ތާރީހުގެ ތެރެއިން: ސަރުކާރު ބަންދު ކުރަން ޖެހުނު ތިންވަނަ ބޮޑު ރޯގާ

މާލެއިން ގިނަބަޔަކު މަރުވެގެންދިޔަ ދެވަނަ ބޮޑު ރޯގާ ރަނގަޅުވީތާ 12 ވަރަކަށް އަހަރުފަހުން އަނެއްކާވެސް ގަދަ ރޯގާއެއް މާލެއަށް ޖެހުނެވެ. އެއީ 1959 ވަނަ އަހަރުތެރޭގައެވެ. ފުރަތަމަ ރޯގާ ފެނުނީ އައްޑު އަތޮޅުންނެވެ. މިރޯގާ އަށް ފަރުވާއެއްގެ ގޮތުން އޭރު ދިން ކަމަށް ވަނީ ކުކުޅު ބަތްޕެނެވެ. ދެން މިރޯގާ މާލެއަށް ފެތުރެން ފެށުމުން އެވާހަކަ ދަންނަވައި ސައިކުރާ ނައީމް ނުހައްނަދު ޒާހިރު ނަސީރަށް ފޮނުއްވި ސިޓީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުން މި ރޯގާ މާލެއަށް އައީ ލަންކާ ބޯޓަކުންނެވެ.

“ކޮންމެއަކަސް މާލޭގެ މަގުތަކުން މީހުން މަދުވަމުން ދަނީ ބަލާ ލޯތަކަށް ވަރަށް އައިބުވާ ދަރަޖައަށެވެ. އޮފީސްތަކުގެ ގޮނޑިތައް ތިއޭޓަރެއްގެ ބަންދުގަޑީގައި ހުންނަ ގޮނޑިތަކެއް ފަދައިން ހުސްވަމުން ދަނީ އަވަސްކަމާއިއެކީއެވެ. އެހެރަ ބޮޑު އޮލިމްޕަހުގައި އެންމެ އޮޕަރޭޓަރަކަށް ވެއްޖެއެވެ. ދެޕިއޯނަކާއި ދެކާތިބަކަށް ވެއްޖެއެވެ. މަޝްހޫރު ހީނާމާގޭގައި މެނޭޖަރަކާއި އެއް ކާތިބަކު ނޫނީ ނެތިއްޖެއެވެ. ބައިސްކޯފަށް ވަންނަ މީހުން މަދުވަމުންގޮސް އޮލިމްޕަހުގެ ދުވާލު ޝޯތައް ކަނޑާލައިފިއެވެ.” މިއީ ސައިކުރާ ފޮނުއްވެވި އެ ސިޓީގެ ޕެރެގްރާފެކެވެ.

advertisement

މިރޯގާ ފެތުރެން ފެށުމުން ސަރުކާރުން ވެލާނާގޭގައި ހާއްސަ ޖަލްސާއެއް ބާއްވައި ނިންމެވީ މާލެ އެކި ބައިބަޔަށް ބަހާލައި ގަދަވެ ސަލާމަތުން ތިބި ސަރުކާރު މުވައްޒަފުން ނިކުމެ ރައްޔިތުންގެ ހާލު ބަލަން ފެށުމަށެވެ. ހަމަ އެއާއި އެކު އެ މަސައްކަތް ކުރާނެ އޮފީހަކީ މާލޭ މުނިސިޕަލްޓީ އޮފީސް ކަމަށާއި ރޯގާ ފިލައިދަންދެން އެ އޮފީސް 24 ގަޑި އިރު ހުޅުވާފައި ބަހައްޓަންވެސް ނިންމެވިއެވެ.

މުނިސިޕަލްޓީގައި މި މަސައްކަތް ކުރަމުން އައި ބޭފުޅުން ވެސް ރޯގާ ޖެހި ބަލިވީއެވެ. އޭގެ ފަހުން އެހެން އޮފީސްތަކުގެ މީހުންވެސް އިތުރަށް ބަލިވާން ފެށުމުން ވަކި ގޮތެއް އަންގަވަންދެން ސަރުކާރު އޮފީސްތައް ބަންދުކުރެއްވެއެވެ. ހަފްތާއެއް ވީއިރު މުޅި މާލެ އެކީ ބަލިމަޑު ތަނަކަށް ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. ކޮންމެކޮންމެ އެއްޗެއް ނުކެވޭތީވެ އާއި އާމްދަނީ ލިބުން މަޑުޖެހުމުން މީހުން ގޮތް ހުސްވެގެން މުނިސިޕަލްޓީ އޮފީހަށް އެއްވާން ފެށިއެވެ. އެހިސާބުން ހިލޭ ކާބޯތަކެތި ބަހަން މުނިސިޕަލް އޮފީހުން ފެށިއެވެ. ބެހި ތަކެތީގެތެރޭގައި ހިމެނެނީ ހަނޑުލާއި, ސައިފަތާއި, ހަކުރު, ގެރިކިރު, ހޯރްލިކްސް, މޯޓަރ މިލްކާއި އޮވެލްޓީނާ އެވެ.

މި ހުމުގެ ސަބަބުން ގިނަ ބަޔަކު ހޭހުސްވެ މަސައްކަތް ނުކުރެވި ގޭގެއިން ކާބޯތަކެތި އަދި ފެން ވެސް ހުސްވިއެވެ. ރޯގާ ޖެހުނު ބައެއް މީހުން ކަރުން ލޭައައިސް, ތަންދޮރުނޭނގުމާއި ބުއްދި ފިލައި ދިޔަކަމަށް ވެއެވެ. ކަތިވަޅިއެއް ހިފައިގެން ނިކުމެ ކެޔޮގަސްތައް ކޮށައި މީހުންނާ ވެސް ދިމާކުރި ކަމަށް 20 ވަނަ ގަރުނުރުގެ ތެރޭގައި ރާއްޖެ މިފޮތުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވެއެވެ. ބޭސްކުރަމުން އައީ އެންމެ ދެ ޑޮކްޓަރުންނެވެ. ގޭގެއަށް ގޮސް މީހުންނަށް ބޭސް ދެމުން އައީވެސް އެދެމީހުންނެވެ. މައިގަނޑު ބޭހަކީ ކުކުޅު ބަތްޕެނެވެ. ރޯގާ މައިތިރިވެ އަލުން ސަރުކާރު އޮފީސްތައް ހުޅުވީ 9 ދުވަހަށް ބަންދުކޮށްފައި ހުރުމަށްފަހުއެވެ. 9000 މީހުނަށް މިރޯގާ ޖެހުނު އިރު ގިނަ ބަޔަކު މަރުވެސް ވިއެވެ. ސަރުކާރުން މި ބަލިމަޑުކަމުން ސަލާމަތްވާން 27586 ރުފިޔާ ހޭދަކުރިއެވެ. އެކި މީހުން އެހީގެ ގޮތުގައި 7373 ރުފިޔާ ހަދިޔާކުރިއެވެ.