އިންތިހާބުތަކާ ބެހޭ ގާނޫނަށް ހުށަހެޅި އިސްލާހު: މީޑިއާތަކަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކަށް!

ގައުމީ ޓީވީ ފިޔަވައި ރާއްޖޭގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ގިނަ މީޑިއާތަކަކީ ވަރަށް މަދު މީހުން ބޭނުންކޮށްގެން ހިންގާ ތަންތަނެވެ. އެހެންކަމުން ބޮޑު ހަރަކާތެއް އޮންނަ ނަމަ އާންމު ގޮތެއްގައި ބޭރުން މީހުން ހަޔާކުރެއެވެ. އިންތިހާބުތައް ކަވަރުކުރުމުގައި އަމިއްލަ ހުރިހާތާކުން ވެސް އަމަލުކުރަނީ މި ގޮތަށެވެ. ހާއްސަކޮށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހާއި ރިޔާސީ އިންތިހާބު ކަވަރުކުރުމުގައި ވަގުތީ މުވައްޒަފުން ނުވަތަ މަންދޫބުންގެ ގޮތުގައި މީހުން ނަގައެވެ. ރަށްރަށުގެ ނަތީޖާތައް މީޑިއާތަކަށް ފޮނުވަނީ މި ގޮތަށް ކަނޑައަޅާ މީހުން މެދުވެރިކޮށެވެ.

މީޑިއާތަކުން އިންތިހާބުތައް ކަވަރު ކުރަމުން އައި ގޮތް

އިންތިހާބުތަކާބެހޭ އާއްމު ގާނޫނުގެ 41 ވަނަ މާއްދާގެ (ހ) ގައި ބުނަނީ، ވޯޓު ނަގާ ދުވަހު ވޯޓުލުމުގެ ކަންތައްތައް ރިޕޯޓަރުންގެ ހައިސިއްޔަތުން މޮނިޓާ ކުރުމަށްޓަކައި ވޯޓުލާ ސަރަހައްދުތަކުގަ އާއި ވޯޓު ގުނާ ތަންތަނުގައި ހަރަކާތްތެރިވެވޭނީ މި ގާނޫނުގެ ދަށުން އެކަމަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން ހުއްދަދޭ، ރިޕޯޓަރުންނަށް ކަމަށެވެ.

advertisement

އެ މާއްދާގެ (ށ) ގައި އޮންނަނީ، ވޯޓުނަގާ ދުވަހުގެ 10 ދުވަސްކުރިން އެރަށެއްގައި ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދެއްގައި، ނުވަތަ އެތަނެއްގައި މޮނިޓަރުންގެ ގޮތުގައި ހަރަކާތްތެރިވުމުގެ ހުއްދަ ހޯދުމަށް އެދި ހުށަހަޅާ، ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްފައިވާ ނޫސް، މަޖައްލާ އަދި ޚަބަރު ފަތުރާ ކޮންމެ އިދާރާއަކުން، ވޯޓުލާ އަދި ވޯޓު ގުނާ ކޮންމެ ސަރަހައްދަކަށް އެކަކަށް ވުރެ އިތުރުނުވާ ގޮތަށް އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން ހުއްދަ ދޫކުރަންވާނެ ކަމަށެވެ.

މިހެން އޮތުމުން ގިނަ މީޑިއާތަކުން ވަރަށް މަސައްކަތުން މީހުން ހޯދައި އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން ބުނާ ލިޔެކިޔުންތައް ހަމަކޮށް، ހުށަހެޅުމުން މިހާތަނަށް އައީ ހުއްދަ ދެމުންނެވެ. މީޑިއާތަކުން އެ ތަންތަނުގެ މުވައްޒަފުން ފޮނުވަނީ ބޮޑެތި ރަށްތަކަށެވެ. އެ ގޮތުން މީހުން ފޮނުވަނީ ވެސް އައްޑޫ އާއި ގދ. އަދި ހދ. އަތޮޅު ފަދަ ބޮޑެތި ސަރަހައްދުތަކަށް އެކަންޏެވެ. އެހެން ރަށްތައް ކަވަރުކުރުމުގައި އެ ރަށްތަކުން މީހުން ހޯދައެވެ.

ބައެއް މީޑިއާތަކުން މީހުން ހޯދުމުގައި ޕާޓީތަކުގެ އެހީތެރިކަން ވެސް ހޯދައެވެ. އެ ގޮތުން ޕާޓީގެ މެންބަރުންގެ ނަންތައް ހުށަހަޅައިގެން ވެސް ރިޕޯޓަރުންގެ ފާސް އައީ ހޯދަމުންނެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި މިފަދަ ފަރާތްތަކުގެ ޒިންމާއެއްގެ ގޮތުގައި އޮންނަނީ ވޯޓުލަމުންދާ އިރު ކަމެއް ހިނގައިފި ނަމަ އެ މީހަކު ތަމްސީލްކުރާ މީޑިއާއަކަށް ރިޕޯޓްކުރުމާއި ފޮޓޯ އާއި ވީޑިއޯ ފަދަ ތަކެތި ފޮނުވުމެވެ. ދެން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އޮންނަނީ ވަގުތުން ނަތީޖާ ޝީޓް ފޮނުވުމެވެ. ބޮޑު ކަމެއް ހިނގައިފި ނަމަ އެކަމާ ބެހޭ މައުލޫމާތާއި ޚަބަރުތައް ކަވަރުކުރަނީ އެ ރަށެއްގެ ކަމާ ބެހޭ އިދާރާތަކާއި އިލެކްޝަންސްގެ އޮފިޝަލުންނަށް ގުޅައިގެން މާލޭގައި ތިބޭ ނުވަތަ އެ ސަރަހައްދެއްގައި ހުންނަ އެ މީޑިއާގެ ރިޕޯޓަރުންނެވެ.

މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅި އިސްލާހު

މިހެން އޮތުމުން އިލެކްޝަނަށް ދަތިތައް ކުރިމަތިވާ ކަމަށް މީގެ ކުރިން ވެސް އެ ކޮމިޝަނުން ބުނެފައި ވެއެވެ. މައިގަނޑު ސަބަބެއްގެ ގޮތުގައި އޮންނަނީ ޕާޓީތަކުގެ އެކްޓިވިސްޓުންގެ ގޮތުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ މީހުން ވެސް މީޑިއާތަކުގެ ފާސް ބޭނުންކޮށްގެން ހުއްދަ ނުކުރާ ބައެއް ކަންކަން ކުރާތީއެވެ. އެހެންކަމުން އެކަން ބަދަލުކުރުމަށް އިލެކްޝަނުން އަބަދު ވެސް ވަކާލާތު ކުރެއެވެ. ނަމަވެސް ކޮންމެ ރަށެއްގައި ނުވަތަ މަދުވެގެން ކޮންމެ އަތޮޅެއްގައި މުވައްޒަފަކު ބެހެއްޓުމަކީ ރާއްޖޭގެ މީޑިއާތަކަށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި އެއީ ޕަބްލިކް ސާވިސް މީޑިއާ އަށް ވެސް ކުޅަދާނަ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން މިއަދާ ހަމައަށް ވެސް އެކަން ބަދަލުކުރުމުގައި އިލެކްޝަނަށް އޮތީ ކުރިއެރުމެއް ނުލިބިފައެވެ.

އެހެން ނަމަވެސް ކުރިއަށް އޮތް ރިޔާސީ އިންތިހާބާ ދިމާކޮށް އިންތިހާބުތަކާ ބެހޭ އާންމު ގާނޫނަށް އިސްލާހުތަކެއް ގެނައުމަށް މަޖިލީހަށް މިހާރު ވަނީ ހުށަހަޅާފައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި މަޖިލީހުގެ ބައެއް މެންބަރުން ހާއްސަކޮށް ސަރުކާރާ ދެކޮޅު މެންބަރުން ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަމުން އަންނަނީ އިންތިހާބު މޮނީޓާކޮށް ރިޕޯޓްކުރުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ހުށަހަޅާފައިވާ އިސްލާހާ މެދުގައެވެ.

އެ އިސްލާހުގައި ބުނަނީ ވޯޓު ގުނާ ތަންތަނުގައި ހަރަކާތްތެރިވެވޭނީ ގާނޫނުގެ ދަށުން އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނުން ހުއްދަ ދޭ ރިޕޯޓަރުންނަށް ކަމަށެވެ. މި ގާނޫނޫގެ 41 ވަނަ މާއްދާ އަށް އަލަށް އިތުރުކުރުމަށް ހުށަހަޅާފައިވާ (ޅ)ގެ (ހ)ގައި ބުނަނީ “ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްފައިވާ ނޫސްވެރިއެއް” ކަމަށް ބުނެފައި އެވަނީ، ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްފައިވާ އެއްވެސް މީޑިއާއެއްގައި ނުވަތަ ބްރޯޑްކާސްޓިންގެ ހިދުމަތެއް ފޯރުކޮށްދޭ ތަނެއްގައި، ޚަބަރު ހޯދައި ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި މަސައްކަތްކުރާ ކޮންމެ ފަރާތަކަށެވެ. އެ މާނައިގެ ތެރޭގައި އެފަދަ ތަނެއްގައި މަސައްކަތްކުރާ ފޮޓޯގްރާފަރުންނާއި ވީޑިއޯގްރާފަރުން ހިމެނޭ ކަމަށް ވެސް ބުނެފައި ވެއެވެ.

މި އިސްލާހު ފާސްވެއްޖެނަމަ މީޑިއާތަކަށް އޮތް ބިރު

މަޖިލީހުގެ ބަހުސްގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން އެމްޑީޕީ އަށް ނިސްބަތްވާ ނަމަވެސް މިހާރު ސަރުކާރާ ދެކޮޅަށް ވާހަކަ ދައްކަވާ އެ ޕާޓީގެ ކުރީގެ ޗެއާޕާސަން، ހެންވޭރު ހުޅަނގު ދާއިރާގެ މެންބަރު ހަސަން ލަތީފް ވިދާޅުވީ އިންތިހާބު ކަވަރުކުރުން މި ގޮތަށް ހަނިކޮށްލުމުން މުޅި ރާއްޖޭގައި ހިނގާ އިންތިހާބުތަކުގައި ހާއްސަކޮށް، ކުރިއަށް މިއޮތް ރިޔާސީ އިންތިހާބުގައި އެ މައުލޫމާތު ރައްޔިތުންނަށް ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި މީޑިއާތަކަށް ހުރަސްތައް ކުރިމަތިވާނެ ކަމަށެވެ. ގާނޫނަށް ގެންނަ އިސްލާހާ އެކު ދެން ހުއްދަ ދޭނީ ވަޒީފާއާ ބެހޭ ގާނޫނުގައިވާ ގޮތަށް މީޑިއާތަކުގައި މަސައްކަތްކުރާ ދާއިމީ މުވައްޒަފުންނަށް އެކަނި ކަމަށް ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

ފާޑުވިދާޅުވި ގިނަ މެންބަރުން ސިފަކުރެއްވީ މިއީ ކުރިއަށް އޮތް ރިޔާސީ އިންތިހާބަށް ނުފޫޒު ފޯރުވުމުގެ ގޮތުން ސަރުކާރުން ރާވައިގެން ހިންގާ ކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މި އިސްލާހާ ގުޅޭ ގޮތުން މީޑިއާތަކުގެ ކަންބޮޑުވުން ވެސް އެބަ އޮތެވެ. މީޑިއާއެއްގެ ވެރިއަކު ވިދާޅުވީ މީގެ ކުރިން ވެސް ރިޔާސީ އިންތިހާބު ކަވަރުކުރަން މީހުން ހޯދުމަށް ބޮޑެތި ގޮންޖެހުންތަކެއް ހުރި ކަމަށެވެ. އަދި އިލެކްޝަނަށް ގިނަ ލިޔެކިޔުންތަކެއް ހުށަހަޅައިގެން ފާސް ހޯދަނީ ވެސް ވަރަށް އުނދަގުލުން ކަމަށާއި އަލަށް ގެނެވޭ އިސްލާހުގެ ސަބަބުން އެ މަގު އެއްކޮށް ބަންދުވާނެ ކަމަށެވެ.

“ދެން ނަތީޖާ ވެސް މީޑިއާތަކަށް ލިބޭނީ އިލެކްޝަނުން ދިން އިރަކުން. ކިހިނެއްތޯ ހުރިހާ ރަށެއްގައި މުވައްޒަފުން ބައިތިއްބާނީ. އެއީ އެއްވެސް ބަޔަކަށް ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫން. މިހެން ހެދީމާ ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން ރައްޔިތުންނަށް ނޭނގި ހިނގައިދާނެ،” އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

މިހާރު ގާނޫނުގައި އޮތް ގޮތުގެ ސަބަބުން އިލެކްޝަންސް ކޮމިޝަނަށް އުނދަގޫތަކެއް ކުރިމަތިވާ ނަމަ އެކަން އިސްލާހުކުރުމަކުން މައްސަލައެއް ނެތެވެ. އުސޫލްތައް ވެސް ހަރުދަނާ ކުރަންވީއެވެ. ނަމަވެސް އިސްލާހެއް ގެންނަންޖެހޭނީ އޭގެ ސަބަބުން އިންތިހާބުގެ ހާމަކަން ނުގެއްލޭނެ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އަދި އެކަމުން މީޑިއާ އާއި ނޫސްވެރިކަމަށް ހުރަސް ނޭޅޭނެ ގޮތަކަށެވެ. ގާނޫނަށް ގެނެވޭ މި އިސްލާހުގެ ސަބަބުން މީޑިއާތަކަށް ބޮޑު ތަކުލީފެއް ކުރިމަތިވާނެއެވެ. އަދި ނަތީޖާ ގެނެސްދިނުމުގައި ހުރަސްތައް ކުރިމަތިވާނެއެވެ.