އެބޯޝަން އާއި މެދު ދެކެނީ ކިހިނެތް؟

ޝަރުޢީ އަދި ޤާނޫނީ މިންގަނޑަކުން ބަލާނަމަ އަމިއްލަ އިޚްތިޔާރުގައި ހަމަ ބަނޑު ބޮޑުވާ އިރަށް އެބޯޓްކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއްކަމަށް ޢާންމުކޮށް ދިވެހިންނެއް ނުދެކެއެވެ. އެބޯޓްކުރުން އެންމެ ރަނގަޅުކަމަށް ޢާންމު މުޖްތަމަޢު ބަލައިގަންނަނީ މާބަނޑުވުމުން ސިއްޙީ ސީރިއަސް މައްސަލަތައް މެދުވެރިވުމަށް ފުރުޞަތު އޮތުމުން ނުވަތަ ފީޓަސް އުފެދުމުގައި ދިމާވާ ސިއްޙީ ސީރިއަސް މައްސަލަތަކުގައި ސިއްޙީ މާހިރުން އެގޮތައް ނިންމުމުންނެވެ.

ކަން މިހެން އޮތަސް ރާއްޖޭގައި ގިނަފަހަރަށް ޣައިރު ޤާނޫނީ ވަޞީލަތްތަކުގެ އެހީގައި އެބޯޓްކުރެވޭ މިންވަރު މަދެއް ނޫނޭ ބުނެވިދާނެއެވެ. ސިޔާސަތުތައް ކަނޑައެޅިފައި ވިޔަސް މިކަމަކީވެސް އޮތޯރިތީއެއްގެ ކޮންޓްރޯލެއް ނެތި ރައްކާތެރިނޫން މާޙައުލުތަކުގައި ރައްކާތެރިނޫން ގޮތްގޮތަށް ކުރެވޭ ކަމެކެވެ. މުޖްތަމަޢުގެ ނުރަނގަޅު ނަޒަރިއްޔާއަކަށް ފަރުދާވުމަށް ކުރެވޭ އެބޯޝަންތަކުގެ ދެކޮޅު ސާފުވާނެ މަސްދަރެއްވެސް ރާއްޖޭގައެއް ނެތެވެ.

advertisement

އެބޯޝަން އެއްކޮށް މަނާކޮށްފައިވަނީ ކޮން ގައުމުތަކެއްގައި ހެއްޔެވެ؟

ގްލޯބަލް އެޑްވޮކަސީ ގްރޫޕް ސެންޓަރ ފޯ ރިޕްރޮޑަކްޓިވް ރައިޓްސް އިން މަޢުލޫމާތުދޭ ގޮތުން 24 ގައުމެއްގައި އެބޯޓްކޮށް ދަރިން ވައްޓާލުން ޤާނޫނުން މަނާކުރެއެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އެފްރިކާގެ ސެނެގާލް، މޮރިޓޭނިއާ، އަދި މިސްރާއި އޭޝިއާގެ ލާއޯސް އަދި ފިލިޕީންސް އާއި މެދުތެރޭ އެމެރިކާގެ އެލް ސަލްވަޑޯރާއި ހޮންޑޫރަސް އަދި ޔޫރަޕްގެ ޕޮލެންޑާއި މޯލްޓާ ހިމެނެ އެވެ. މީގެތެރެއިން ބައެއް ޤައުމުތަކުގައި އެބޯޝަނާއި ދެކޮޅަށް ހެދިފައިހުރި ޤާނޫނުތަކަކި ހަރުކަށި އަދަބުދެވޭ ގޮތަށް ފާސްކުރެވިފައިހުރި ޤާނޫނުތަކެވެ. މިސާލަކަށް އެލް ސަލްވަޑޯރުގައި ދަރިފުޅު ވައްޓާލާފައިވާ ނުވަތަ ބައެއް ވޭދަނައިގައި ފީޓަސް ބައިގެންދިއުންވެސް ހިމެނޭގޮތަށް އަންހެނުންގެ މައްޗަށް “އެގްރިވޭޓެޑް ހޮމިސައިޑް” ގެ ކުށް، ސާބިތުކޮށްފައި އެބަހުއްޓެވެ.

ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަންގައި ހިމެނޭ ޤައުމެއް ކަމަށްވާ މޯލްޓާއަކީ ހުރިހާ ހާލަތެއްގައި ވެސް ދަރިން ވައްޓާލުން މަނާކުރާ އީޔޫގެ ހަމައެކަނި ގައުމެވެ. ވިލާތުގެ އެހެން ޤައުމުތަކުގެ ތެރެއިން 2021 ވަނަ އަހަރު ޕޮލެންޑުން ވަނީ ގާތްގަނޑަކަށް އެއްކޮށްހެން އެބޯޝަން މަނާކޮށްފައެވެ. އެ ޕްރޮސީޖަރ އަށް ހުއްދަ ދެވޭ ހަމައެކަނި އިސްތިސްނާ ޙާލަތްތަކަކީ ރޭޕް، އިންސެސްޓް ނުވަތަ މަންމަގެ ފުރާނައަށް ނުރައްކާވާ ހާލަތްތަކުގަ އެވެ. އެފްރިކާ ބައްރަށް ބަލާލާއިރު އެފްރިކާގެ ގިނަ ގައުމުތަކުން ވަނީ ދަރިން ވައްޓާލުން އެކީއެކަށް ޤާނޫނުން މަނާކޮށް ކަމާއިގުޅޭ ހަރުކަށި އުސޫލުތައް ކަނޑައަޅާފައެވެ. ޒިމްބާބުވޭ އަދި ބޮޓްސްވާނާ ފަދަ ޤައުމުތަކުގައި ނާދިރު އިސްތިސްނާގެ ޙާލަތެއް މެދުވެރިވެގެން ނޫނީ އެބޯޓްކުރެވޭކަށް ނޯވެއެވެ.

އެބޯޝަން ހުއްދަކޮށްފައިވާ ހިސާބުތަކަކީ ކޮބައިހެއްޔެވެ؟

މައިމީހާގެ ސިއްހަތަށް ނުރައްކަލެއް ކުރިމަތިވާ ޙާލަތްތަކުގައި ގިނަ ޤައުމުތަކެއްގައި އެބޯޝަން ހުއްދަ ކުރެއެވެ. ލީބިޔާ، އިންޑޮނޭޝިއާ، ނައިޖީރިއާ، އީރާން އަދި ވެނެޒުއެލާ ހިމެނޭ ގޮތައް ގާތްގަނޑަކަށް 50 ގައުމެއްގައި އިސްތިސްނާގެ މިޙާލަތުގައި އެބޯޓްކުރެވުނަސް މިކަމާއި ގުޅޭ ހަރުކަށި އުސޫލުތައް ޤާއިމްކުރެވިފައި އެބަހުއްޓެވެ. އެހެނިހެން ބައެއް ޤައުމުތަކަށް ބަލާއިރު ރޭޕާއި، އިންސެސްޓް ނުވަތަ ފީޓަސްއާއި ގުޅޭ އާދަޔާ ހިލާފު  ސިއްޙީ މައްސަލަތަކުގައި އެކަން ހުއްދަކުރެއެވެ.

މިސާލަކަށް ބްރެޒިލްގައި ދަރިން ވައްޓާލުމުގެ ހުއްދަ ދެނީ ހަމައެކަނި ރޭޕް ނުވަތަ ދަރިފުޅުގެ ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ ހާލަތްތަކުގަ އެވެ. މިފަދަ ހާލަތްތަކުގައި އަންހެންމީހާއަށް އެއް ޑޮކްޓަރެއްގެ ހުއްދައާއި މަދުވެގެން ތިން ކްލިނިކަލް ތަޖުރިބާކާރުންގެ ހުއްދަ ބޭނުންވާނެ އެވެ. އެޤައުމުގެ ހެލްތު މިނިސްޓްރީން 2020 ވަނަ އަހަރު ނެރެފައިވާ ގަވާއިދެއްގައި ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ ރޭޕް ވޭދަނައެއްގައި ކަމަށްވިޔަސް އެބޯޓްކޮށް ދަރިފުޅު ވައްޓާލަން އެދޭ ފަރާތެއްނަމަ ކަނޑައެޅިފައިވާ އުސޫލާއި އެއްގޮތަށް ސިއްހީ އެހީތެރިންނަށާއި ފުލުހުންނަށް މައްސަލަ ހުށަހަޅައިގެން ނޫނީ އެބޯޓްކޮށްގެން ނުވާނެކަމަށެވެ.

އެބޯޝަނުގެ ކަންކަން ލުއިފަސޭހަކޮށް ލިބިދެވޭ ހިސާބުތައް.

ކެނެޑާ، އޮސްޓްރޭލިއާ އަދި ޔޫރަޕްގެ ބޮޑު ބައެއްގައި ޖެސްޓޭޝަނަލް ލިމިޓްގެ ބޭރުން އެބޯޝަނަށް މާބޮޑު ހުރަސްތަކެއް ނެތެވެ. ކެނެޑާގައި ބަލިވެ އިނުމުގެ ހުރިހާ މަރުހަލާއެއްގައި ވެސް އެބޯޓްކުރުން ހުއްދައެވެ. ޔޫރަޕްގެ ގިނަ ގައުމުތަކެއްގައި ޖެސްޓޭޝަނަލް ޓައިމް ލިމިޓްގެ ތެރޭގައި އެބޯޝަނަށް އެއްވެސް ހުރަހެއް ނެތެވެ. ޖެސްޓޭޝަނަލް ޓައިމް ލިމިޓަކީ ބަނޑަށް ގާތްގަނޑަކަށް 12 އާއި 14 ހަފްތާއާއި ދެމެދުގެ މުއްދަތެކެވެ. އެކަމަކު ގިނަ ގައުމުތަކުގައި ތަފާތު އިސްތިސްނާ ކަންތައްތަކެއް ހުރުމުން އެބޯޝަންތައް ފަހުން ވެސް ކުރެވޭނެ އެވެ. މިސާލަކަށް އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ދަރިފުޅުގެ ނުކުޅެދުންތެރިކަން ހުންނަ ހާލަތްތަކުގައި ވިހެއުމާ ހަމައަށް ބަލިވެ އިނުން ނިންމާލެވިދާނެ އެވެ.

ފާހަގަކޮށްލެވޭ ކަމަކީ ޔޫރަޕާއި ލެޓިން އެމެރިކާގެ އެންމެ ކޮންޒަވޭޓިވް ކެތޮލިކް ގައުމުތަކުންވެސް ވަނީ އަންހެނުންގެ ހައްގުތަކަށް މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކާއި ޕްރޯ ޗޮއިސް ގްރޫޕްތަކުގެ ޕްރެޝަރާއި ހެދި އެބޯޝަނާއި ދެކޮޅަށް ހެދިފައި ހުރި ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާޢިދުތައް ބާތިލުކޮށް ބޮޑެތި ލުއިތަކެއް ދީފައެވެ. އެގޮތުން އަޔަލޭންޑް، ކޮލަމްބިއާ، މެކްސިކޯ އަދި ނިއުޒިލޭންޑް ގައި އެބޯޝަނާއި ދެކޮޅަށް ހެދިފައިހުރި ސިޔާސަތުތައް މިހާރުވަނީ އިސްތިސްނާ ޙާލަތްތަކާއި އެކުގައިވިޔަސް ބޮޑުތަނުން ދޫދެވިފައެވެ. ޤާނޫނުތަކުގައި ކޮންމެ ގޮތަކަށް ބުނި ކަމުގައިވިޔަސް މީހުން އެބޯޓްކޮށް ދަރި ވައްޓާލުން މަދެއް ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން އޭގެ އަޞްލައް ބަލާއިރު ހަޤީޤަތުގައި އެބޯޝަނަކީ ކުށަކަށް ހެދުމުން ނުއެއް ފުދެއެވެ. ޝަރުޢީ މިންގަނޑުތަކާއި ޚިލާފު ނުވާނޭހެން ކަމާއިބެހޭ ސިއްޙީ މާހިރުންގެ ލަފަޔާއި ހެދޭ ޤަވާޢިދުތަކާއި އުޞޫލުތަކަކާއި އެއްގޮތަށް އެބޯޓްކޮށް ދަރިން ވައްޓާލުމުގެ ހައްޤު ލިބިދެވެން ޖެހެއެވެ. ހައްޤަކާއި ނުލައި އެބޯޝަންގެ ޕްރޮސީޖަރ އަށް ދާން ބޭނުންވާ މީހުންނަށް ވަސޭޙަތްދިނުމާއި ނުހައްޤު ގޮތުގައި ދަރި ވައްޓާލުމަށް މެދުވެރިކުރުވާ ސަބަބުތައް މުޖްތަމަޢުގެ ތެރޭގައި ބޯކޮށް ހުރިއިރު އެމައްސަލަތައް ޓެކްލް ކުރަންޖެހެއެވެ.