ރިޕޯޓު: ބިދޭސީންގެ އިންސާނީ ހައްގުތައް ބޮޑުތަނުން ހިފަހައްޓާފައި — އަޅާލާނެ ބަޔަކު ނެތް

1990 އިން ފެށިގެން ރާއްޖޭގައި ބައިނަލް އަގުވާމީ އިންސާނީ ހައްގުތަކުގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރެއެވެ. މިއަހަރު މިއީ ދިވެހިން އިންސާނީ ހައްގު ފާހަނގަކުރާތާ ބައްތިރީސް އަހަރު ފުރޭ އަހަރެވެ. އެންމެ ކަންބޮޑުވާ ކަމަކީ އަދިވެސް މި ގައުމުގައި ދިރިއުޅޭ އިންސާނުންގެ ކިބައިން ނިގުޅައިގަނެފައިވާ ހައްގުތައް ވާކަމެވެ. އިންސާނުންގެ ތެރެއިން މި މުޖުތަމައުގައި އެންމެ ނިކަމެތި ބަޔަކަށް ދިރިއުޅެނީ އަމިއްލަ ބާރު ނެތް ކުޑަ ކުދިންނާއި، މުސްކުޅިންނާއި، ނަފްސާނީ ބަލިތައް ހުންނަ މީހުންނާއި، ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިންނާއި އެކަނިވެރި މައިންނާއި އެކި ސަބަބުތަކާއި ހެދި ފަގީރު ހާލުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުންނެވެ. މި އިންސާނުންގެ ތެރޭގައި ނުހަނު ނިކަމެތި ހާލުގައި އިންސާނީ ކަރާމާތްތެރިކަމުން ބޭރުގައި ދިރިއުޅޭ މީހުން ވަރަށް ގިނައެވެ. 

ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިންގެ އިންސާނީ ހައްގު

• މޯލްޑިވްސް ބިއުރޯ އޮފް ސްޓެޓިކްސް އިން ހާމަކުރާ ގޮތުގައި އާބާދީގެ ތިންބައިކުޅަ އެއް ބަޔަކީ ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިންނެވެ. ޒުވާނުންގެ އާބާދީގެ 53% އަކީ ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިންނެވެ.

• މީގެތެރޭގައި ގިނައީ ލޭބަރުން ނުވަތަ އަންސްކިލްޑް ވޯކާސްގެ ގޮތުގައި ގިންތިކޮށްފައި ތިބި މީހުންނެވެ. ދިރިއުޅެން މަޖުބޫރުކޮށްފައިވަނީ އިންސާނީ ކަރާމާތް ގެއްލޭ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. 

• މި މަސައްކަތްތެރިންނަށް މިނިމަން ވޭޖް ނުދޭގޮތަށް ގާނޫނެއް ވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކޮށްފައެވެ. 

• ޕާސްޕޯޓާއި ވޯކްޕާމިޓް ހިފެހެއްޓުމާއި، ވަޒީފާގެ އެއްބަސްވުން ނުހެދުމާއި ނުވަތަ އެފަރާތްތަކަށް ކިޔަން އެގޭ ގޮތަށް އެފަދަ ލިޔުންތައް ލިޔެފައި ނުދިނުމާއި، އޮޅުވާލައިގެން ރާއްޖެ ގެނެސް ގަދަކަމުން މަސައްކަތް ކުރުވުން ފަދަ ކަންކަމީ އެމީހުންގެ އިންސާނީ ހައްގުތަކާއި ގުޅިފައިވާ ކަންކަމެވެ. 

• ދިރިއުޅެން ދައްކާ ތަންތަނަކީ އިންސާނުން ދިރިއުޅެން ހެޔޮވާވަރުގެ ތަންތަނެއް ނޫނެވެ. ރިއަލް އެސްޓޭޓް ޕްރޮޕަޓީސް ހަދާ ގިނަ މީހުން ނިދަން ދެނީ އެ އިމާރާތުގެ ފުރަތަމަ ޝީޓު އެޅުމަށް ފަހު އެ ތަނެވެ. ގޮދަނޑިއެއް ބާލީހެއް ފާހާނާއެއް ނުލިބެއެވެ.

• އިންސާނީ ވަގުފާރި ހުއްޓުވުމަށް މަސައްކަތްކުރާ ކަމަށް ބުނި ނަމަވެސް ރާއްޖެއަށް ވަގަށް އެތެރެކޮށް ގަދަކަމުން މަސައްކަތް ކުރުވާ މީހުން އެބަތިއްބެވެ. ހަށިވިއްކުމުގެ ވިޔަފާރިވެސް ގަދަކަމުން ކުރުވާ ކަމީ އެންމެން ދަންނަ ހަގީގަތެކެވެ.

• ލިޔެކިޔުން ނެތް ނަމަ އެ އިންސާނަކަށް ރާއްޖޭގެ ހޮސްޕިޓަލަކުން ފަރުވާ ނުދެއެވެ. 

• މަސައްކަތު މާހައުލުގައި ދިމާވާ ކަމަކުން މަރުވިޔަސް އަތެއް ފައެއް ބިނދުނަސް ބޮލަށް ބަސްތާއެއް ވެއްޓުނަސް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޯވެއެވެ. ފުރާނަ ނެތް މަސްގަނޑު އަނބުރާ އެމީހަކު އައިތަނަކަށް ފޮނުވާލުން ފިޔަވައެވެ. ބަލިތަކާއި އެކްސިޑެންޓުތަކަށް ފަރުވާ ދިނުމުގެ ބަދަލުގައިވެސް މިފަދަ މީހުންގެ ގައުމަށް އެމީހުން ފޮނުވާލައެވެ. 

• ރާއްޖޭގެ ދިރިއުޅޭތަންތަނާއި ގުޅޭގޮތުން ހިއުމަން ރައިޓްސް ކޮމިޝަނުން 2008ގައި ހެދި ދިރާސާއާއި ޔޫއެންގެ ސްޕެޝަލް ރެޕަޓުއަރ 2010ގައި ހެދި ދިރާސާތަކުންވެސް ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިން ދިރިއުޅެނީ އިންސާނުން އުޅެން އެކަށީގެން ނުވާ ތަންތަނުގައި ކަމަށް ފާހަގަ ކޮށްފައިވެއެވެ. 

• ބިދޭސީން މަސައްކަތް ކުރަނީ 150 އާއި 300 އާއި ދެމެދުގެ ޑޮލަރަށެވެ. މިހާ ކުޑަ އުޖޫރައެއް ދޭ އިރުވެސް މުސާރަ ނުދީ ހިފެހެއްޓުމަކީ އާއްމު ކަމެކެވެ. ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ ފްލެޓުތައް އެޅުމަށް ގެނެސްފައި ތިބި ބިދޭސީންގެ މުސާރަ ނުދީގެން އެމީހުން ވަނީ 2020 ވަނަ އަހަރު މުޒާހަރާކޮށްފައެވެ. ހަމަ އެ އަހަރު، ބޮޑުފިނޮޅުގެ މަސައްކަތްތެރިން ވެސް ވަނީ މުސާރަ ނުދީގެން ހަޅުތާލުކޮށްފައެވެ. އެ މަސައްކަތްތެރިން ހައްޔަރުކޮށް ދައުވާވެސް ކުރިއެވެ. މިހަފްތާތެރޭގައި އިންޑިޔާގެ މަސައްކަތްތެރިންތަކެއް ވެސް ވަނީ މުސާރަ ނުލިބިގެން މުޒާހަރާކޮށްފައެވެ. 

އެތަނެއްގައި އުޅޭ އެންމެ ނިކަމެތި އިންސާނުންގެ އިންސާނީ ކަރާމާތަށް އަރައި އިންސާނީ ހައްގުތައް ނިގުޅައިގަނެފައިވާ ގައުމެއް އެވަނީ އެ އިންސާނުންގެ ލެއިން ތަތްތެޅިފައެވެ. އެމަސައްކަތްތެރިންނަކީ މިގައުމުގެ ބިލިޔަން ރުފިޔާގެ ރިޔަލް އެސްޓޭޓު ވިޔަފާރި އާއި ރިޒޯޓް ކޮންސްޓްރަކްޝަންގެ ވިޔަފާރި ހިންގާ މީހުންނެވެ. އެމީހުން ނެތް ނަމަހީ މިގައުމެއް ނޯންނާނެއޭ ބުނާހާވެއެވެ.

advertisement

އެކަމަކު އެމީހުން އެއީ އިންސާނުން ކަމުގައި ދެކެނީ އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް މީހުންބާއެވެ؟ އިންސާނީ ހައްގުގެ ވާހަކަ ދައްކަމުން އަނެއް އަހަރުވެސް ޑިސެމްބަރު 10 އެއް ހިނގައިދާނެއެވެ. އިންސާނާ އާއި އޭނާގެ ހައްގު އެއްތަން ވާނީ ކޮންދުވަހަކުބާއެވެ؟