި އެމީހުން ގިންތި ކުރި އެވެ.

ކޮބައިތޯ އޭގެ ނަތީޖާއަކީ؟

ދިރާސާގެ ނަތީޖާއަށް ބަލާލާއިރު، އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރުމާއި އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުމާއި ދެމެދު ރަނގަޅު މޮޑަރޭޓް ޕިއަރސަން ކޮރެލޭޝަންއެއް ވަނީ ފެނިފައެވެ. މީގެ މާނައަކީ އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުމެއް ތަޖުރިބާކުރާ ބައިވެރިޔަކު އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަނަށް ދިއުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑެވެ.

މި އެސޯސިއޭޝަނުން އިތުރަށް ބަލާލުމަށް، ބައިވެރިން ގިންތި ކޮށްފައިވަނީ އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުން ބޮޑުވެ، އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުން ކުޑަ ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ސްޓެޓިސްޓިކަލް އެނަލިސިސް އިން ސޯޝަލް އެންޒައިޓީ މަތި މީހުންގެ ތެރޭގައި އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަންގެ ލެވެލް މަތިކަން ވަނީ ފެނިފަ އެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުން މާ ވަރުގަދަވެ، އިންޓަނެޓްގެ ވަބާގައި ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުމީހަކަށް ވުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑެވެ.

މި ދިރާސާއިން ވެސް އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރުމާއި އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުމާއި ފިރިހެނުންގެ މެދުގައި މެދުމިންވަރަކަށް ގުޅުން ބަދަހިވެ، އަންހެނުންނާ ގުޅުން ހީނަރުވުމާ ދެމެދު ރަނގަޅު ގުޅުމެއް ވާކަން ވަނީ ދައްކާފަ އެވެ. އެހެން ތަހުލީލަކުން ދެއްކި ގޮތުގައި ހައި ސޯޝަލް އެންޒައިޓީ އަނެއްކާވެސް ގުޅިފައިވަނީ އިންޓަނެޓްގެ އެޑިކްޝަންގެ ހައި ލެވެލްތަކާ އެވެ.

މި ނަތީޖާތަކުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަންގައިދެނީ ކޮންކަމެއް؟

ޖުމްލަގޮތެއްގައި، މި ދިރާސާގެ މައިގަނޑު ހޯދުންތަކަކީ، އިންޓަރނެޓްގެ އެޑިކްޝަނާއި، އިޖްތިމާއީ ކަންބޮޑުވުމާއި، މިދެކަންތަކާ ވަރަށް ރަނގަޅު ގުޅުމެއް ކަން ފާހަގަކުރެވުނެވެ. މީގެ މާނައަކީ އިޖުތިމާއީ ކަންބޮޑުވުން މަތީ މީހުން އިންޓަނެޓްގެ ވަބާގައި ޖެހުމުގެ ފުރުސަތު ސޯޝަލް އެންޒައިޓީ ލެވެލް ދަށް މީހުންނަށް ވުރެ ބޮޑުކަމެވެ. އިންޓަނެޓް އެޑިކްޝަން ސްކޯރތަކުގައި ވެސް ފިރިހެން ކުދިންނާއި އަންހެން ކުދިން ތަފާތެއް ނުހުރެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ސޯޝަލް އެންޒައިޓީ މަތި މީހުން އިންޓަނެޓް ބޭނުންކުރާ އެހެން ބޭނުންތަކަށް ވުރެ ސޯޝަލް ނެޓްވޯކްތައް އިސްނުކުރާ ކަމަށާއި، އެއީ ދިރާސާކުރާ ފަރާތްތަކުން ޝައްކު ކުރާ ކަންތައްތަކާ ދެކޮޅަށް ކުރި ކަމެއް ކަމަށެވެ.

ކުރިއަށް ދިއުން:
އިންޓަނެޓަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ މުޖުތަމައުގެ ބައެއްގެ ގޮތުގައި ދެމިއޮންނަ އިރު، އިންޓަރނެޓްގެ އެޑިކްޝަނާއި ނަފްސާނީ ދުޅަހެޔޮކަމާ ހުރި ގުޅުން ދެނެގަތުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.

އިންޓަނެޓަކީ މުޖުތަމައުގެ އިހުސާސް ބިނާކުރުމާއި، ފްލެކްސިބިލިޓީއާއެކު މަސައްކަތްކުރުމާއި، ވަސީލަތްތައް ހޯދުމާއި، އުނގަންނައިދިނުންފަދަ އެތައް ކަމަކަށް ހީވެސް ނުކުރާފަދަ ވަސީލަތަކަށް ހެދިދާނެއެވެ. ނަމަވެސް ދިރިއުޅުމުގައި ބެލެންސް ހޯދުމަކީ މުހިންމު ކަމެއް ކަމަށާއި، އިންޓަނެޓް ގެ ބޭނުން ހިފަންވާނީ އީޖާބީ ވިސްނުމާއި، އަމަލީ ގޮތުން ކަމަށެވެ. ބޭނުމެއް ނެތް ސްކްރީން ޓައިމް މަދުކުރުމަށް ކުދި ކުދި ފިޔަވަޅު އެޅުމަކީ އިތުބާރު އުފެއްދުމަށާއި، ދުޅަހެޔޮ އިޖުތިމާއީ މުއާމަލާތްތައް ކުރިއެރުވުމަށާއި، ޖުމްލަގޮތެއްގައި ދުޅަހެޔޮކަން އިތުރުކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ.